„Rzeczpospolita”: Patrioty na finiszu - umowa już w marcu?
3 Komentarze
/
Najprawdopodobniej w marcu podpisana zostanie umowa na dostawy…
„Czyż Piłsudski to nie k**wa?”. W Winnicy neobanderowcy „poprawili” tablicę ku czci Piłsudskiego [+VIDEO/+FOTO]
Neobanderowcy z Czarnego Komitetu postanowili „poprawić”…
Kukiz: przypisywanie nam odpowiedzialności za Holokaust jest "etycznym Holokaustem"
Lider ruchu Kukiz'15 w ostrych słowach odniósł się do działań…
Polityka II Rzeczypospolitej wobec Białorusinów
Polska polityka wobec Białorusinów przez cały okres międzywojenny wychodziła z założenia, ze nie stanowią oni narodu, ale masę etnograficzną, którą przynajmniej częściowo można spolonizować. Założenie to nie wynikało jednak wyłącznie z przyczyn ideologicznych. Było to realną oceną sytuacji.
Polityka II Rzeczpospolitej wobec mniejszości litewskiej
Mniejszość litewska w porównaniu z ukraińską i białoruską nie stanowiła większego problemu w II Rzeczpospolitej. Jej położenie i działalność miało natomiast duże znaczenie w stosunkach polsko- litewskich. Kowno starało się wykorzystać ją do destabilizacji polsko- litewskiego pogranicza i zyskać pretekst do stopniowego niszczenia polskości na Kowieńszczyźnie, co w dwudziestoleciu międzywojennym udało mu się znakomicie przeprowadzić.
Polacy na Kowieńszczyźnie w okresie międzywojennym
W powszechnej opinii Kowno uchodzi za kuźnię litewskiego nacjonalizmu, czy jak kto woli patriotyzmu. Pod tym względem od Wilna miasto to różni się w sposób zasadniczy. Litwini bezwzględnie w nim dominują, a ich odsetek jest nawet wyższy niż w całej Litwie. Stanowią, aż 88,7 procent jego mieszkańców gdy dla całej Litwy wskaźnik ten wynosi 80 procent. Jest to zasługa rządów międzywojennej Litwy, które robiły wszystko, by przekształcić swą ówczesną stolicę w miasto czysto litewskie, które takim na początku wieku wcale nie było.
Pacyfikacje w Galicji Wschodniej 1930 r.
Pacyfikacje były odpowiedzią władz Rzeczypospolitej na serię aktów terrorystycznych i sabotażowych dokonanych przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów. Ich celem było zahamowanie rozwoju OUN i rozładowanie napięcia społecznego. Polska opinia publiczna domagała się poprawy bezpieczeństwa i oskarżała rząd o bezczynność.
Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów - OUN
Konspiracyjna organizacja utworzona w 1929r. na kongresie w Wiedniu przez główne emigracyjne organizacje ukraińskie. Jej celem była walka o niepodległą Ukrainę. Przyjęła ona faszystowską strukturę organizacyjną, dającą nieograniczoną władzę wodzowi. Mógł on nawet skazywać członków OUN na śmierć.
Dorobek cywilizacyjny II Rzeczpospolitej na Wołyniu
Wołyń w momencie, gdy znalazł się w II Rzeczpospolitej należał do najbardziej zacofanych, zapóźnionych cywilizacyjnie i zniszczonych przez wojnę dzielnic kraju. Władze RP starały się nadrabiać dystans, jaki dzielił Wołyń od reszty kraju, osiągając w tym spore sukcesy.
Burzenie cerkwi na Chełmszczyźnie
Akcja wyburzania cerkwi na Chełmszczyźnie byłą fragmentem programu rewindykacyjno- polonizacyjnego. Bezpośrednim jej inicjatorem były czynniki wojskowe, a konkretnie Komitet Koordynacyjny Dowództwa Okręgu Korpusu II w Lublinie. Przejął on sprawę z rąk Komitetu MWRiOP, który w 1937 r. nie wykazał w sprawie dostatecznej determinacji.
