Melnykowcy
“Melnykowcy”, członkowie i zwolennicy Organizacji Ukraińskich nacjonalistów, frakcji pułkownika Andrzeja Melnyka, jednej z tych, która powstała po rozpadzie OUN na zjeździe w Krakowie w 1940r.
Archive Archiwum autora dla: Redakcja
Redakcja @Lipinski
Dywizja SS Galizien
Jednostka zbrodniczej niemieckiej formacji SS, złożona z ukraińskich kolaborantów powołana przez Niemców dla uzupełnienia braków kadrowych. “Wsławiła” się licznymi zbrodniami na Polakach.
II wojna światowa na wschodnich ziemiach Rzeczpospolitej
17 września 1939 roku wojska sowieckie – wypełniając postanowienia paktu Ribbentrop-Mołotow – dokonały agresji na Rzeczpospolitą, nie wypowiadając wojny i gwałcąc międzynarodowe umowy.
Obrona Lwowa 12-22 IX 1939
Przez długi okres PRL-u temat Kresów Wschodnich, a tym bardziej Lwowa, był tematem tabu, stąd też wątek obrony w Kampanii Wrześniowej często przemilczano.
Obrona Grodna 20-22 IX 1939
Pierwszy atak sowieci przypuścili od południa nad ranem w dniu 20 IX niewielką grupą 11 czołgów i 1 samochodu pancernego.
Agresja Sowiecka na Polskę 17 IX 1939
W dniu 17 IX 1939 r., bez wypowiedzenia wojny, Związek Radziecki dokonał zbrojnego napadu na Polskę. Fakt ten określa się jako “wbicie noża w plecy” walczącym z Niemcami Polakom, lub po prostu nazywa się go IV rozbiorem Polski.
Polityka II Rzeczypospolitej wobec Ukraińców
Ukraińcy dla II Rzeczypospolitej stanowili jeden z największych wewnętrznych problemów. Wynikało to z ich liczebności, jak i negatywnego stosunku do państwa polskiego. Ich liczba według różnych ocen wynosiła od 4,4 do 5,4 mln. Na terenach zwartego osiedlenia ich liczba wynosiła od 35 do 90 proc. ogółu mieszkańców.
Koliszczyzna- powstanie Gonty i Żeleźniaka
Zachętą do jego wybuchu była niewątpliwie działalność kleru prawosławnego Ukrainy prawobrzeżnej, a zwłaszcza jego duchowego przywódcy ihumena monasteru Motrenińskiego pod Czehryniem Melchizedeka Znaczko- Jaworskiego. Prowadził on agitację za zniesieniem unii przywrócenia dominującej na Ukrainie roli religii prawosławnej.
Akademia Ostrogska
Pierwsza szkoła wyższa na Ukrainie działała w latach 1576- 1640 w Ostrogu. Założył ją i utrzymywał książę Konstantyn Wasyl Ostrogski, najwybitniejszy przedstawiciel rodu, syn hetmana wielkiego litewskiego. Był osobą gruntownie wykształconą i jednocześnie jednym z najbogatszych magnatów w państwie.
