„Rzeczpospolita”: Patrioty na finiszu - umowa już w marcu?

/
Najprawdopodobniej w marcu podpisana zostanie umowa na dostawy…

Wielki Narzekacz i Wielki Pupnik

/
Odkąd istnieje Sarmacja, istnieje Wielki Narzekacz i pewnie będzie jej towarzyszył aż do końca.

Mości Książę

/
Huśtawka koalicji. Polityczna przyjaźń, śmiertelna nienawiść, znów dozgonna przyjaźń. Buńczuczna pieśń, pieśń, pieśń: Mości książę, co to masz za huzary, Że swe życie hazardują, broniąc wiary?...

Między Bohem a Bożkiem

/
...liczny poczet oficjalistów książęcych spływał w święta do kościoła, potem szedł "na sesję gospodarską" do pana gubernatora, w końcu zabawiał się w Austerii u starego Arona

Lipińscy wracają nad Turję

/
Dopiero w latach dziewięćdziesiątych niektóre środowiska na Ukrainie zaczęły przypominać myśl polityczną Wacława Lipińskiego i jej aktualność w dzisiejszych czasach.

Ksiądz Robak en nature

/
Mickiewicz skrobiąc "Pana Tadeusza" czuł z tyłu głowy oddechy Waltera Scotta i Byrona, a przed własnym nosem - niezapomnianą (i nie zawsze pachnącą) woń sarmackiego baroku, dyszącego tym wszystkim, co u Kitowicza czytamy, a w kwestarskiej piosnce słyszymy:

"Ja ubogi Bernardyn, nie mam nic własnego,

Tylko habit i trepki z drzewa lipowego"

Pomiatajmy Królem

/
Pierwszego dnia bitwy pod Parkanami, jak wspomina Mikołaj na Dyakowcach Dyakowski, "in confuso wszystkie rzeczy poczęli iść". Turcy sypnęli się niespodzianie, naszych "jak muchi złamali", a Jan III ze swoją świtą ledwo sprysnął bokiem.

Kozackie w treści, polskie w formie

/
"Duma o Sawie": śmierć Sawy. Oglądamy ją jakby z boku, obiektywem niby-obojętnej kamery. Niby, bo tak naprawdę ta kamera ma bardzo wyraźne preferencje.

Wdowa i Prawda

/
Potop czytając, dum staropolskich słuchając, obrazy i nagrobki oglądając... zapada człowiek w krainę między niebem i ziemią zawieszoną i czuje się - niby jak w tamtych czasach!

KURRRANT

/
Być tak mogło. Bo pamiętam, jakby wczoraj było.

Sojusze z księżyca

/
Francuski filozof Gabriel Bonnot de Mably popierał konfederatów barskich. Po ich klęsce i po pierwszym rozbiorze przybył do Polski z wizytą... i mu przeszło.

Twardy dyplomata czy nieudacznik?

/
Już wyobrażam sobie te niusy: "Kompromitacja polskiej dyplomacji!" "Negocjatora do wieży!" "Co o nas powiedzą za granicą?" "Dlaczego ambasador działa na szkodę Rzeczypospolitej?"

Przekręty Staropolskie

/
Machlojki na najwyższym szczeblu? Oskarżanie głowy państwa? Nihil novi!

"Pamięci o historii nie pogrzebią zakazy"

/
Fundacja Kultury Polskiej na Litwie im. Józefa Montwiłła już kilkanaście lat walczy z samorządem miasta Wilna i Departamentem Ochrony Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury Litwy o prawo do uwiecznienia polskiej historii w Wilnie. Są to pomniki, tablice memorialne, budynki. Najczęściej Fundacja spotyka się z odmową, a argumenty strony przeciwnej mają zabarwienie polityczne.

