„Rzeczpospolita”: Patrioty na finiszu - umowa już w marcu?

/
Najprawdopodobniej w marcu podpisana zostanie umowa na dostawy…

Wakacje na Bałkanach - sentyment z czasów PRL-u?

/
Przez lata Polacy mieli trudności, gdy chcieli wyjechać za…

Bopty, Litwa Kowieńska. Polskie ślady

/
Bopty położone są w pobliżu Kowna. W okresie międzywojennym 60% ludności stanowili Polacy. W wyniku okupacyjnej polityki tzw. Republiki Litewskiej doszło do ich wynarodowienia i lituanizacji. W 1918 miejscowa ludność została spacyfikowana przez Nowo-litwinów, gdy domagała się powrotu okolicznych ziem do Polski po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą.

Pozsony

/
Wojciech Wasiutyński rövid útibeszámolója Pozsonyból: "A kápolnákban gyakran színes szentek találhatók. Mifélék? Leggyakrabban Szt. István (...) Az épületeken lévő emléktáblák történelmi lakókat említenek. Kiket? Petőfi, Jókay, Kossuth... Koronázási templom. Kié? A Magyar Királyoké. Prímáspalota. Miféle? Magyar. Az oltárról pap szól. Milyen nyelven? Magyarul. A meredek kis utcában két rosszcsont birkózik, köréjük gyűl egy csapat... Milyen nyelven káromkodnak a fiúk? Magyarul. Milyen nyelven beszélnek az utcán? Magyarul" - 18 évvel Pozsony elszakítása után Magyarországtól. Wojciech Wasiutyński, Pozsony/Pożoń/Preszburg/Bratysława 1938: "W kapliczkach stoją często kolorowi święci. Jacy? Najczęściej św. Stefan (...) Tablice na budynkach znaczą historycznych lokatorów. Jakich? Petőfi, Jókay, Kossuth... Katedra koronacyjna. Czyja? Królów węgierskich. Pałac prymasów. Jakich? Węgierskich. Od ołtarza mówi ksiądz. Po jakiemu? Po węgiersku. Na stromej uliczce bije się dwóch łobuzów, zbiera się spora gromadka... Po jakiemu klną chłopcy? Po węgiersku. Po jakiemu gada ulica? Po węgiersku" - 18 lat po oderwaniu Pożonia/Bratysławy od Węgier.

Borszczów w dawnym województwe tarnopolskim [FOTOGALERIA]

/
Do momentu włączenia do Ukrainy przez Sowietów Borszczów był stolicą powiatu w województwie tarnopolskim Rzeczypospolitej Polskiej.

Czerniowce (rum. Cernăuți) - ślady dawnej i współczesnej obecności Rumunii [FOTORELACJA]

/
Czerniowce znajdowały się do 1940 w składzie Rumunii. Po sowieckiej agresji na ten kraj miasto weszło w skład Ukrainy. Zachowało się tam wiele śladów dawnej przynależności do Rumunii, widoczna jest także współczesna obecność miejscowych Rumunów i przejawy aktywności państwa rumuńskiego na tym obszarze.

Zaleszczyki nad Dniestrem przy dawnej granicy polsko-rumuńskiej [FOTOGALERIA]

/
Przed wojną Zaleszczyki położone nad Dniestrem były znanym uzdrowiskiem. W okresie letnim trzy razy w tygodniu kursował do Zaleszczyk bezpośredni pociąg z Warszawy. Kurował się tu m.in. Józef Piłsudski. Z uwagi na to, że Ukraina jest jednym z trzech terytorialnych beneficjentów sowieckiej agresji na Polskę z 17 września 1939, Zaleszczyki znajdują się obecnie na terytorium państwa ukraińskiego.

