Kongres USA nie zatwierdzi sprzedaży F-16 do Turcji

Kongres USA nie może poprzeć wartej 20 miliardów dolarów sprzedaży myśliwców F-16 Turcji, dopóki Ankara nie ratyfikuje członkostwa Szwecji i Finlandii w NATO – oświadczyła w czwartek ponadpartyjna grupa senatorów.

Jak przekazała agencja prasowa Reuters, Kongres USA nie może poprzeć wartej 20 miliardów dolarów sprzedaży myśliwców F-16 Turcji, dopóki Ankara nie ratyfikuje członkostwa Szwecji i Finlandii w NATO – oświadczyła w czwartek ponadpartyjna grupa senatorów.

W liście do prezydenta Joe Bidena 29 demokratycznych i republikańskich senatorów stwierdziło, że dwa kraje nordyckie podejmują „pełne i dobre wysiłki”, aby spełnić warunki członkostwa w NATO, o które prosiła Turcja, mimo że Ankara twierdzi, że Szwecja musi zrobić więcej.

„Kiedy protokoły akcesyjne do NATO zostaną ratyfikowane przez Türkiye, Kongres może rozważyć sprzedaż myśliwców F-16. Jednak niepowodzenie w tej sprawie postawiłoby pod znakiem zapytania tę oczekującą sprzedaż” – napisali senatorowie.

Kongres po raz pierwszy wyraźnie i bezpośrednio powiązał sprzedaż F-16 Turcji z ofertami akcesyjnymi obu krajów nordyckich do NATO.

Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan poinformował w środę, że Turcja pozytywnie rozpatruje wniosek Finlandii o członkostwo w NATO, ale nie popiera kandydatury Szwecji.

„Nasze stanowisko w sprawie Finlandii jest pozytywne, ale nie w sprawie Szwecji” – powiedział Erdogan w przemówieniu do deputowanych z partii AK.

„Szwecja nie powinna w tym momencie zawracać sobie głowy próbami. Nie powiemy „tak” ich aplikacji do NATO, dopóki pozwalają na spalenie Koranu” – powiedział Erdogan.

Szwedzki minister spraw zagranicznych powiedział, że nie może być kompromisu w sprawie wolności słowa, ale Szwecja będzie nadal wdrażać porozumienie madryckie. „Jest bardzo jasne, co jest konieczne, aby Szwecja została członkiem NATO, a mianowicie, że spełniamy wymagania zawarte w trójstronnym porozumieniu” – powiedział. „Religia nie jest częścią umowy”.

„Jeśli NATO i oba kraje zdecydują się na odrębne procesy członkostwa, Turcja oczywiście osobno i korzystniej rozważy członkostwo Finlandii” – powiedział Cavusoglu na konferencji prasowej ze swoim estońskim odpowiednikiem w Tallinie.

Senator z ramienia Partii Demokratycznej Chris Van Hollen określił Turcję jako „niewiarygodnego” sojusznika i ujawnił jakie ultimatum Waszyngton miał postawić Ankarze.

Amerykański polityk wyraził taką opinię w rozmowie z dziennikarzem portalu Al Monitor. Stwierdził on, że Turcja była „ważnym partnerem” Sojuszu Północnoatlantyckiego w przeszłości, by następnie przejść do zdecydowanej krytyki jej obecnej polityki, zwłaszcza gróźb dokonania inwazji na północną Syrię, kontrolowaną obecnie przez protegowanych Waszyngtonu – lokalnych Kurdów.

Van Hollen odniósł się do kwestii, która najbardziej rozpala obecnie relacje między Turcją a jej formalnymi zachodnimi sojusznikami. Powiedział on, że Stany Zjednoczone i Unia Europejska powinny rozważyć nałożenie sankcji na Turcję, jeśli prezydent Recep Tayyip Erdogan udaremni wstąpienie Szwecji do NATO.

Van Hollen powiedział również, że Turcja nie otrzyma amerykańskich myśliwców F-16, jeśli Szwecja i Finlandia nie zostaną przyjęte do Sojuszu. „Nie będzie F-16 do Turcji, jeśli Turcja nie zgodzi się na Szwecję i Finlandię” – zacytował Al Monistor. Portal przypomniał, że administracja Joe Bidena nieoficjalnie poinformowała Kongres w styczniu o zamiarze sprzedaży myśliwców F-16 Turcji, chociaż sprzedaż nie została jeszcze formalnie zatwierdzona. Kongres ma możliwość rewizji sprzedaży broni i wyrażenia dezaprobaty. Prezydent może sprzeciwić się takiemu wnioskowi, a Kongres może z kolei odrzucić jego głos większością dwóch trzecich głosów zarówno w Izbie Reprezentantów, jak iw Senacie. Taki scenariusz jest jednak mało prawdopodobny ze względu na wysoki próg.

Van Hollen powiedział, że „nie ma scenariusza”, w którym sprzedaż F-16 dojdzie do skutku bez ratyfikacji przez Turcję członkostwa Szwecji i Finlandii w NATO. „Gdyby teraz było formalne powiadomienie (o sprzedaży F-16), tak, zostałaby złożona [przez Kongres] rezolucja dezaprobująca” – powiedział Van Hollen, który twierdzi, że „większość” Senatu zgadza się z jego stanowiskiem.

Amerykański senator powiedział również, że Stany Zjednoczone i państwa europejskie powinny rozważyć nałożenie sankcji na Turcję, jeśli kraj ten spełni groźbę ataku na wspierane przez USA siły kurdyjskie w północno-wschodniej Syrii, dodając, że „ryzyko jest realne”. Muszą być konsekwencje w postaci wspólnych działań europejskich i USA. Mogłyby być w formie sankcji” – powiedział Van Hollen – „Muszą być przynajmniej sankcje gospodarcze”.

Turcja jeszcze wiosną zadeklarowała, że nie zgodzi sie na przyjęcie do NATO Szwecji i Finlandii tak długo, jak w państwach tych będzie tolerowana obecność działaczy organizacji kurdyjskich i organizacji Fetullaha Gulena, które Ankara uważa za terrorystyczne. O ile jednak ostatnio Turcy zmieniają zdanie w sprawie Finlandii, to kurdyjskie manifestacje w Szwecji i spalenie koranu w Sztokholmie przez duńskiego polityka utwardziły tureckie weto wobec tego państwa.

Kresy.pl/Reuters