80-lecie w Dziewiniszkach
80 lat temu powstała w Dziewiniszkach siedmioletnia Publiczna Szkoła Powszechna trzeciego stopnia im. Adama Mickiewicza.
80 lat temu powstała w Dziewiniszkach siedmioletnia Publiczna Szkoła Powszechna trzeciego stopnia im. Adama Mickiewicza.
We Lwowie ukazała się nowa płyta kapeli “Sześć złotych”, której członkami są studenci akademii muzycznej.
W sobotę 6 grudnia przedstawiciele Związku Polaków na Litwie złożyli kwiaty w Zułowie, gdzie 5 grudnia przed 141 laty przyszedł na świat marszałek Józef Piłsudski.
Już drugi rok pracuje w “Domu Polskim” w Bielcach w Mołdawii mgr Justyna Chmielewska, absolwentka Uniwersytetu Warmińskiego w Olsztynie.
Wysokie (Высокае) to miejscowość położona na rzeką Orszycą, niedaleko Orszy na Białorusi, w pobliżu skrzyżowania szosy łączącej to miasto z Witebskiem i drogowej magistrali z Mińska do Moskwy.
Edmund Burke przeciwstawiał Konstytucję 3 maja konstytucji francuskiej. Polska konstytucja była według niego liberalna – unowocześniała poprzez ewolucję. Polacy nie potrzebowali rewolucji i on to chwalił, gdyż przypominało mu drogę, jaką poszli Amerykanie.
Pomimo, iż Kowno nie jest miastem łatwym dla aktywności Polaków, a tendencje lituanizacyjne bardzo silne, to tamtejszy Kowieński Oddział Związku Polaków trwa na posterunku.
W Mińsku odbyła się prezentacja dokumentalno-publicystycznego filmu reżysera Siergieja Isakowa “Słucki czyn zbrojny”, do którego scenariusz napisał Władymir Chalipa. Film powstał w ramach projektu “Nieznana Białoruś” na zamówienie niezależnego kanału telewizyjnego “Biełsat”.
Wciąż nie wiadomo, jaki los spotka kościół w Powiewiórce, w którym 15 grudnia 1867r. został ochrzczony syn Józefa Wincentego Piłsudskiego i Marii z Bilewiczów, który otrzymał imiona Józef Klemens i wszedł do historii jako jeden z twórców odrodzonej Rzeczypospolitej.
W 1983r. proboszczem parafii w Szarogrodzie został ks. Zenon Turowski pracujący obecnie w Połonnem. Śmieje się, że gdyby sam nie odszedł z Szarogrodu, to pewnie zapuściłby w nim korzenie.
W “Listopadzie” Henryka Rzewuskiego taką oto rozmowę toczą między sobą dwaj litewscy konfederaci, tułający się po rozbiciu oddziału:
W Bielcach w Mołdawii, w których mieszka około dwóch tysięcy Polaków, wzrasta zainteresowanie “Kartą Polaka”. Nie ma dnia, by do “Domu Polskiego” w tym mieście nie zgłosiła się jakaś osoba z zapytaniem, jakie wymogi trzeba spełnić, by ją otrzymać.
Wszystko dzieje się w słonecznej Italii. Stary dziad, bajecznie bogaty Włoch, niestety już po męskim klimakterium, pojmuje śliczną i młodziusieńką żonę. Pojąwszy, zamyka na klucz i pilnuje. Ale na szczęście (dla młodej żony) jest radnym miejskim, więc chcąc nie chcąc musi czasem wychodzić do ratusza.
Niedaleko granicy ukraińsko-polskiej, przy nieczynnej obecnie linii kolejowej z Przemyśla do Chyrowa leży miasteczko Dobromil, niegdyś należące do ziemi przemyskiej województwa ruskiego.
Po wielu interwencjach podejmowanych na różnych szczeblach odnalazły się wreszcie pieniądze na remont dachu kościoła rzymskokatolickiego p.w. Wniebowzięcia NMP w Ostrogu na Ukrainie.