Akcja rewindykacyjna na rzecz polskości
Przymusowa akcja mająca przywrócić na rzecz polskości zruszczonych Polaków, którzy odpadli od niej poprzez ucisk zaborcy i przeszli na prawosławie. Została rozpoczęta w grudniu 1937r. na Wołyniu we wsi Hrynki w powiecie krzemienieckim.
Zapomniany holokaust
70 lat temu w ówczesnym Związku Sowieckim zaczęły się masowe stalinowskie represje, których ofiarą padło miliony obywateli. Wśród nich byli tez Polacy zamieszkujący jego terytorium.
Juliusza Słowackiego "sen srebrny" o Ukrainie
Wielowiekowe relacje polsko-ukraińskie przypominają tragifarsę; dramatyczną dziejową mieszankę tragedii, szyderstwa i groteski. Doskonale rozumiał to urodzony na Wołyniu Juliusz Słowacki - twórca oryginalnego wariantu polskiego romantyzmu, wyrastającego z tradycji pogranicza polsko-ukraińskiego.
Zbigniew Herbert
Zbigniew Herbert urodził się w 1924 roku we Lwowie i w tym mieście spędził dwadzieścia lat swego życia. Wraz z rodziną w 1944r. wyjechał z Polski. Od chwili opuszczenia grodu Lwa, pisarz nigdy ani w wystąpieniach publicznych, ani w swej twórczości, nie wspomniał bezpośrednio o rodzinnym mieście. Zrobił to dopiero u kresu życia, wyrażając życzenie, by został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Marian Zdziechowski
Slawista, filozof kultury i historyk literatury. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1899r. , a od 1919 do 32 r. Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W latach 1925-27 był rektorem tej uczelni.
Kornel Ujejski
Chociaż w ostatnich czasach nieco zapomniany, przeszedł do historii Polski jako znaczący poeta doby autonomii galicyjskiej, który w swoich wierszach mocno akcentował polski patriotyzm.
Józef Teofil Teodorowicz
Należał do grupy najbardziej wpływowych i znanych członków Episkopatu Polski okresu międzywojennego. Przyszedł na świat w dniu 25 VII 1864 r. w Żywaczowie koło Horodenki na Pokuciu, w ormiańskiej rodzinie szlacheckiej Grzegorza i Gertrudy z Ohanowiczów. Po śmierci ojca przeniósł się z rodziną do Stanisławowa, gdzie ukończył najpierw szkołę powszechną, a potem z wyróżnieniem gimnazjum.
Adam Stefan Sapieha
14 maja 1867 roku w Krasiczynie urodził się Adam Stefan Sapieha, piąty syn księcia Adama Sapiehy i Jadwigi z Sanguszków. Po zdaniu matury we Lwowie w 1886 roku rozpoczął studia prawnicze w Krakowie, które kontynuował w Wiedniu (1887-1890).
Józef Piłsudski
Józef Piłsudski, przyszły Naczelnik Państwa i Marszałek Polski urodził się 5 grudnia 1867 w Zułowie leżącym 60 km od Wilna. Piękny modrzewiowy dwór Piłsudskich spłonął w 1874. Dzisiaj można zobaczyć zarysy jego fundamentów i miejsce, gdzie stała kołyska małego Ziuka.
Eliza Orzeszkowa
20 czerwca 1841 roku urodziła się Eliza Pawłowska (później Orzeszkowa) córka Benedykta i Franciszki z domu Kamieńskiej. W wieku dwóch lat została osierocona przez ojca. Jej matka trzy lata później powtórnie wyszła za mąż, za Konstantego Widackiego.
Michał Kleofas Ogiński
Michał Kleofas Ogiński urodził się 25 września 1765 roku w Guzowie koło Warszawy. Był nie tylko wybitnym kompozytorem i skrzypkiem, ale także politykiem.