Skansen w Rumszyszkach pod Kownem

/
Rumszyszki (lit. Rumšiškės) to niewielkie (1700 mieszkańców) miasto na Litwie, nad Zalewem Kowieńskim, w rejonie koszedarskim. W 1974 r. założono tu muzeum budownictwa ludowego, w którym zebrano obiekty odzwierciedlające budownictwo ludowe 5 regionów Litwy (Auksztota, Żmudź, Dzukija, Suwalszczyzna i Mała Litwa), pochodzące z okresu od XVIII do początku XX wieku. Skansen zajmuje obszar 175 hektarów. (za: Wikipedia) Zdjęcia: Radosław Szleszyński

Przedwojenny trójstyk granic Polski, Rumunii i Ukrainy sowieckiej [FOTOGALERIA]

/
Trójstyk granic Polski, Rumunii i Ukrainy znajdował się w miejscu ujścia Zbrucza do Dniestru. Od strony Rzeczypospolitej znajdował się przy nasadzie cypla, na którym położona jest wieś Okopy Świętej Trójcy. Po aneksji przez Ukrainę południowo-wschodnich województw RP w 1939 i rumuńskiej Bukowiny w 1940 jest to trójstyk ukraińskich obwodów: tarnopolskiego, czerniowieckiego i chmielnickiego (płoskirowskiego).

Druja nad Dźwiną - dawna granica polsko-łotewska

/
Druja do 1945 należała do Polski, znajdowała się w województwie wileńskim przy granicy z Łotwą przebiegającej po Dźwinie.

Sewastopol [FOTOGALERIA]

/
Sewastopol położony jest na Półwyspie Krymskim. Miasto jest przedmiotem sporu terytorialnego między Ukrainą a Federacją Rosyjską. Galeria przedstawia przede wszystkim ruiny starożytnego Chersonezu Taurydzkiego i sobór św. Włodzimierza.

Most w Kutach nad Czeremoszem, którym do Rumunii uciekł rząd RP we wrześniu 1939 [GALERIA]

/
Most w Kutach nad Czeremoszem z miejscowości Wyżnica. Do 1939 był to most łączący Polskę z Rumunią. Obecnie przebiega tędy granica między ukraińskimi obwodami - czerniowieckim (Wyżnica) i tarnopolskim (Kuty). Mostem tym we wrześniu 1939 rząd polski oraz Naczelny Wódz uciekli do Rumunii (Wyżnica, rum. Vijnița) po wkroczeniu Sowietów na terytorium RP.

Tarnopol [GALERIA]

/
Tarnopol do 1945 był stolicą województwa tarnopolskiego Rzeczypospolitej Polskiej.

Łuck [GALERIA]

/
Łuck do 1945 był stolicą województwa wołyńskiego Rzeczypospolitej Polskiej.

Widokówki z Wołynia – Klewań

/
Historia Wołynia to w dużej części dzieje wybitnych rodów magnackich, które na tutejszych rozległych równinach zakładały swe sławne majątki. Daleko poza Wołyń sięgała sława Ołyckiej rezydencji Radziwiłłów, nie ustępowało jej w splendorze rodowe gniazdo Czartoryskich w Klewaniu.

Wędrówki ulicami wileńskimi: Jak Mickiewicz wygonił Zana

/
Zapraszamy od dziś na wędrówki ulicami Wilna. Pięknymi, osobliwymi, nieznanymi — tymi, co noszą imiona słynnych Polaków. Joachima Lelewela, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Stanisława Moniuszki. Rzadko który wilnianin wie, gdzie są ulice Juliusza Słowackiego, Józefa Strumiłły, Kazimierza Pelczara. Pewnie dlatego, że znajdują się one na dalekich przedmieściach.

Łuck [FOTOGALERIA]

/
Łuck do 1945 był stolicą województwa wołyńskiego Rzeczypospolitej Polskiej.

Widokówki z Wołynia – Łuck

/
Położony nad Styrem Łuck według „Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego” jest najstarożytniejszym miastem na Wołyniu.

Na szańcach w Okopach

/
Miejscowość Okopy Świętej Trójcy (ob. wieś Okopy koło Żwańca na Ukrainie) to dawna gmina wiejska na terenie województwa tarnopolskiego w powiecie borszczowskim. Wioska położona niegdyś na wysuniętym najdalej na południowy wschód cyplu II Rzeczpospolitej, pomiędzy rzekami Dniestr i Zbrucz, stanowi dziś ciekawą pamiątkę dawnych dziejów.