W Tyrasopolu stolicy samozwańczej Mołdawskiej Przydniestrzańskiej Republiki powstaje polskie stowarzyszenie. Jego założyciele chcą, by nosiło ono nazwę “Jasna Góra”.
Podmojsce (Підмостичі) to zapomniana przez Boga i ludzi niewielka wioska położona o niespełna kilometr na wschód od granicy ukraińsko-polskiej, o 2 km na południe od miasteczka Niżankowice, w pobliżu szosy łączącej je z Dobromilem.
Niedługo przed swoją śmiercią, czyli pod koniec PRL-u, Roman Brandstaetter udzielił niezwykłego, jak na tamte czasy, wywiadu “do szuflady”.
Mimo, że do zakończenia całościowej rewaloryzacji zamku Radziwiłłów w Nieświeżu zaplanowanej na 2011r. zostało trochę czasu, to białoruscy konserwatorzy już udostępnili zwiedzającym część odtworzonych jego pomieszczeń.
Polacy odwiedzający Chmielnicki rzadko zdają sobie sprawę, że to dawny Płoskirów.
Przewodnicząca Białoruskiej Asocjacji Ofiar Politycznych Represji – Zinaida Tarasewicz, naukowy kierownik historyczno – kulturalnego dziedzictwa “Kuropaty” – Maja Klesztornaja i przewodniczący Białoruskiego Społecznego Towarzystwa Ochrony Pomników Historii i Kultury Anton Astapowicz, zwrócili się do Administracji Prezydenta i Rady Ministrów Białorusi o wystąpienie do UNESCO o wpisanie na listę światowego dziedzictwa kultury i przyrody uroczyska Kuropaty.
W greckokatolickim domu rekolekcyjnym w Brzuchowicach k/Lwowa, 28 listopada b.r. odbyło się wspólne posiedzenie Konferencji Biskupów Kościołów rzmskokatolickiego i greckokatolickiego. Przewodniczył mu przewodniczący Konferencji greckokatolickiejgo Episkopatu Ukrainy.
W wileńskim kościele św. Jana Bosko 29 listopada została odprawiona uroczysta Msza święta dziękczynna, zamówiona przez Akcję Wyborczą Polaków na Litwie za jej sukces w minionych wyborach parlamentarnych, w których mimo niesprzyjającej ordynacji wyborczej zdobyła trzy mandaty.
Litewski portal internetowy “Delfi” atakuje polskie szkoły na Litwie. Jego dziennikarz Mindaugas Jackevicius zamieścił w nim artykuł, z którego wynika, że szkoły polskie i rosyjskie są w Wilnie faworyzowane, a litewskie traktowane jako pasierbice.
W Murafie, co zresztą widać na każdym kroku, ksiądz katolicki cieszy się nadal wielkim szacunkiem. Wieloletnia praca murafskich proboszczów nie poszła na marne.
Z okazji rocznicy Wielkiego głodu na Ukrainie Słowo Pasterskie do wiernych obrządku łacińskiego skierowała Konferencja Episkopatu Rzymskokatolickiego Ukrainy.
30 listopada sekcja “Memoriał” Białoruskiego Społecznego Towarzystwa ochrony Zabytków Historii i Kultury przeprowadzi wycieczkę dla uczczenia 88 rocznicy Powstania Słuckiego z 1920r i bojowników o wolność Białorusi.
Szkoła Średnia Nr 8 we Lwowie obchodziła w minionym tygodniu jubileusz 190-rocznycy założenia.
Otóż dla mnie najbardziej niesamowitym jawi się sam ów monumentalny obraz rycerstwa na koniach…
W Zimnej Wodzie pod Lwowem siedział na połowie wioski Mikołaj Sęp Szarzyński i pisał wiersze. Niewiele o nim wiemy – stąd wiec one muszą mówić za niego.