Stanisław Moniuszko
Stanisław Moniuszko urodził się 5 maja 1819 roku w Ubielu koło Mińska. Jego rodzicami byli Czesław i Elżbieta z Madżarskich. Młodzieniec otrzymał staranne wykształcenie. Częstym gościem w jego domu był historyk Joachim Lelewel. To właśnie on zaszczepił w Stanisławie zainteresowanie historią.
Adam Mickiewicz
Największy poeta polskiego romantyzmu przyszedł na świat w ziemi Nowogródzkiej w Wigilię Bożego Narodzenia 1798 r. w niezamożnym domu Mikołaja i Barbary Mickiewiczów. Dorastał na styku trzech kultur: litewskiej, polskiej i białoruskiej.
Józef Mackiewicz
Pisarz, publicysta, urodził się 1 kwietnia 1902r. w Petersburgu. Uczęszczał do gimnazjum Winogradowa w Wilnie. Jako ochotnik brał udział w wojnie 1920r. Studiował filozofię na Uniwersytecie Warszawskim, rozpoczął tam też studia ornitologiczne. Później przeniósł się na matematykę w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.
Stanisław Lem
Stanisław Lem urodził się we Lwowie w 1911r. jako syn Sabiny Waller i Samuela Lema- zamożnego lekarza laryngologa. Wychowany został jako katolik mimo, że jego rodzice byli Żydami. Od 1931r. uczył się w II Państwowego Gimnazjum im. K.S Szajnochy we Lwowie, w którym w 1939r. zdał maturę. Po zajęciu miasta przez Armię Sowiecką studiował w latach 1940- 41 we lwowskim Instytucie Medycznym.
Tadeusz Kościuszko
Tadeusz Kościuszkom urodził się 4 lutego 1746 roku w Mereczowszczyźnie pod Kossowem. Pochodził z średnio zamożnej rodziny szlacheckiej. Jego matką była Tekla z Radomskich, a ojciec Ludwik Tadeusz Kościuszko był miecznikiem brzeskim. Tadeusz nie miał łatwego dzieciństwa. W 1758 roku zmarł jego ojciec. Z powodu kłopotów finansowych owdowiałej matki nie ukończył szkoły pijarskiej w Lubieszowie, gdzie pobierał naukę w latach 1755 - 1760.
Bitwa niemeńska 20–29 września 1920
Bitwa nad Niemnem jesienią 1920 roku była ostatnim starciem w wojnie polsko-bolszewickiej, które zadecydowało o ostatecznym zwycięstwie Polaków.
Wyprawa Kijowska
Wiosną 1920r. rosyjskiemu panowaniu na Ukrainie mogła przeszkodzić tylko Polska. Bolszewicy rozbili siły białogwardyjskie Antona Denikina. Reaktywowali Ogólnoukraiński Komitet Rewolucyjny, który przekształcił się w Radę Komisarzy Ludowych. Przywróciła ona na Ukrainie bolszewicki porządek, ale jednocześnie bardzo mocno akcentowała swa rolę jako obrońcy niepodległości i integralności ukraińskiej republiki.
Ukraińska Republika Ludowa
Państwo istniejące w 1917- 1920 na Ukrainie, w 1917 r. sfederowana z Rosją, od 22 I 1918 r. suwerenna i niezależna; za czasów hetmanatu przyjęła nazwę Państwo Ukraińskie. Pomimo sojuszu z Niemcami i Polską nie wytrzymała naporu Rosji Sowieckiej, jej władze schroniły się na uchodźstwie.
Wojna polsko-bolszewicka
Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920 zadecydowała o kształcie wschodnich granic Rzeczpospolitej po odzyskaniu niepodległości. Jej największa bitwa stoczona pod Warszawą została nazwana osiemnastą decydującą w dziejach świata. Odradzająca się Rzeczpospolita uratowała nie tylko swą suwerenność, ale i całą Europę przed komunistyczną rewolucją.
Żeligiada
"Nigdy w życiu nie widziałem takiego entuzjazmu. To był szał obłąkanych. Ulice były zatłoczone narodem. Ludzie rzucali się na żołnierzy, na konie.(...) Szeregi stanęły. Żołnierzom całowano ręce. (...) Jakaś uboga kobieta, biegnąc i coś wykrzykując, w pośpiechu wsunęła mi do ręki kawałek chleba, jacyś chłopcy karmili mego konia".