We Lwowie zrównują II Rzeczpospolitą z III Rzeszą i ZSRR [GALERIA]

/
W jednym z lwowskich państwowych muzeów czasy II Rzeczypospolitej określa się mianem "okupacji" i wymienia obok okresu "nazistowskiego" (1941-44) i radzieckiego (1939-1941). Członkiem rady nadzorczej tej placówki był Wołodymyr Wiatrowycz, mianowany przez nowy rząd Ukrainy na szefa ukraińskiego Instytutu Pamięci Narodowej.

Chocim

/
Twierdza w Chocimiu położona jest nad Dniestrem, znajduje się w obwodzie czerniowieckim Ukrainy.

Kamieniec Podolski

/
Kamieniec Podolski należał do Polski do roku 1793.

Czerniowce

/
Czerniowce do roku 1940 należały do Rumunii, obecnie wchodzą w skład Ukrainy jako stolica obwodu.

Stryj

/
Do roku 1945 Stryj należał do Polski, był stolicą powiatu stryjskiego w województwie stanisławowskim. Niegdyś starostą w Stryju był Jan Sobieski, późniejszy król. Urodził się tu pisarz Kornel Makuszyński.

Stanisławów

/
Stanisławów - do 1945 w Polsce, stolica województwa stanisławowskiego.

Stanisławów

/
Stanisławów - do 1945 w Polsce, stolica województwa stanisławowskiego.

Kresy czarnomorskie: Odessa

/
14 kwietnia 2010 roku Rada Miejska Odessy V-tej kadencji "biorąc pod uwagę wkład Polaków w rozwój Odessy i tragiczną śmierć prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego" przemianowała część ulicy Polskiej na ulicę Lecha Kaczyńskiego.

Dawnoruski gród w Czernelicy

/
Na samym rogu trójkąta, który zajmuje dawny gród w Czernelicy, zobaczyć można betonowy bunkier z czasów I światowej wojny oraz resztki okopów austriackich. Widok ten jest symbolicznym połączeniem śladów najstarszych dziejów miejscowości z historią dwudziestowieczną.

Kahlenberg

/
Historyczne wzgórze nieopodal stolicy Austrii – na którym znajduje się kościół pw. św. Józefa z otaczającym go klasztorem Kamedułów – odegrało istotną rolę w dziejach Europy. Do historii przeszła Msza św. w ruinach kościoła zniszczonego przez Turków, odprawiona przez ojca Marka d’Aviano, legata Papieża Innocentego III, 12 września 1683 roku – tuż przed wielką bitwą z osmańską potęgą. Stąd też król Jan III Sobieski, który dowodził siłami sprzymierzonych państw chrześcijańskich, wyruszył do decydującego starcia husarii.

Relacja z "Bałtyciej Majówki" w Poznaniu

/
„Bałtycka Majówka” już za nami! Między 7 a 10 maja poznańskie lokale przeżywały bałtooblężenie. Dzięki inicjatywie Koła Naukowego Bałtologów UAM, miłośnicy Litwy i Łotwy mieli okazję do wspólnego śpiewania, tańczenia i dzielenia się wspomnieniami z podróży po Krajach Bałtyckich.

Pomnik Unii Lubelskiej na Pl. Litewskim w Lublinie

/
187 lat temu, 26 sierpnia 1826 odsłonięto w Lublinie pomnik Unii Lubelskiej znajdujący się na Placu Litewskim.

