Stanisław Moniuszko

Stanisław Moniuszko urodził się 5 maja 1819 roku w Ubielu koło Mińska. Jego rodzicami byli Czesław i Elżbieta z Madżarskich. Młodzieniec otrzymał staranne wykształcenie. Częstym gościem w jego domu był historyk Joachim Lelewel. To właśnie on zaszczepił w Stanisławie zainteresowanie historią.

Edukację muzyczna rozpoczął pod kierunkiem matki a następnie poszerzał swoją wiedzę w tym zakresie w szkołach w Warszawie, Mińsku i Berlinie. Po ukończeniu w 1840 roku studiów muzycznych w Berlinie zawarł w Wilnie ślub z Aleksandrą Müllerówną.

Ważnym źródłem inspiracji dla przyszłego kompozytora były polskie i białoruskie pieśni ludowe. Fascynacja ta znalazła żywe odbicie w Śpiewniku domowym. Kompozytor był także oczarowany twórczością romantyczną, zwłaszcza poezją Mickiewicza. Ułożył m. in. muzykę do wierszy Niepewność i Sen. Około 1856 roku skomponował kantatę Widma, która nawiązywała do Dziadów Adama Mickiewicza.

Sławę przyniosły mu jednak dopiero Opery. W 1858 roku miała miejsce premiera Halki w Teatrze Wielkim w Warszawie. W tym samym roku Moniuszko został dyrektorem opery Warszawskich Teatrów Rządowych. 28 września 1865 roku odbyła się premiera opery Straszny dwór. Władze carskie zawiesiły przedstawienie z powodu jego patriotycznego charakteru.

W 1863 roku Stanisław Moniuszko został profesorem w instytucie Apolinarego Katskiego w Warszawie, gdzie pracował aż do śmierci. Kompozytor zmarł w Warszawie 4 czerwca 1872 roku.

Kalendarium

5 maja 1819 r – w Ubielu koło Mińska urodził się Stanisław Moniuszko.

1827 r – przeprowadzka rodziny Moniuszków do Warszawy.

1830 r – powrót do Mińska.

1831 – 1834 – nauka w gimnazjum w Mińsku.

1837 – 1840 – wyjazd do Berlina na studia muzyczne.

1840 r – ślub z Aleksandrą Müllerówną w Wilnie.

1858 r – wystawienie Halki w Teatrze Wielkim w Warszawie.

1860 r – premiera Hrabiny w Warszawie.

1865 r – premiera Strasznego dworu w Warszawie.

1867 r – skomponowanie muzyki do ośmiu Sonetów krymskich.

4 czerwca 1872 r – śmierć Stanisława Moniuszki w Warszawie.

Krzysztof Gruca