Uzbekistan: Policjanci skazani za działania w czasie tłumienia zamieszek

Trzech funkcjonariuszy policji stanęło przez uzbeckim sądem za działania w czasie tłumienia w zeszłym roku wystąpień ulicznych w autonomicznym regionie kraju Karakałpakstanie.

5 sierpnia Sąd Najwyższy Uzbekistanu poinformował na swoim kanale na serwisie Telegram, że trzech policjantów zostało „pociągniętych do odpowiedzialności karnej” za swoje działania podczas zamieszek w stolicy Karakałpakstanu – Nukusie w lipcu 2022 roku. W przeciwieństwie do uważnie obserwowanych i publicznych procesów ponad 60 obywateli uczestniczących w zamieszkach, które zakończyły się w styczniu i marcu w Bucharze, mamy niewiele informacji na temat trzech oskarżonych policjantów, zrelacjonował portal The Diplomat.

O aresztowaniu trzech trzech funkcjonariuszy Prokuratora Generalna Uzbekistanu poinformowała jeszcze w lutym. W najnowszej informacji Sądu Najwyższego podano, że sąd w mieście Kogon w wilajecie bucharskim skazał trzech funkcjonariuszy, zidentyfikowanych jedynie na za pomocą ich inicjałów. Dwóch (T.A. i Ch.S.) oskarżonych o torturowanie obywateli zostało skazanych na siedem lat więzienia, a po odbyciu kary dwuletni zakaz pracy w organach ścigania. Trzeci funkcjonariusz (Ż.M.) oskarżony o krzywoprzysięstwo i, „nieprzybycie na ratunek” ułyszał wyrok trzech lat więzienia i roczny zakaz pracy w organach ścigania. Cała trójka ma jeszcze prawo odwołać się od wyroku sądu pierwszej instancji.

The Diplomat przypomniał, że zarzuty w dwóch dotychczasowych procesach wobec uczestników protestów w Nukusie wahały się od organizowania „masowych zamieszek” i „próby obalenia porządku konstytucyjnego”, po „ szereg przestępstw, od wandalizmu i rabunku po zamieszki i rozpowszechnianie materiałów zagrażających porządkowi publicznemu”. Najwyższy wyrok otrzymał Dawlemurat Tażymuratow, bloger, który ma spędzić w więzieniu 16 lat.

W projekcie zmian w konstytucji Uzbekistanu przedłożonych przez rząd tego państwa pod koniec czerwca 2022 r., znalazło się zniesienie statusu wchodzącego w jego skład Karakałpakstanu jako teoretycznie suwerennej republiki uprawnionej do secesji. Perspektywa obniżenia konstytucyjnego statusu regionu doprowadziła do ulicznych protestów w stolicy Karakałpakstanu – Nukusie i starć protestujących ze służbami porządkowymi. Prezydent Mirzijojew podjął szybko  decyzję o wprowadzeniu na terenie regionu stanu wyjątkowego na okres miesiąca. Zadeklarował jednak także, że status Karakałpakstanu w konstytucji Uzbekistanu nie zostanie zmieniony.

W zamieszkach zginęło 18 osób, a obrażenia odniosły łącznie 243 osoby, wśród nich 38 funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa.

Karakałpakstan to zachodni region Uzbekistanu, stanowiący 37 proc. powierzchni tego państwa. Zamieszkuje go 1,8 mln ludzi. Wśród nich około jednej trzeciej stanowią etniczni Uzbecy, a kolejną jedną trzecią Karakałpacy. Ta ostatnia grupa narodowościowa bliższa jest językowo Kazachom, którzy z kolei stanowią trzecią co do wielkości grupę narodowościową Karakałpakstanu. Ze względu na strukturę etniczną jeszcze w czasach radzieckich region otrzymał status autonomiczny w ramach różnych republik związkowych, a w 1936 r. weszła w skład Uzbeckiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

W czasie rozkładu Związku Radzieckiego 14 grudnia 1990 r. Rada Najwyższa Karakałpackiej Autonomicznej SRR uchwaliła deklarację suwerenności, zakładającą możliwość ogłoszenie jej pełnej niepodległości na podstawie referendum. Niemniej w 1993 r. władze Karakałpakstanu osiągnęły porozumienie z centralnymi władzami w Taszkencie (pierwotnie z terminem 20-letnim). Region pozostał w składzie uzyskawszego niepodległość Uzbekistanu zachowując osadzone w konstytucji państwowej prawo do secesji na podstawie referendum. I właśnie propozycja zmiany tych konstytucyjnych przepisów wywołała wybuch społeczny w Uzbekistanie.

thediplomat.com/kresy.pl