Miedzy Chrystusem a Leninem

/
... po Mszy Świętej słychać pod kościołem piękną kresową polszczyznę: "A dziń dobry Pani Władysławi, pugoda nam si piękna zrobiła"

Nie tylko ks. Brzóska - śladami Powstania Styczniowego po Ziemi Łukowskiej

/
„Wszystko musieli być młode chłopaki, bo zęby w czaszkach wszystkie, a wie Pan kto tam kiedy do dentysty chodził. … Myśmy powiadomili gminne rade. Przyjechał taki jeden zobaczył, że to nie z wojny znaczy nie żadne ichnie towarzysze, i pojechał. A chłopy rozwieźli to wszystko pod drogę. I oni leżą tu gdzieś pod naszymi drogami”

Powstańcy i cerkiew, czyli o uroczystościach ku pamięci Powstańców Styczniowych w Suchawie

/
"Kapitan Krysiński ... otrzymawszy wiadomość o wyruszeniu przeciw niemu 4 rot z kozakami z Włodawy stanął za Suchą Wolą pod Wyrykami, na brzegu lasu w dogodnej pozycji, wyczekując ataku nieprzyjaciela. ... Atoli celny ogień strzelców i nadzwyczaj śmiały atak kosynierów, dowodzonych przez Grundmana, spędził ułanów z pola i odebrał moskalom ochotę do dalszej walki. Moskale, straciwszy 15 zabitych, cofnęli się na wzgórze o 1000 kroków odległe."

Pole bitwy nad rzeką Basią

/
"Potem husaryje uderzyły kopijami jako w ścianę; jedni skruszyli kopije, drudzy nie. Który jest taki, że skruszy kopiją, to powinien się brać do pałasza, bo taki ordynans był. Tam zaś, Panie zachowaj, kopijej cisnąć, która by się nie umoczyła we krwi nieprzyjacielskiej, ale ją znowu podnieść. Tak tedy czynili jeden szwadron husarskiej chorągwie Czarnieckiego i pancerna chorągiew za nim, nie pamiętam czyja; bo co słabsze chorągwie [pancerne], to za szwadrony husarskie ordynowano. Trafił na jakąś też słabą ścianę, co się bali o brzuchy; rozstępowali się im, że przeszedł przez wszystkie szyki nieprzyjaciela tak, jako świdrem wierciał, prawie nic nie skruszywszy kopij, i trafił directe [wprost] na to miejsce, co było jako brama między owymi hulajgorodami, którym miejscem szyki [rosyjskie] wyprowadzono w pole. Jednego tylko towarzysza stracili przebijając się i jednego także konia. Przebrawszy się przeciwko owej bramie, obrócili się nazad z chorągwią i stanęli frontem w tył nieprzyjacielowi. [...] Zmieszali się tedy Moskwa [od uderzenia innych chorągwi polskich], a potem w nogi! Terazże tnij, rżnij! Co tedy która chorągiew moskiewska zapędzi się do owej bramy, żeby uciec miedzy hulajgorody, to husaryja owa, co się przebiła przez szyki, złoży do nich kopije; to oni na stronę [uciekali]". Opisywał starcie husarii Stefana Czarnieckiego z wojskiem moskiewskim uczestnik bitwy, Jan Chryzostom Pasek. Doszło do niej 8 października 1660 roku, w okolicy wsi Uhły (w jej pobliżu przed bitwą stacjonowały wojska litewsko-polskie) nad rzeką Basią i Prussą. Obecnie to wschodnia Białoruś. Współczesny stan tej wsi, rzeki Basi i najbliższych okolic w galerii zdjęć. Radosław Sikora

Skansen Pirogowo

/
Skansen Pirogowo w pobliżu Kijowa. Znajdują się w nim zabytki architektury wiejskiej z różnych regionów obecnej Ukrainy. Muzeum powstało w 1976 roku w miejscowości Pirogowo (obecnie Kijów). Udało się w nim zebrać wyjątkowe, jedyne dzisiaj na Ukrainie chaty z XVI stulecia, a także inne obiekty. Niestety nie wszystkie reprezentatywne dla kultury narodowej eksponaty udało się tu zebrać. Niektóre nie zachowały się do dzisiejszych czasów i dlatego zostały szczegółowo odtworzone dla muzeum. Aktualnie muzeum rozwija się. Obejmuje już terytorium 150 hektarów. Liczba zabytkowych budynków wzrosła do ponad 300. Powstał jedyny w swoim rodzaju największy na Ukrainie zbiór eksponatów etnograficznych w liczbie – 40 000. Wchodzi w to ogromny zestaw dawnych ubrań, wyroby z drewna i ceramiki, meble, stolarka, metale, szkło, dywany i wyroby hafciarskie, instrumenty muzyczne i różne dzieła sztuki ludowej. Zabytki reprezentują region Środkowej Dniepropietrowszczyzny, Południowej Ukrainy, Połtawszczyzny, Słobożańszczyzny, Polesia, Podola, Karpat i in. (opis za: radiownet.pl)

