Na I Forum Parlamentarnym Inicjatywy Trójmorza zabrakło przedstawicieli 1/3 państw członkowskich
Pierwsze Forum Parlamentarne Trójmorza, na którym przewodniczący parlamentów państw Inicjatywy Trójmorza dyskutowali w formacie wirtualnym na tematy związane z energetyką, transportem i infrastrukturą sektora cyfrowego, odbyła się 3 czerwca. Zabrakło na nim przedstawicieli 1/3 państw członkowskich Inicjatywy.
W Forum Parlamentarnym Trójmorza wzięli udział przewodniczący parlamentów Czech, Estonii, Węgier, Łotwy, Litwy, Polski, Rumunii i Słowenii. Zabrakło przedstawicieli Austrii, Bułgarii, Chorwacji i Słowacji.
Głównymi prelegentami byli członek Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych Adam Kinzinger i szef funduszu inwestycyjnego Three Seas Initiative Origination Joe Philipsz. Wydarzenie poprowadziła estońska dziennikarka Neeme Raud.
Polskę reprezentowała marszałek Sejmu Elżbieta Witek. Jej wystąpienie było jednym z przemówień otwierających obrady Forum. Jak podkreśliła, spotkanie szefów parlamentów regionu „jest przykładem żywego zainteresowania współpracą w ramach Inicjatywy Trójmorza, jednego z najbardziej ambitnych, współczesnych projektów regionalnych”.
“To, co w 2015 roku rozpoczęło się jako wspólna wizja 12 krajów, jest dziś jednym z najbardziej ambitnych projektów geopolitycznych naszych czasów” – stwierdziła marszałek Sejmu. Jak dodała, prezydent Andrzej Duda zakładał, że przedsięwzięcie to da Europie trzy impulsy: modernizacyjny, integracyjny i zjednoczeniowy. “Dziś z perspektywy niemalże pięciu lat funkcjonowania projektu możemy powiedzieć, że wszystkie te impulsy aktywnie kształtują podejmowane przez nas działania” – podkreśliła Witek.
Wśród impulsów modernizacyjnych marszałek Sejmu wskazała przede wszystkim unowocześnianie gospodarek, rozwój nowych technologii oraz sfery cyfrowo-informacyjnej. Impuls integracyjny to spajanie państw Trójmorza siecią połączeń transportowych, energetycznych oraz cyfrowych. Impuls zjednoczeniowy zrealizował się już w momencie instytucjonalizacji współpracy przez podpisanie deklaracji w Dubrowniku. Zainteresowanie inicjatywą wykazują także kraje spoza Inicjatywy: Stany Zjednoczone, Japonia, Wielka Brytania, Grecja, Finlandia czy Cypr. “Jesteśmy otwarci także na bliską współpracę z państwami naszego najbliższego sąsiedztwa, w szczególności z Ukrainą, Mołdawią i państwami Bałkanów Zachodnich. Realizacja wspólnych inicjatyw z partnerami aspirującymi do członkostwa w UE stanowić będzie ważny wkład państw Trójmorza w proces europejskiej integracji” – podkreśliła marszałek Elżbieta Witek.
Taking part in the 1st Parliamentary Forum of the #ThreeSeasInitiative, Lower House Speaker @elzbietawitek said that “what began as a joint vision of 12 states, is one of the most ambitious geopolitical projects of our times.”#poland #geopolitics
More: https://t.co/34hF5Rpl9O pic.twitter.com/bt5WPDkJ7Y
— Poland In (@Polandin_com) June 3, 2021
Jak informowaliśmy na początku maja br., na konferencji amerykańskiego think-tanku Atlantic Council premier Mateusz Morawiecki skarżył się, że USA wciąż nie doceniają Inicjatywy Trójmorza i wzywał Amerykanów, by mocniej zaangażowali się w ten projekt. Szef rządu wskazywał na antychiński wektor Trójmorza i podkreślił, że może ono być „bramą do UE” dla amerykańskich inwestorów.
Morawiecki przypomniał też, że wcześniej były sekretarz stanu Mike Pompeo i były prezydent Donald Trump obiecywali Polsce, że „włożą [do Inicjatywy Trójmorza – red.] trochę pieniędzy, miliard dolarów”. – Ale nigdzie ich nie ma. Miliard dolarów to już nie jest dla Polski dużo pieniędzy, a dla Stanów Zjednoczonych to bardzo mało.
Zdaniem polskiego premiera, obecne podejście Waszyngtonu do platformy Trójmorza i przyjaznego w Polsce nastawienia do USA i UE „oznacza niewykorzystywanie okazji do wzmocnienia współpracy i budowy silnej obecności USA w tej części świata”.
