Archive Category: Publicystyka

Najprawdopodobniej w marcu podpisana zostanie umowa na dostawy…

Wygląda na to, że Rosja ograła Japonię w dziecinny sposób: gwałtownie zaostrzyła stosunki, żeby brali Szikotan i Habomai, póki dają.

Rozmowa z Piotrem Szelągowskim, działaczem kresowym z Poznania.

11 listopada jest dniem, o którym pamięta każdy Polak na całym świecie. Jest to dzień, który symbolizuje odrodzenie Polski po 123 latach niewoli. Dzień Niepodległości Polski ma duże znaczenie dla każdego pokolenia. Pokazuje jak trud, walka i chęć zwycięstwa może zmienić tok całej historii oraz wskrzesić naród i państwo, które miało na zawsze zniknąć z mapy Europy i świata.

Upiór jest skandalem, jest nienaturalny, niepożądany, wbrew prawom - ale jest.

Co jednak wyróżnia ten przedmiot to napis na stopie: "Ofiarowuje Basia Oleksyn z mamusią z prośbą o powrót tatusia 24 V 1943".

Jak dobrze pamiętam inwentaryzacja objęła kościół parafialny w Wyżnianach w roku 1995. Budowla ta ma arcyciekawą i długą historię (zainteresowanych odsyłam do opracowania Anety Gluzińskiej opublikowanego w tomie ósmym Materiałów do dziejów sztuki sakralnej). Jest to jedna z najstarszych zachowanych świątyń archidiecezji lwowskiej, była konsekrowana w r. 1400, a przebudowana (i przeorientowana) w drugiej połowie lat dwudziestych ubiegłego stulecia, według projektu architekta Bronisława Wiktora. Podczas inwentaryzacji kościół był otwarty, bowiem nadal pełnił funkcję magazynu zbożowego (a trwały żniwa). W nawie na rozłożonych płachtach leżały wysypane kopce ziarna, w prezbiterium były ustawione gotowe już worki. Aby je pomieścić, część wyposażenia (konfesjonały) ustawiono na ołtarzu. Co jednak ważniejsze, zarówno w głównym retabulum, jak i w dwóch bocznych znajdowały się nadal rzeźby i obrazy. W ołtarzu po lewej stronie na zasuwie przedstawiono Św. Jakuba Strzemię udzielającego błogosławieństwa. Obraz (z XX wieku) był częściowo odsunięty, zza niego wyglądała XVIII-wieczna rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego (swego rodzaju kopia Chrystusa z Milatyna Nowego). W ołtarzu po stronie prawej było płótno z wizerunkiem Św. Józefa. Po krótkiej dyskusji doszliśmy do wniosku że i to jest tylko obraz pełniący funkcję zasuwy, a za nim musi znajdować się kolejny. Udało się wejść pod mensę i po obluzowaniu kilku cegieł oraz desek zasuwa zjechała na dół. Naszym oczom ukazał się obraz Matki Boskiej w typie Salus Populi Romani, w lekko zakurzonej, ale wciąż błyszczącej, bogato pozłoconej, drewnianej sukience. Wizerunek ten był całkowicie nietknięty. Wrażenie nierealności potęgowały właśnie owe złocenia, mocno kontrastujące z bordowym, acz już zetlałym aksamitem, którym wybito wnękę. I w tej wnęce, u dołu obrazu stały cały czas zasuszone kwiaty. Czas się zatrzymał? Cofnął? Wyobraźnia przynosiła na myśl sceny, jakie mogły się rozgrywać tam w pod koniec lat czterdziestych: ustawiania tych kwiatów, zasuwania i blokowania zasuwy, zamykania kościoła i wyjazdu parafian z rodzinnej miejscowości a tzw. Ziemie Odzyskane. Byliśmy pierwszymi, którzy odsłonili po 50 latach ten wizerunek. On cały czas tam był. Jak i te kwiaty?. Niedawno natrafiłem w sieci na zdjęcia kościoła (http://picasaweb.google.com/obiezyswiat1/WYZNIANYUkraina#). Kościół jest uprzątnięty i uporządkowany, już nie ma w nim ziarna, a konfesjonały zostały ustawione pod ścianami. Ale zniknęły także rzeźby z ołtarza głównego, tabernakulum, zniknęły obrazy. I ten opisany chyba także. Nie mogę dostrzec go na fotografiach. Nie wiem kiedy to się stało, słyszałem że kilka lat temu były prowadzone prace przy zerwanym dachu na kościele. Mam nadzieję, że przedmioty te zostały uratowane, może przeniesione do jakiegoś innego kościoła. A nie podzieliły losów wystrojów z innych świątyń, które bezpowrotnie zniknęły. Strata byłaby tym boleśniejsza, wszak nastąpiła się w ciągu ostatnich 15 lat? Andrzej Betlej (ur. 1971 w Krakowie). Absolwent historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, doktor, adiunkt w Instytucie Historii Sztuki UJ. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się przede wszystkim na sztuce nowożytnej, a zwłaszcza na architekturze i rzeźbie na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Autor książek publikacji dotyczących kresów: Paweł Giżycki, architekt polski XVIII wieku (2003); SIBI, DEO, POSTERITATI. Jabłonowscy a sztuka w XVIII wieku (2010). Kontakt: www.andrzej.betlej.info