Powstańcza Lubelszczyzna. Ślady Powstania Styczniowego na Ziemi Kraśnickiej i Janowskiej

/
"Powstańcom 1863 r. Rodacy". Najciekawsze jest jednak to, co jest nad owym napisem. A jest to wyobrażenie orła z pokarmem w dziobie, który karmi siedzące w gnieździe trzy pisklęta... A może te pisklęta to taka alegoria: Polski, Litwy i Rusi, które karmi orzeł.

Ślady Powstania Styczniowego w Lasach Parczewskich

/
Pomnik ma upamiętniać nie tylko majora Ejtminowicza, ale i wszystkich Litwinów, którzy walczyli w Powstaniu na terenie Lubelszczyzny.

Powstańcza Lubelszczyzna - Rossosz, Wisznice, Kolano, Lubartów

/
...pod południową ścianą cmentarza, pod wielkimi lipami znajduje się mogiła powstańców. Nad nią zadbany nagrobek z krzyżem, cierniową koroną na nim oraz tablicą z napisem: "Mogiła powstańców poległych za wolność narodu"

Sławny gród nad Sanem

/
Po oblężeniu w 1656 roku Szwedzi donosili, że miasto Jarosław jest tak obszerne i mieszczanie tak zamożni, że „w nim całe wojsko szwedzkie utrzymać sie mogło”. Niegdyś miasto słynęło jako miejsce wielkich jarmarków i ośrodek handlu „z Włochami i Persją”. Chwałę ważnego ośrodka handlowego Jarosław stracił 26 sierpnia 1684 roku – „miasto w czasie jarmarku zgorzało przez co kupcy tu bawiący stracili do 10 milionów złotych, straciły jarmarki i miasto swoją wziętość”. Dziś Jarosław podobnie jak inne miasteczka małopolskie pozostaje w cieniu większych ośrodków turystycznych. A przecież kryje sporo ciekawostek i pamiątek – o Jarosławiu na łamach Kuriera Galicyjskiego pisze Urszula Pieczek.

Powstańcza Lubelszczyzna – ślady powstania na Polesiu

/
...obok urzędu gminy i kościoła widzimy pomnik, jak się okazuje przedwojennej jeszcze dawności, z tablicą o treści "Ku czci poległych 17 powstańców w obronie Ojczyzny w dniu 6 stycznia 1864 r. wraz z dowódcą oddziału Ejtminowiczem i Świeżyńskim na polach Uścimowa, 1864 - 1934"

Polscy legioniści w Kijowie

/
"Zwiedziłem też cmentarz wojskowy, ten z roku 1920. Stoją tam na otwartym, nieogrodzonym polu, ... równe szeregi polskich mogił z żelaznymi krzyżami. Ręka nieszanująca tradycji oszczędziła je. Stoją w ordynku: równo, porządnie, jakby przy apelu."

Powstańcza Lubelszczyzna

/
Wchodząc na ten cmentarz ogarnia osobliwe uczucie spokoju, majestatu starych drzew, po których ślizgają się promienie zachodzącego słońca. ... Wydaje się, że przenieśliśmy się w wiek XIX i tylko patrzeć jak gdzieś zza krzyża wyłoni się posiwiały i spokojny "wysoki, bosy, w ciemnej do kolan sięgającej kapocie i wielkiej baraniej czapce" Anzelm Bohatyrowicz i opowie o tym, jak szli na moskala...