Polska kultura w Rosji

/
O polskich zbiorach w Rosji, wymianie intelektualnej i pracy nad własnym dziedzictwem kulturowym pisze polonista, doktorant Uniwersytetu Jagiellońskiego Tomasz Nastulczyk

Europa i Polska z perspektywy

/
Europa jest w momencie prawdy - z dr. Steffenem Huberem na temat Niemiec, Unii Europejskiej, Paktu Wschodniego oraz polskiej polityki historycznej rozmawia Mateusz Kędzierski

Crell i Locke - dwie wizje tolerancji religijnej

/
Crell i Locke - dwa spojrzenia na kwestię tolerancji

Tematyka tolerancji religijnej jest żywa w myśli europejskiej od czasów antycznych, lecz nowożytność nadała jej zupełnie inny wymiar, wraz z przeformułowaniem większości pojęć, którymi się posługujemy. Przemiany owe zaczęły się już w czasach późnego średniowiecza, nabrały nowego kształtu w renesansie, a w pełni rozwinięto je na przestrzeni wieku XVII.
Działo się to pod wpływem Reformacji, ponownego odczytania pism starożytnych myślicieli przez humanistów tego okresu oraz zmiany paradygmatu w dziedzinie nauk przyrodniczych. Reformacja znalazła oddźwięk niemal w całej ówczesnej Europie, wywołując intelektualny ferment, kontrakcję kościoła katolickiego oraz stając się przyczyną rozłamu, czego skutkiem stały się wojny religijne XVI i XVII wieku.
W takim właśnie klimacie umysłowym kształtowały się poglądy najważniejszych polskich (oraz żyjących w Polsce) myślicieli tego okresu, jak również poglądy zachodnich twórców, w tym m.in. Johna Locke’a.

Piotr Szyryński

/
Porucznik rez.AK Piotr Szyryński, ur. 28 07 1925 w rodzinnym majątku Posejnele, k.Sejn. Syn powstańca sejneńskiego odznaczonego Medalem Niepodległości, partyzanta AK, powieszonego publicznie przez Niemców, wraz z towarzyszami przy szkole w Berżnikach dziś noszącej jego imię. Piotr "Ostatni Szlachcic Rzeczypospolitej", jak go nazywają przyjaciele, podczas okupacji przewodnik i łącznik graniczny z Litwą i Okręgiem Wileńskim AK, żarliwy Polak i patriota, główny inicjator budowy pomników: Powstania Sejneńskiego w Sejnach, Bitwy Nemeńskiej w Berżnikach, krzyży powstańców 1863 r. w Sejnach, Borku i Wigrańcach, oraz Memoriału Ponarskiego na berżnickim cmentarzu. Opiekun grobów i miejsc Pamięci Narodowej. Najbliższy przyjaciel i współpracownik w patriotycznej działalności nieodżałowanej pamięci Jana Górala, zmarłego tragicznie 3 maja 2006 r. Miłośnik historii, przyrody i wychowawca młodzieży, wspaniały gawędziarz i szlachetny człowiek. (Ryszard Mackiewicz)

Bronisław Mongird

/
Zupełnie wyjątkowy na dzisiejszej Litwie przykład człowieka, który odzyskał swoją rodową majętność - rodzinny dwór, z którego w roku 1941, jeszcze jako dziecko, został wysiedlony wraz z rodzicami i dziadkiem. Dwór był gniazdem rodowym, rodziny jego matki - Malewskich. Mimo swojego polskiego i szlacheckiego pochodzenia, na sowieckiej Litwie doszedł do stopnia kapitana żeglugi wielkiej floty radzieckiej. Dziś gospodarzy pomimotrudności w odzyskanym Wysokim Dworze, otoczony rodziną i wnukami.

Nowogródzczyzna

/
Ziemia

Ziemia Nowogrodzka zawsze przyciągała swoją urodą, malowniczością, pięknymi krajobrazami, nieomal żywcem przeniesionymi z opisów Mickiewicza.

Piłsudczyzna

/
Jezioro Piorun albo inaczej, jezioro Czerwone znajduje się niedaleko i daleko jednocześnie od Zułowa. Jak to możliwe? Bardzo trudno jest nad nie trafić. Bez miejscowego przewodnika jest to niemożliwe. Jezioro otaczają lasy i bardzo trudno znaleźć w ich gąszczu właściwe ścieżki, a jest ich tam niemało. I te, wydeptane przez człowieka i te, którymi biegają czworonogi. Nie wiadomo, którą wybrać, którędy iść. Najgorzej dojechać tam wiosną i jesienią, kiedy ziemię zalega błoto. Najlepiej wędrować pieszo, ale to wcale niemała odległość.