Powstanie Sejneńskie
W maju 1919 r. cofające się z Litwy wojska niemieckie ziemię Suwalsko-Sejneńską przekazali administracji litewskiej i sami pozostali jeszcze do sierpnia. Los tych ziem był niepewny i stały się one przedmiotem zatargów polsko-litewskich.
Obrona Lwowa 1-22 XI 1918 i Orlęta Lwowskie
Konflikt ukraińsko-polski narastał od końca XIX w., przy czym zaczął przybierać mocniej na sile przy końcu I wojny światowej wskutek ukraińskich dążeń niepodległościowych. Odpowiednia dla Ukraińców sytuacja do przejęcia Lwowa nadarzyła się w 1918 r., kiedy to następował kres istnienia państwa austrowęgierskiego.
Strzelcy Siczowi
Ukraińska formacja zbrojna, wchodząc w skład armii austriackiej, utworzona na początku I wojny światowej. Jej główny aktyw składał się z członków Ukraińskiego Związku Siczowego - US, który powstał na bazie Towarzystwa Sportowo- Gimnastyczno- Przeciwpożarowego "Sicz".
Ukraińska Galicyjska Armia
Siła zbrojna Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. Powołana do życia w listopadzie 1918r. do końca istnienia republiki rozbudowywana. Jej głównym celem była obrona granic ZURL przed Polską, która nie przyjmowała istnienia tego państwa do wiadomości.
Zachodnio-Ukraińska Republika Ludowa – ZURL
Państwo ukraińskie proklamowane 19.10.1918r. na ukraińskim Zgromadzeniu Narodowym we Lwowie i złożone z ziem ukraińskich należących do monarchii habsburskiej. W przyjętej przez zgromadzenie proklamacji za takowe uznawano Galicję Wschodnią, Bukowinę Północną i Łemkowszczyznę, a także Ruś Zakarpacką. Obszar ten obejmował około 70 tys. km kw. i liczył 6 mln mieszkańców, w tym 71 proc. Ukraińców i 14 proc. Polaków.
Wojna polsko-ukraińska
Wojna polsko-ukraińska 1918-1919 rozpoczęła się 1 listopada 1918 niespodziewanym atakiem ukraińskich oddziałów Strzelców Siczowych pod dowództwem sotnyka Dmytra Witowskiego na Lwów od sześciu wieków "zawsze wierny" Polsce (Ukraińcy stanowili zaledwie 11 proc. jego mieszkańców).
Litwini
Język litewski i odrębna od polskiej obyczajowość istniały w XIX w. w chłopskich oraz często drobnoszlacheckich domostwach; ich mieszkańcy nie czynili jednak z tego faktu jakiejś cennej wartości. Litewskość takowa nie była konkurencyjna dla polskości czy rosyjskości, nie była bowiem propozycją dla człowieka wykształconego.
Ukraińcy
Bardzo długo zwani byli Rusinami i nawet w ramach samego ruchu narodowego określenia: "Ukrainiec", "ukraiński" zaczęły być popularne dopiero z końcem wieku XIX, a wielką karierą zrobiły w wieku XX. Na XIX-wieczne losy narodu w ogromnym stopniu wpływał fakt podziału pomiędzy dwa imperia: Rosję i Austrię.
Białorusini
Wśród Białorusinów najpóźniej spośród trzech wielkich "narodów kresowych" rozpoczęły się działania na rzecz rozwoju nowoczesnej narodowości i najmniejszy (po dzień dzisiejszy!) przyniosły skutek.
Powstanie Nadbajkalskie 1866
Dosyć mało znanym epizodem w historii polskich walk niepodległościowych, był zryw polskich zesłańców zwany w historiografii Powstaniem Nadbajkalskim. Powstanie to wybuchło 24 czerwca 1866 w Kraju Zabajkalskim. Jego organizatorami byli uczestnicy Powstania Styczniowego, zesłani po jego upadku w rejon jeziora Bajkał.
