Szef unijnej dyplomacji wezwał do przerwania prześladowań Polaków na Białorusi

Wysoki przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Josep Borrell wypowiedział się przeciwko represjom wobec Polaków na Białorusi.

Borrell ocenił w czwartek, że “jesteśmy świadkami dalszej eskalacji represji wobec mieszkańców Białorusi”, jak podaje strona internetowa jego urzędu. Napisał o “zorganizowanej kampanii prześladowań”. Jak zauważył “ostatnie wydarzenia pokazują, że ostatnim celem tej polityki stał się Związek Polaków na Białorusi”.

W tym kontekście Borrell wspomniał o karze 15 aresztu dla prezes niezależnego ZPB Andżeliki Borys. Dodał do tego czwartkowe zatrzymanie członka Zarządu Głównego Związku Andrzeja Poczobuta. “Biura Związku Polaków na Białorusi w całym kraju są przeszukiwane. Nowe zarzuty karne zostały wysunięte przeciwko kierownictwu Związków Polaków na Białorusi, które mogą prowadzić do wyroku pozbawienia wolności do kilku lat” – można przeczytać w oświadczeniu Borrella.

Jak podkreślił – “Unia Europejska oczekuje od Białorusi przestrzegania jej międzynarodowych zobowiązań do przestrzegania praw człowieka i fundamentalnych wolności. Wzywamy Białoruś do uwolnienia pani Andżeliki Borys i pana Andrzeja Poczobuta natychmiast i bezwarunkowo, wraz z wszystkimi przetrzymywanymi obecnie więźniami politycznymi”.

Borrell wyraził również przekonanie, że tylko “włączający dialog narodowy” może rozwiązać wewnętrzny konflikt polityczny na Białorusi. Zaoferował w tym względzie pomoc Unii Europejskiej oraz mediację Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Ta ostatnia propozycja koresponduje z sensacyjną informacją podaną dziś przez redaktora naczelnego rozgłośni radiowej Echo Moskwy, który napisał w czwartek, że władze Białorusi już wkrótce rozpoczną negocjacje z obozem Swietłany Tichnowskiej na temat zmian politycznych w tym państwie, a mediatorem będzie właśnie OBWE.

Od dwóch tygodni na Białorusi trwa fala represji wymierzonych w działających w tym państwie Polaków. Jak poinformowaliśmy 9 marca, białoruskie władze zdecydowały o wyrzuceniu z Białorusi z konsulatu generalnego RP w Brześciu polskiego konsula, Jerzego Timofiejuka, który 28 lutego br. wziął udział w lokalnych obchodach Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, co białoruskie władze propagandowo przedstawiły jako czczenie „bandytów” odpowiedzialnych za „ludobójstwo Białorusinów”. Skromne obchody były organizowane przez Forum Polskich Inicjatyw Lokalnych Brześcia i Obwodu Brzeskiego, którym kieruje Anna Paniszewa. Także we wtorek na portalu internetowym głównego, białoruskiego dziennika państwowego „Biełaruś Siegodnia”, ukazał się artykuł Andrieja Mukowozczika, w którym autor ostro skrytykował Paniszewą przyrównując ją do „szkodnika”. Jeszcze ostrzej zaatakował liderką polskiej organizacji brzeski wideobloger Jurij Uwarow.

Prokuratura brzeska wszczęła postępowanie w sprawie „podżegania do nienawiści na tle narodowościowym” oraz „rehabilitacji nazizmu” do jakiego miało dojść w trakcie wspomnianych obchodów ku czci żołnierzy wyklętych zorganizowanych przez Forum Paniszewej. Za przestępstwo z tego paragrafu grozi kara pozbawienia wolności od pięciu lat. Pokuratura miasta Brześcia twierdzi, że „pod pretekstem świadczenia usług informacyjnych i kulturalno-oświatowych z udziałem co najmniej 20 nieletnich uczniów i młodych mieszkańców Brześcia byli gloryfikowani zbrodniarz wojenni, włączając Romualda Rajsa, znanego pod pseudonimem <<Bury>>” – zacytował Reform.by. Polska dyplomacja, której przedstawiciel brał udział w zebraniu, zaprzecza by na spotkaniu w Polskiej Szkole Społecznej im. R. Traugutta sławiono akurat „Burego”.

10 marca białoruska milicja zatrzymała w Brześciu współzałożyciela Forum Polskich Inicjatyw Lokalnych Brześcia i Obwodu Brzeskiego Aleksandra Nawodniczego. Jak podała białoruska, państwowa agencja informacyjna BiełTa polski działacz społeczny został zatrzymany „w sprawie o heroizację zbrodniarzy wojennych”.

11 marca prezes Forum – Anna Paniszewa opublikowała swoje nagrane wystąpienie w mediach społecznościowych Anna Paniszewa. Jak stwierdziła działalność jej organizacji „miała na celu odrodzenie polskiej kultury w Brześciu i obwodzie brzeskim” oraz „upowszechniać najlepsze wzory polskiej kultury muzycznej, literackiej, historycznej wśród etnicznych Polaków Brześcia, a także wszystkich chętnych”. Paniszewa stanowczo odrzuciła oskarżenia białoruskich władz. Wystąpienie zostało nagrane w Polsce, gdzie polska działaczka przebywała w delegacji. Dzień później wróciła na Białoruś, gdzie została zatrzymana przez funkcjonariuszy. W Internecie pojawiło się następnie krótkie nagranie z przesłuchania Paniszewej na którym skarży się ona na użycie przemocy. Pojawiły się też niepotwierdzone informacje, że rozpoczęła ona głodówkę w areszcie śledczym.

Po aresztowaniu Paniszewej i Nawodniczego przedstawiciele prokuratur nachodzą także inne społeczne organizacje oświatowe białoruskich Polaków. Według informacji jaką nasza redakcja uzyskała od anonimowego źródła, w Brześciu miejscowe władze oświatowe wydały polecenie by wszyscy wychowawcy klas we wszystkich szkołach państwowych w tym mieście sporządzili listę uczniów uczących się języka polskiego wraz z adnotacjami gdzie dane dziecko uczy się polszczyzny. Prokuratura miasta Brześcia zwróciła się także do władz obwodu brzeskiego o delegalizację podmiotu prowadzącego Polską Szkołę Społeczną im. Romualda Traugutta.

W ramach fali represji wymierzonych w polskich aktywistów prezes niezależnego Związku Polaków na Białorusi Andżelika Borys usłyszała w środę wyrok 15 dni aresztu za zorganizowanie tradycyjnego festynu z okazji dnia Św. Kazimierza. W czwartek wobec niej i innych działaczy ZPB wszczęto postępowanie z tego samego poważnego paragrafu co wobec Paniszewej – podżegania do nienawiści na tle narodowościowym. Tego dnia zatrzymano Andrzeja Poczobuta oraz działaczkę Związku z Lidy Irenę Biernacką.

eeas.europa.eu/kresy.pl