Na drodze dopadło ich dwóch banderowców na koniach i batogami zmusiło do powrotu. Przed Korcem zaprowadzili ich do chaty, w której mieli posterunek i kazali czekać.

Mateusz Matyszkowicz o związkach polityki, ziemi i krwi, oraz o upiorności polskiej polityki.

Polakom Chocim kojarzy się z reguły z dziejami oręża Rzeczypospolitej, z Chodkiewiczem i Sobieskim, z szarżami husarii, która tu zastąpiła drogę zastępom padyszacha. Ziemia chocimska jest jednak obficie zroszona nie tylko krwią kresowych rycerzy, ale także potem polskiego chłopa.

Zostaliśmy rozdzieleni. Tata dostał 5 lat a mama 3. Mnie zawieziono w "dietdom" w Urnek, a brata do Urupińska.

Z okazji obchodzonej w czwartek 68. rocznicy powstania Ukraińskiej Powstańczej Armii w wielu miejscowościach zachodniej Ukrainy oraz Kijowie zorganizowano okolicznościowe imprezy. Największe odbyły się we Lwowie i w stolicy państwa.

Patriotyzm, miłość do literatury oraz historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów stał się bodźcem ks. hm Dariusza Stańczyka do zorganizowania w dniach 7-10 października br. pielgrzymki do Lwowa, na 100 rocznicę śmierci słynnej poetki i wieszczki polskiego narodu - Marii Konopnickiej.

Podeszła do mnie z nożyczkami, podsuwając mi pod oczy, jak gdyby miała mi je wydźgać i spytała - widzisz, ja ci pokazuję nożyczki, a ty mi pokaż swojego Boga.

W Żytomierzu otworzono Konsulat Rzeczypospolitej Polskiej. Na jego czele stanie Konsul Honorowy - Jerzy Woderacki.

Latem 2010 zrobiło się głośno wokół cerkwi św. św. Borysa i Gleba w Grodnie. Powodem tego niezwyczajnego zainteresowania ze strony władz miasta, mediów i lokalnych aktywistów jest planowana rekonstrukcja - restauracja tego historycznego obiektu.

Pozbyto się definitywnie dwóch "balastów": kresowego ziemiaństwa (a więc warstwy "anachronicznej", hamującej "modernizację" kraju) oraz "konfliktogennych" mniejszości etnicznych. Formuła "piastowska" zwyciężyła.

Egzemplarzy Konstytucji Trzeciego Maja jest wiele. Ten jednak był szczególny, bowiem na karcie poprzedzającej stronę tytułową znajdował się odręczny wpis własnościowy. Autograf niewiarygodny, który czytającego przyprawiał o dreszcz…