Kresy. Historia, wspomnienia, literatura, sanktuaria, błogosławieni i święci

Opuszczona, często pod przymusem, kraina dzieciństwa powoli staje się krajem mitycznym.

I tylko trudno czasem młodszym przekazać swoją miłość do tamtej ziemi. Potrzebny jest konkretny punkt zaczepienia, który pozwoli uporządkować wspomnienia, nadać im kształt, który zachęci dzieci czy wnuki do przyjrzenia się bliżej tamtej rzeczywistości. Pani Monika Bachowska podjęła się zadania stworzenia właśnie takiej książki-zaproszenia, pokazującej nie tylko historie pochodzących stamtąd ludzi, ale także szerszy kontekst kulturalny.

Pozycja składa się z pięciu części. Pierwszą jest krótki rys historyczny polskich Kresów, łącznie z etymologią nazwy. Następnie umieszczone są wspomnienia kresowiaków, do których udało się dotrzeć autorce. Jest to fragment, który szczególnie porusza – nie da się przejść obok niego obojętnie. Dramat wysiedleń, zsyłek, rozłąki rodzin czy życia w okupowanym kraju odmalowany słowami naocznych świadków do dziś zachowuje bolesną świeżość. W części tej czytelnik znajdzie także niepublikowane dotychczas nigdzie zdjęcia.

Część trzecia poświęcona jest kresowym sanktuariom. Nie mogło tu zabraknąć Ostrej Bramy czy Kodnia, jednak na nich lista miejsc świętych się nie wyczerpuje. Znajdziemy tu także lwowską Archikatedrę Łacińską, Jazłowiec, Mariampol, Podkamień czy Klawarię Żmudzką i Wileńską, itd. Autorka opisała historię każdego z sanktuariów, łącznie z jego powojennymi losami. Do historii dołączone są modlitwy: litanie, hymny i teksty poetyckie.

Żywymi sanktuariami są ludzie, nie mogło więc zabraknąć w tej książce także pocztu świętych i błogosławionych, którzy urodzili się i działali na Kresach. Listę tę jednak rozpoczyna postać wyjątkowa, mianowicie Michał Archanioł, patron Rusi. Po nim znajdziemy m.in. św. Krzysztofa, św. Jacka Odrowąża, bł. Wita, św. Jadwigę Andegaweńską a z bliższych nam historycznie postaci św. bp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego czy bł. abp. Józefa Bilczewskiego. Wspomnienie każdej postaci opatrzone jest biogramem.

Na koniec tej duchowej podróży, w piątym rozdziale, autorka umieściła wiersze znanych poetów dotyczące Kresów. Nie mogło wśród nich zabraknąć „Pana Tadeusza” z jego pięknymi, potoczystymi opisami litewskiej przyrody. Tuż po nich znajdujemy teksty m.in. Orzeszkowej, Pola, Sienkiewicza, Zaleskiego, Konarskiego. Jest też wstrząsający wiersz lwowiaka, Zbigniewa Herberta, pt. „Guziki” i jego pełen tęsknoty wiersz „Pan Cogito myśli o powrocie do rodzinnego miasta”.

Całość zamyka bibliografia, która może posłużyć jako inspiracja do dalszych lektur. Książka wydana jest w miękkiej oprawie, na kremowym papierze a zdjęcia opublikowano w sepii. Dzięki temu pozycja zyskuje dodatkowy klimat powrotu do pięknej, choć także trudnej przeszłości.

Zainteresowanych książką zapraszamy do dobrych księgarń lub do naszej księgarni internetowej: [link=http://www.espe.pl/]

Monika Bachowska, Kresy. Historia, wspomnienia, literatura, sanktuaria, błogosławieni i święci, Wydawnictwo eSPe 2010.