W stronach ojczystych i nad Niemnem

/
Moja mała ojczyzna, takie utarło się powiedzenie od kilkunastutu lat. Ale słowo "mała" nie oznacza, że mniej ważna od tej ojczyzny, kraju, w którym aktualnie mieszkasz.

W poleskiej bazie powstańców

/
"Sam Lipniak to mała wioseczka położona jakby na wyspie pomiędzy bagnami, dwie tylko grobelki z mnóstwem mostków do niej prowadzą, a przerwawszy je, niepodobna się tam dostać."

Ku tatarskiemu Krymowi - w obronie wspólnego wilka

/
Powiadano że w jakiejś krymskiej wsi wilk napadł i pogryzł kobietę. W odróżnieniu od większości dziennikarzy pani Szamonayeva od razu pojechała z kamerą na miejsce wydarzenia. Jak się okazało opisywana kobieta spała wieczorem pijana w chlewiku. W tym czasie niedaleko ktoś wypalał trawę, a stary, półślepy wilk chciał się ukryć przed pożarem, niestety w tym samym chlewiku. Zamiast ratunku wilk znalazł w tym miejscu tylko ciosy pijanej baby. W swojej obronie zwierzę zdążyło ją raz ugryźć, a następnie ratowło się nagłą ucieczką. Niestety krymskie media opisały ten incydent jako atak złego demona, który poluje na ludzi.

Dworiańskie groby

/
...na mocno trzymających się żeliwnych krzyżach czytamy: "Dworianin Iwan Gawryłowicz Szołomickij", "Dworianin Wasilij Iwanowicz Szołomickij", "Dworianin Stefan Petrow Szołomickij"

Dobra Pani i powstańcy Kostusia

/
Ważne jest, że tak groby Żuków, jak i miejsce pochówku powstańców Kostusia Kalinowskiego ocalały i ktoś o nie dba.

Kaplice Horodeckiego na cmentarzu Bajkowa

/
Władysław Horodecki - architekt uniwersalny, w swoim bogatym dorobku ma także kaplice. Na najstarszym kijowskim cmentarzu - cmentarzu Bajkowa ocalały trzy tego typu obiekty przypisywane polskiemu architektowi.

" Nieludzka ziemia?"

/
Czy Syberia i jeszcze dalej, aż po Władywostok, to jest rzeczywiście nieludzka ziemia? Gdyby to dotyczyło tylko Polaków, którzy zostali tam zesłani, to może bym się z tym zgodził. Ale wielu naszych rodaków, w czasie zaborów, wyjeżdżało tam za chlebem i dobrą pracą. To nasi inżynierowie kolejnictwa budowali syberyjskie żelazne drogi. A potomkowie tych, co zostali na wieczne osiedlenie, bez prawa powrotu w rodzinne strony? To są ich wnukowie, prawnukowie, zakorzenieni w tej niałatwej dla czlwieczego bytu ziemi, świadomi swojego pochodzenia i losów rodziny. I, co jest dla mnie zrozumiałe, kochający swoją ziemię rodzinną. Polecam wszystkim film dokumentalny, chyba pt. "Lekcja języka", sprzed kilku lat. Młoda polonistaka, tuż po studiach, wyjeżdża ze swoim chłopakiem do Irkucka uczyć języka polskiego.

Tajne góry pamięci - zakończenie projektu w Tajkurach (Ukraina)

/
Koncert-potańcówka w wiejskim klubie był ostatnim akcentem bogatego programu nietypowego festynu pt "Tajne Góry - spotkanie z zabytkami i muzyką" który odbył się 15 września 2012 w Tajkurach koło Równego na Wołyniu.

Odnowiona kapliczka w Satyjowie

/
Staraniem Fundacji Niepodległości została odnowiona XVIII wieczna kapliczka pw. św. Jana Nepomucena w Satyjowie na Ukrainie. Renowacji poddano więźbę dachową oraz poszycie dachu i krzyż. Kapliczkę pokryto nowym tynkiem.