Piotr Szyryński
Porucznik rez.AK Piotr Szyryński, ur. 28 07 1925 w rodzinnym majątku Posejnele, k.Sejn. Syn powstańca sejneńskiego odznaczonego Medalem Niepodległości, partyzanta AK, powieszonego publicznie przez Niemców, wraz z towarzyszami przy szkole w Berżnikach dziś noszącej jego imię. Piotr “Ostatni Szlachcic Rzeczypospolitej”, jak go nazywają przyjaciele, podczas okupacji przewodnik i łącznik graniczny z Litwą i Okręgiem Wileńskim AK, żarliwy Polak i patriota, główny inicjator budowy pomników: Powstania Sejneńskiego w Sejnach, Bitwy Nemeńskiej w Berżnikach, krzyży powstańców 1863 r. w Sejnach, Borku i Wigrańcach, oraz Memoriału Ponarskiego na berżnickim cmentarzu. Opiekun grobów i miejsc Pamięci Narodowej. Najbliższy przyjaciel i współpracownik w patriotycznej działalności nieodżałowanej pamięci Jana Górala, zmarłego tragicznie 3 maja 2006 r. Miłośnik historii, przyrody i wychowawca młodzieży, wspaniały gawędziarz i szlachetny człowiek. (Ryszard Mackiewicz)
Bronisław Mongird
Zupełnie wyjątkowy na dzisiejszej Litwie przykład człowieka, który odzyskał swoją rodową majętność – rodzinny dwór, z którego w roku 1941, jeszcze jako dziecko, został wysiedlony wraz z rodzicami i dziadkiem. Dwór był gniazdem rodowym, rodziny jego matki – Malewskich. Mimo swojego polskiego i szlacheckiego pochodzenia, na sowieckiej Litwie doszedł do stopnia kapitana żeglugi wielkiej floty radzieckiej. Dziś gospodarzy pomimotrudności w odzyskanym Wysokim Dworze, otoczony rodziną i wnukami.
Felsztyn
Felsztyn (obecnie Gwardiejskoje, obw. chmielnicki). Kościół parafialny. Wzniesiony w 1753 r. z fundacji Marianny Grabianczyny. Ukończony w 1791 r., staraniem kasztelana kamienieckiego Onufrego Morskiego. Za czasów sowieckich był kolejno magazynem ziarna, klubem i składem sprzętu radiotechnicznego. W 1932 r. strącono wieże, później zdewastowano wnętrze. W 1990 r. zwrócony wiernym. Obecnie jednowieżowy, na planie krzyża. Dwukondygnacyjna fasada z czterema parami pilastrów i barokowym frontonem. Kościół ma nowe, piękne wyposażenie, stylizowane na zabytkowe.
Eliaszówka
Eliaszówka (obw. chmielnicki). Dawny pałac Bukara. W 2 poł. XVIII w. Eliaszówka należała do Dorożyńskich. Następnie dobra kupił znany pamiętnikarz Seweryn Bukar, który wybudował istniejący do dziś pałac. Ok. 1830 dobra wróciły do Dorożyńskich i należały do nich do traktatu ryskiego. Pałac wzniesiony w l. 20-tych XIX w. wg projektu włoskiego architekta, klasycystyczny, parterowy na wysokich suterenach. W fasadzie sześciokolumnowy portyk, dźwigający belkowanie pokryte fryzem złożonym z tryglifów, motywów hełmu i pancerza. Wewnątrz reprezentacyjna sala z kopułą i 12 kolumnami korynckim w l. 90. XX w. w wyremontowanym pałacu umieszczono szkołę. (Z. Hauser)
Wojna
Wojna. 1866 – 1867.
Żółtawy karton, kredka czarna, światła wydobyte białą.
Wymiary: karton I i XI – ok. 30 x 48 cm, pozostałe – 61.5 x 48 cm.
Wszystkie kartony sygnowane “A. G.”, kartony I – V datowane “1866”, następne “1867”.
Muzeum Narodowe, Wrocław
Nowomalin
nformacja turystyczna z “Ilustrowanego Przewodnika po Wołyniu” dr Orłowicza podaje:
“8 km. na zachód z Międzyrzecza leży Nowomalin. Jest to wieś położona nad Stawem blisko 3 km. długim, lecz narosłym sitowiem, utworzonym przez rzekę Świtenkę (w dawnych aktach nazywają ją też Teterówka), w sąsiedztwie dużych lasów. Już w XIV wieku istniał tu zamek starożytny, który w początkach XV wieku rozszerzył i przebudował ks. Świdrygiełło, jako zamek myśliwski i gród obronny. Położony w okolicy lesistej, rzadko zaludnionej, nazywał się wówczas “Głuche”. Później przez kilka wieków należał Nowomalin do kniaziów Jełomalińskich i wówczas otrzymał swą obecną nazwę.”