Ekonomiczny wymiar Inicjatywy Trójmorza to Fundusz Inwestycyjny Trójmorza, zainicjowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego i rumuński EximBank. Przedstawiciele Funduszu deklarują chęć zebrania około 3-5 mld euro. Inwestycje z tych środków w infrastrukturę mają zniwelować różnice w rozwoju między krajami regionu Europy Środkowo-Wschodniej a zachodnią częścią Starego Kontynentu. Cel Funduszu Trójmorza jest spójny z celem samej inicjatywy Trójmorza i zakłada tworzenie połączeń transportowych, energetycznych i cyfrowych w regionie między Morzem Bałtyckim, Adriatyckim i Czarnym. Inicjatywa zakłada poprawę infrastruktury drogowej, kolejowej, energetycznej czy cyfrowej, zarówno wewnątrz krajów członkowskich, jak również w regionie.
Jak dotąd, do Funduszu przystąpiło bądź jest w trakcie przystępowania dziewięć państw: Polska z udziałem 550 mln euro, Rumunia – 200 mln, Słowenia – 23 mln oraz Estonia, Łotwa, Węgry, Bułgaria, Litwa i Chorwacja – po 20 mln euro. Dodajmy, że nowa, liberalna prezydent Mołdawii, Maia Sandu oraz prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski we wspólnym oświadczeniu podkreślili zainteresowanie dołączeniem do Inicjatywy Trójmorza i członkostwem w Unii Europejskiej.
Przeczytaj: Prezydent Chorwacji krytykuje Inicjatywę Trójmorza: Jest to głupie i szkodliwe dla Chorwacji
Jak informowaliśmy w grudniu ub. roku, amerykańska agencja rządowa International Development Finance Corporation (DFC) przeznaczy 300 mln dol. na rozwijanie infrastruktury energetycznej w ramach krajów Trójmorza. Pieniądze mają wesprzeć Fundusz Trójmorza celem promowania rozwoju m.in. w sektorach energetycznym i transportowym w krajach Europy Środkowej Wschodniej.
Inicjatywa Trójmorza to platforma współpracy krajów położonych między morzami Bałtyckim, Adriatyckim i Czarnym. Obecnie jej członkami są Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry.
CZYTAJ TAKŻE: Niemcy chcą włączyć się w inicjatywę Trójmorza
Stany Zjednoczone od początku przedstawiały się jako sojusznik Inicjatywy Trójmorza. Na inauguracji Szczytu Inicjatywy Trójmorza w Warszawie, prezydent USA Donald Trump podkreślał, że Stany Zjednoczone zdecydowanie wspierają ten projekt. Podkreślał przy tym wyraźnie kwestie energetyczne, handlowe, a także wojskowe.
Przypomnijmy, że w lutym 2020 roku ówczesny sekretarz stanu USA, Mike Pompeo, podczas swojego wystąpienia na Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa informował zgromadzonych o planie przekazania blisko miliarda dolarów państwom, które zrzeszone są w Inicjatywie Trójmorza, m.in. po to, by „ożywić prywatne inwestycje w sektorze energetycznym tych państw”.
Ponadto, we wrześniu tego samego roku Pompeo udzielił wywiadu Frederickowi Kempe, prezydentowi Atlantic Council. Wśród wielu poruszonych tematów rozmowa dotyczyła m.in. Inicjatywy Trójmorza. Kempe zwrócił uwagę, że szef amerykańskiej dyplomacji promuje ją podczas swoich wizyt w Europie i zaznaczył, że „ta koncepcja pierwotnie narodziła się w Atlantic Council”. Samą Inicjatywę opisał jako przebiegający po osi północ-południe korytarz transportowy i energetyczny, który nie tyle zastępuje połączenia wschód-zachód, co raczej pogłębia integrację krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Kempe zaznaczył też, że wielką zwolenniczką tej koncepcji jest ambasador USA w Warszawie, Georgette Mosbacher, a Adam Boehler, szef International Development Finance Corporation, wyszedł z propozycją funduszy na ten cel.
W lipcu 2017 roku, przemawiając na Szczycie Inicjatywy Trójmorza w Warszawie, ówczesny prezydent USA Donald Trump zdecydowanie poparł ten projekt. Zwracał przy tym uwagę na kwestie, dla których Trójmorze jest korzystne z punktu widzenia interesu USA – w tym eksport amerykańskiego LNG i uzbrojenia.
Czytaj więcej: Trump i Inicjatywa Trójmorza – idea a interesy
Kresy.pl / sejm.gov.pl / 3seas.eu
“Głównymi prelegentami byli członek Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych Adam Kinzinger i szef funduszu inwestycyjnego Three Seas Initiative Origination Joe Philipsz” Czyżby Stany Zjednoczone leżały w obszarze Trójmorza? Jeśli nie, to może cała ta inicjatywa jest wasalskim projektem, który ma służyć geopolitycznym interesom elit amerykańskich?…