Slawista, filozof kultury i historyk literatury. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1899r. , a od 1919 do 32 r. Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W latach 1925-27 był rektorem tej uczelni.
Członek Akademii Umiejętności, prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie. Urodził się w Nowosiółkach k/ Rakowa niedaleko Mińska w 1861r. Po ukończeniu rosyjskiego gimnazjum w Mińsku studiował na uniwersytecie w Petersburgu i Dorpacie. Kształcił się także w Grazu, Zagrzebiu i Genewie. Działalność naukową rozpoczął w 1882r. W 1888r. doktoryzuje się na Uniwersytecie Jagiellońskim. Rok później zostaje profesorem tej uczelni. W 1901r. był jednym z założycieli “Klubu Słowiańskiego” w Krakowie oraz czasopisma “Świat Słowiański”. W roku 1919 przeniósł się do Wilna, gdzie rozpoczął w tym mieście karierę naukową. Był także prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich i prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie. Przyczynił się także do założenia wileńskiego dziennika “Słowo”.
Jako myśliciel i pisarz katolicki Zdziechowski nawiązywał do romantycznego mesjanizmu polskiego, przeciwstawiał się jednak jego optymizmowi. Głosił poglądy katastroficzne. W profetycznym natchnieniu przewidział, kiedy nikt się tego nie spodziewał, starcie nazizmu z komunizmem, z którego zwycięsko wyjdzie ten drugi- co jego zdaniem- miało skończyć się trwającą przez dziesięciolecia duchową sowietyzacją Polski.
Sporo uwagi w swojej twórczości Zdziechowski poświęcił również Kresom. Pisał o idei polskiej na Kresach, upominał się o prawo obecności w polskiej świadomości “żubrów kresowych” tej klasy co Edward Woyniłłówicz itp. Gdy zmarł w 1938r. w jednym z nekrologów napisano, że odszedł :” największy Europejczyk spośród wszystkich polskich kresowców”. Pochowany został na Antokolskim Cmentarzu Wojskowym w Wilnie.
Marek A. Koprowski
Zostaw odpowiedź
Chcesz przyłączyć się do dyskusji?Nie krępuj się!