Michał Kleofas Ogiński

Michał Kleofas Ogiński urodził się 25 września 1765 roku w Guzowie koło Warszawy. Był nie tylko wybitnym kompozytorem i skrzypkiem, ale także politykiem.

Gry na skrzypcach i klawikordzie nauczył się od Józefa Kozłowskiego w Guzowie. Od 1782 roku swój warsztat muzyczny doskonalił pobierając lekcje gry na skrzypcach u Ivana Mane Jarnovića w Warszawie. Duży wpływ na jego umiejętności miał pobyt za granicą gdzie korzystał z porad udzielanych mu przez tak znakomitych wirtuozów jak Giovanni Battista Viotti czy Pierr Baillot.

W ciągu swojego życia skomponował ponad 20 polonezów (m.in. Pożegnanie Ojczyzny), operę, liczne pieśni powstańcze, marsze, walce, mazurki i kadryle. Michał Kleofas Ogiński nigdy jednak nie został zawodowym muzykiem. Już w wieku 21 lat prowadził aktywną działalność polityczną. Był wielkim zwolennikiem króla Stanisław Augusta Poniatowskiego. Monarcha wynagrodził swego wiernego poddanego godnością komisarza skarbu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jako dyplomata wiele podróżował m.in. do Hagi, Amsterdamu i Londynu.

Uczestniczył ponadto w pracach Sejmu Czteroletniego (1788-92). Nie popierał jednak postanowień zawartych w Konstytucji 3-go Maja i podpisał traktaty rozbiorowe z Rosją i Prusami. W 1794 zrehabilitował się jednak, gdyż wziął udział w powstaniu kościuszkowskim, w którym dowodził własnym pułkiem strzelców konnych. Po upadku powstania wyjechał do Wiednia, a następnie do Wenecji. Jego majątek został skonfiskowany.

Przez kolejne lata działał aktywnie na emigracji. Podczas pobytu w Paryżu osobiście poznał Napoleona Bonaparte. Pod koniec 1801 powrócił za zgodą cara do ojczyzny i zamieszkał w Zalesiu koło Wilna. Podczas kampanii 1812 był lojalnym poddanym cara Aleksandra I.

Zalesie w tamtym czasie stało się małym centrum kulturalnym regionu.
W latach 1802 – 1805 powstała tam klasycystyczna rezydencja, oranżeria, ogród botaniczny, cieplarnia, zwierzyniec oraz młyn wodny. W majątku założony został także park romantyczny, dzięki któremu Zalesie zyskało sobie miano “Aten Północy”. Właśnie w tej scenerii powstało największe dzieło Ogińskiego, polonez Pożegnanie Ojczyzny.

W ostatnich latach swojego życia był szczególnie związany ze środowiskiem kulturalnym Wilna. Z powodzeniem organizował liczne przedstawienia i koncerty. Był ponadto prezesem Towarzystwa Typograficznego i członkiem Towarzystwa Dobroczynności. Zmarł 15 października 1833 we Florencji.

Kalendarium

25 września 1765 – urodził się Michał Kleofas Ogiński.

1782 r – lekcje gry na skrzypcach u Ivana Mane Jarnovića w Warszawie.

1790 – 1791 – podróże zagraniczne.

1788 – 1792 – Sejm Czteroletni.

1794 r – udział w Powstaniu kościuszkowskim.

1797 – 1798 – pobyt w Paryżu.

1801 r – powrót do kraju i osiedlenie się w Zalesiu koło Wilna.

1823 r – przeprowadzka do Florencji.

15 października 1833 – śmierć muzyka we Florencji.

Krzysztof Gruca