Powstanie Styczniowe na Litwie i Rusi
Przeniesienie Powstania Styczniowego na Litwę i Ruś czyli na dawne Kresy Rzeczypospolitej było jedyną szansą jego powodzenia. Rząd Tymczasowy starał się więc poprzez emisariuszy je tam przenieść. Szanse na to były niestety od samego początku niewielkie. Zależały one od pozyskania chłopów, proponując im rozwiązanie kwestii agrarnej.
Powstanie Listopadowe na Litwie, Wołyniu, Podolu i Ukrainie
Powodzenie Powstania Listopadowego w Królestwie Polskim zależało w dużej mierze od przeniesienia walk na teren Litwy, Wołynia, Podola i Kijowszczyzny. Ten strategiczny manewr miał przeciąć drogi prowadzące do Królestwa i zdezorganizować zaplecze armii carskiej. Jego powodzenie dawało też szansę żądania od cara zwrotu prowincji graniczących z Królestwem.
Scheda po zaborcach
Skutki rozbiorów dla Kresów można by skwitować jednym zdaniem. W ich wyniku Polska je utraciła, a jej ekspansja na Wschód realizowana głównie nie mieczem, ale pługiem i kulturą została zatrzymana.
Bractwo Cyryla i Metodego
Bractwo Cyryla i Metodego zostało założone na przełomie 1845 i 1846 r. Skupiało ono głównie studentów i kilku pracowników naukowych Uniwersytetu Kijowskiego i Uniwersytetu Charkowskiego. W sumie około stu osób, bractwo nie stanowiło organizacji rewolucyjnej, a jego członkowie nie byli również monolitem ideowym.
Filomaci i Filareci
Towarzystwo Filomatów powstało w Wilnie w 1817r. Założył je Adam Mickiewicz. Miało charakter elitarny. Liczyło tylko kilkunastu członków. Dzieliło się na dwa wydziały: literatury i nauk wyzwolonych oraz nauk matematycznych, fizycznych i medycznych.
Powstanie Kościuszkowskie w Wielkim Księstwie Litewskim
Głównym ośrodkiem Powstania Kościuszkowskiego na Kresach była stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego Wilno. W pierwszej fazie powstania rosyjskie siły okupacyjne liczyły na Litwie 5500 szabel i bagnetów i wojsko litewskie miało nad nimi przewagę. 16 kwietnia 1794r. do insurekcji przystąpiło wojsko litewskie, stacjonujące w Szawlach.
Konfedracja Barska
Konfederacja Barska została zawiązana 29 lutego 1768r. w Barze na Podolu. Jej założycielami byli magnaci : Potoccy, Sapiehowie i Krasińscy, a bezpośrednimi animatorami marszałkowie: Michał Krasiński i Józef Pułaski. Później dołączył do nich Karol Radziwiłł "Panie Kochanku". Zawiązanie konfederacji było następstwem brutalności Rosjan wobec Rzeczpospolitej i traktowania jej jako podbitego protektoratu.
Ustrój Rzeczypospolitej
Miłośnicy historii, i nie tylko, dość powszechnie przyjmują, że ustrój dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów był wyjątkowy w skali europejskiej; co więcej, powinien to być dla nas Polaków powód do dumy. Nie ma jednak zgody wśród historyków jak należy postrzegać tą kwestię z perspektywy dziejów oraz w kontekście ówczesnej Europy. Wprawdzie mowa jest o dość odległych czasach, to jednak wciąż nie brakuje emocji, które niekiedy przysłaniają rzetelną i merytoryczną dyskusję.
Unia Lubelska
Akt ten został zawarty w 1569r. na sejmie obradującym w Lublinie. Na jego mocy Królestwo Polskie czyli Korona zawarła unię z Wielkim Księstwem Litewskim, tworząc wielonarodowościową Rzeczpospolitą polsko- litewsko- ruską.