W 1802 roku Nowomalin nabyła rodzina Sosnowskich. Ponownie rozbudowany pałac stał się jedną z najpiękniejszych rezydencji na Wołyniu. Prasa pisała (1866) o zamku przerobionym na pałac, otoczonym z trzech stron wodą stawu, z dojazdem poprzez kamienny most (dawniej zwodzonym).
Na miejscu zrujnowanej baszty północnej powstała pseudogotycka kaplica z 5 wysokimi wieżyczkami i ostrą wieżą. Autorem projektu przebudowy był kolejny właściciel Nowomalina – Tomasz Oskar Sosnowski (1810-88). Jego rzeźby ozdabiały też wnętrze kaplicy. Jedna z nich “Madonna z Dzieciątkiem” znajduje się obecnie w muzeum krajoznawczym w Ostrogu.
Zamek należał następnie do Falkowskich, Chodkiewiczów i do Dowgiałłów (do 1939), którzy go odbudowali. Nowomalin w II Rzeczpospolitej należał do powiatu zdołbunowskiego województwa wołyńskiego. Zamek został ponownie zniszczony podczas II wojny światowej.
za: rzecz-pospolita.com
Zapomniany holokaust
70 lat temu w ówczesnym Związku Sowieckim zaczęły się masowe stalinowskie represje, których ofiarą padło miliony obywateli. Wśród nich byli tez Polacy zamieszkujący jego terytorium.
Ostróg, cerkiew Bogojawleńska
Położona na dziedzińcu zamkowym. Widoczna z daleka, wzniesiona w 1521 r., łączyła w sobie cechy bizantynizmu i gotyku. Miała grube mury i strzelnice. Zdewastowana w czasie wojen kozackich, pozostawała w ruinie. w l. 1887-91 Rosjanie odbudowali ją w stylu neobizantyjskim, zacierając gotyckie elementy. Wnętrze otrzymało bogatą dekorację (malowidła). Trójnawowa, z trzema absydami. Pięć złoconych kopuł wspiera się na bębnach z łukowatymi niszami.
Z. Hauser
Ostróg, kościół parafialny
Kościół ufundowała ok.1624 Anna Chodkiewiczowa, odnowiony i powiększony przez Annę z Sapiehów Jabłonowską. Odrestaurowany w 1880 r. w duchu neogotyckim przez proboszcza Władysława Krzemieńskiego, odbudowany po pożarze 1897 r. przez ks. Romana Sanguszkę (arch. wiktor Piotrowski). Władze rosyjskie postawiły warunek, że światynia nie może być wyższa od pobliskiego Soboru.W 1943 r. kościół był placówką samoobrony polskiej, kierowanej przez o. Remigiusza Kranca. Po 1959 r. zamieniony na salę sportową z ringiem bokserskim. Zwrócony w 1990 r. i odremontowany. Kościół wieńczy potężna kopuła. W elewacji głównej czterokolumnowy portyk.
Z. Hauser
Fenomen Karaimów
Karaimi osiedli na Kresach, a konkretnie w Wielkim Księstwie Litewskim, jeszcze w czasach Wielkiego Księcia Witolda. W 1397r. sprowadził on 383 rodziny karaimskie i osadził je w miejscowościach położonych wzdłuż granicy z państwem Kawalerów Mieczowych.
Litwa – informacje praktyczne
Polacy nie mają dużej wiedzy o naszym północnym sąsiedzie, z którym przez wiele wieków łączyła nas wspólna historia. Wielu nawet wydaje się, że jadąc na Litwę, znajdą się na dalekim Wschodzie. Nie znamy tamtejszych realiów.
Ukraina – informacje praktyczne
Wielu naszych rodaków, zupełnie niesłusznie, obawia się jeździć na sąsiednią Ukrainę. Wynika to głównie z nieznajomości tamtejszych realiów i niedużej wiedzy Polaków o naszym sąsiedzie.
Białoruś – informacje praktyczne
Na Białoruś można pojechać samochodem, pociągiem, rowerem, motocyklem , a nawet kajakiem. Można to czynić za duże, jak i za małe pieniądze, w zależności z jakiej klasy hoteli chce się korzystać i czym się poruszać.