Raszków miejsce magiczne

/
Dla miłośników twórczości Henryka Sienkiewicza Raszków to miejsce magiczne. To w nim pisarz umieścił akcję dwóch części "Trylogii" "Ogniem i mieczem", i "Pana Wołodyjowskiego".

W podolskiej krynicy wiary i polskości

/
Niektórzy nazywają ją "krynicą wiary" na winnickim Podolu i nie ma w tym żadnej przesady. Z parafii tej wyszło ponad 50 księży i sióstr zakonnych, pracujących na całej Ukrainie!

Nie ma już Zaleszczyk, są Zaliszczyky

/
Przed wojną Zaleszczyki były sławne dzięki szczególnemu klimatowi i wyjątkowemu położeniu. Leżały w głębokim jarze Dniestru, z trzech stron otoczone rzeką. Nasłonecznienie wyżłobionych przez majestatyczną rzekę zboczy powodowało, że tak jak nad Morzem Śródziemnym dojrzewały tu nie tylko winogrona, ale cytrusy i inne południowe owoce.

W Żwańcu nad Żwańczykiem

/
Dzisiejszy Żwaniec to zwykłe ukraińskie seło, leżące o krok od mostu spinającego dwa brzegi Dniestru, przez który biegnie droga do Chocimia.

Mykoła Rjabczuk o Giedroyciu i "Kulturze"

/
Z kulturą i bez. Cztery fragmenty Fragment pierwszy: Warszawa W…

ULB czyli „Kultura” i Mieroszewski

/
Lansowanie pomysłu ULB na łamach "Kultury" Giedroyć zaczął od wypowiedzi popierających Litwinów do zwierzchnictwa nad Wilnem i Ukraińców nad Lwowem. Przekonywał czytelników, że dążenie Polaków do zrzucenia moskiewskiej kurateli powinno uwzględniać jeszcze gorszy los Litwinów i Ukraińców.

Sarmackie dziedzictwo

/
"w konktusz bracia, w kontusze"

"Niesforni, skłonni do anarchii, lubiący zaglądać do kieliszka
i procesować się prowincjusze, czytając Cycerona albo Senekę wyobrażali sobie, że są rzymskimi mężami stanu" - pisał o Sarmatach Czesław Miłosz (Historia literatury polskiej).

Terytorializm

/
„Terytorializm” to teoria sformułowana przez Wacława Lipińskiego na początku lat dwudziestych, w myśl której każdy bez względu na swoje pochodzenie etniczne, wyznanie, czy używany język domowy, kto zamieszkuje na terytorium historycznych ziem ukraińskich jest Ukraińcem.

Sarmacja

/
DEKLARACJA WSTĘPNA

Bez sarmackości - nie byłoby Polski, polskiej poezji, polskiego stroju narodowego, obyczajów i tradycji politycznej, rodzinnej, religijnej. Słowem - naszego odrębnego miejsca w Europie. To nurt sarmacki zapewnił naszej kulturze oryginalność i tak naprawdę stworzył ją od zera. Na dobrą sprawę nie musimy więc wcale wykłócać się o Sarmację - pytać, czy była dobra, czy zła. Była, jak wszystko na świecie, taka i taka. Ważne jest, żeby nie spłaszczać jej obrazu, i nie czynić z rewersu Maryni oblicza przodków naszych. Ważne jest, żebyśmy przyznawali się do Sarmacji, mając świadomość tak jej minusów, jak plusów. I żebyśmy pamiętali, że nie można kultury jednego z największych i najpotężniejszych państw w Europie kwitować splunięciem.

Dialog polsko-kozacki

/
Bywają teksty, obrazy, wydarzenia, które - w zastępstwie długich wywodów - zadziwiająco dobrze nadają się do zilustrowania całych dziejowych procesów, przecinając nasze zawiłe myślenie niczym miecz Aleksandra węzeł gordyjski.