Polacy z Zaolzia i Czech przypominają o niemieckiej zbrodni w Żywocicach

6 sierpnia br. przypada 79. rocznica zbrodni w Żywocicach na Zaolziu. Była to największa na Śląsku Cieszyńskim zbrodnia, dokonana przez Niemców w czasie II wojny światowej. O ludobójstwie przypominają miejscowi Polacy.

Do zbrodni doszło rankiem w niedzielę 6 sierpnia 1944 roku. Dwa dni wcześniej, polscy partyzanci z Armii Krajowej, z oddziału Józefa Kamińskiego „Strzały”, zastrzelili w okolicznej gospodzie dwóch gestapowców, słynących z okrucieństwa i odpowiedzialnych za szereg zbrodni. Wykonano w ten sposób wyrok Polskiego Państwa Podziemnego. W akcji zginął też właściciel gospody – Izydor Mokrosz, którego Niemcy użyli jako „żywą tarczę”. Śmiertelnie ranny został kierowca funkcjonariuszy Gestapo oraz żołnierz AK.

W odwecie, Niemcy otoczyli Żywocice. Mieli oni listę z nazwiskami osób, które nie podpisały volkslisty. Nie miały one żadnego związku z partyzantką. Wybrane osoby rozstrzeliwano. Niektórzy zginęli przy próbie ucieczki lub, według części relacji, od strzały w plecy, gdy Niemcy sami kazali im uciekać. Wśród ofiar były też osoby, będące we wsi przejazdem. Dotyczyło to głównie górników, wracających z nocnej zmiany, którzy nie figurowali na volksliście.

Łącznie zamordowano 36 mężczyzn, w tym 27 Polaków i 8 Czechów. Byli to w większości mieszkańcy Żywocic, a także okolicznych miejscowości, m.in. Suchej Dolnej i Górnej oraz Cierlicka Dolnego. Zamordowanych Niemcy wywieźli na wozach lub ciężarówkach i pogrzebali w jednym grobie na starym cmentarzu żydowskim w Orłowej. W czerwcu 1945 roku szczątki ofiar ekshumowano i pochowano w mogile naprzeciwko cmentarza w Żywocicach. W 1949 roku nad grobem wzniesiono pomnik, autorstwa polskiego artysty malarza i rzeźbiarza, Franciszka Świdra z Karwiny. W okolicy wsi stoją też kamienne stele z nazwiskami ofiar. Sprawców mordu nigdy nie ukarano. Obecnie Żywocice to dzielnica Hawierzowa.

W mediach społecznościowych o rocznicy zbrodni, określanej też mianem „tragedii żywocickiej”, przypominają Polacy z Zaolzia.

„Nasza odpowiedzialność polega na utrzymaniu pamięci o tej brutalnej zbrodni, którą na cywilach Żywocic popełnili niemieccy oprawcy” – zaznacza w opisie do nagrania profil „Zaolzie PL”.

Nasza odpowiedzialność polega na utrzymaniu pamięci o tej brutalnej zbrodni, którą na cywilach Żywocic popełnili niemieccy oprawcy.
6 sierpnia tego roku 79 rocznica ludobójstwa w Żywocicach 🇵🇱🇨🇿 #Zaolzie @gloslivezaolzie @Zwrot #bezprzedawNIEnia 🇩🇪 pic.twitter.com/vk8vMUY1iA

— zaolzie PL (@ZaolziePL) August 3, 2023

„Możemy odczuwać ulgę, że nie żyjemy w tak potwornych czasach. Obowiązkiem jest jednak pielęgnowanie pamięci o tej okrutnej zbrodni, dokonanej na ludności cywilnej Żywocic przez niemieckich barbarzyńców. Przypominamy więc – już 6 sierpnia tego roku 79 rocznica ludobójstwa z Żywocicach” – pisze na swoim profilu na Twitterze Kongres Polaków w Republice Czeskiej, udostępniając film „Zaolzie PL”.

Ponadto, Kongres Polaków opublikował własne nagranie, w którym przypomina o ludobójstwie w Żywocicach.

Niemieckie ludobójstwo podczas #2WW dotknęło również ludność cywilną #Zaolzie 🇵🇱🇨🇿 – największym, lecz niejedynym przykładem 🇩🇪 zbrodni jest tzw. Tragedia Żywocicka.

✝️6 sierpnia 1944 – Pamiętamy o Żywocicach. pic.twitter.com/qpaSqXBw9l

— Kongres Polaków w Republice Czeskiej (@kongrespolakow) August 4, 2023

Przeczytaj: Kresy Południowe [+FOTO]

Kresy.pl