W Mińsku w stołecznej galerii “Podzemka” zaprezentowana została książka “Kolekcyjna spuścizna Wielkiego Księstwa”.
Na uroczysku Smolarka k/ Berezy Kartuskiej został odsłonięty pomnik ku czci zamordowanych przez hitlerowców polskich Żydów mieszkających w jej okolicach.
Litewskie spółki telewizyjne wycofują ze swojej oferty retransmisje programu “Polonia TV”, jedynego polskiego kanału dostępnego jeszcze niedawno na Litwie.
Dwudziestolecie działalności obchodzi zespół “Kwiaty Polskie” z Ejszyszek utworzony w 1988r. na fali odrodzenia narodowego Polaków na Wileńszczyźnie.
Terenami rzadko odwiedzanymi przez polskich turystów na Ukrainie jest środkowa Chmielnicczyzna, czyli okolica dzisiejszego miasta Chmielnicki a więc dawnego Płoskirowa, Międzyboża i Latyczowa.
Na Białorusi powstanie wirtualne archiwum rodu Radziwiłłów. Pracuje już nad tym Narodowa Białoruska Komisja d.s. UNESCO. Poinformował o tym jej przewodniczący, poseł nadzwyczajny MSZ Władymir Szczastny.
W mińskim kościele świętych Symeona i Heleny tzw. “czerwonym kościele” została otwarta wystawa poświęcona 75- rocznicy “Wielkiego Głodu” na Ukrainie. W uroczystości otwarcia wystawy wzięło udział wielu przedstawicieli państw europejskch, w tym również z Polski.
Strzały podczas rozejmu! Tak, to zdarza się w bardzo określonych okolicznościach. Zwykle wtedy, gdy rozejm kruchy; a strzela się, żeby go zerwać do końca. Ale ani wcześniej, ani później – ważny jest właściwy moment.
Litewski rząd zatwierdził program 600- lecia obchodów bitwy pod Grunwaldem. Mają one zaakcentować znaczenie tej bitwy dla litewskiej państwowości.
21 listopada, w Niemenczynie odbyło się uroczyste oddanie do użytku żelaznego mostu na Wilii, zbudowanego w okresie międzywojennym i wpisanego obecnie na litewską listę zabytków.
Ilu Polaków mieszka dzisiaj w Czortkowie dokładnie nie wiadomo. Statystyki w tym względzie nie są miarodajne.
Z okazji ingresu do katedry lwowskiej nowego metropolity Mieczysława Mokrzyckiego prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko nadesłał na jego ręce list gratulacyjny.
Polska według informacji zastępcy naczelnika wydziału d.s. ochrony historyczno- kulturalnej spuścizny i konserwacji Ministerstwa Kultury Białorusi Igora Czerniawskiego, przekaże Białorusi 48 cyfrowych kopii portretów z galerii Radziwiłłów, które ZSRR przekazał Polsce w 1954r.
Zwycięzcą siedemnastej już edycji konkursu recytatorskiego “Kresy 2008” została na Litwie Agnieszka Rowdo z Bujwidzkiej Szkoły Średniej.
Budsław (Будслаў) to dawne miasteczko, a obecnie wieś w rejonie miadziolskim na Białorusi. Tutejszy pobernardyński kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, to nie tylko jeden z najcenniejszych zabytków sakralnych, ale również sanktuarium maryjne i jedno z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych rzymskich katolików w tym kraju, o tradycjach sięgających początków XVII w.
Berezyna (Беразіно) to obecnie nieduże miasto rejonowe w obwodzie mińskim na Białorusi, położone nad rzeką Berezyną. Niegdyś był to ośrodek rozległych dóbr, które początkowo były królewszczyzną należąca do starostwa luboszańskiego.
W trakcie obchodów rocznicy “Wielkiego głodu” na Ukrainie, zapomina się, że jego ofiarą padali nie tylko rdzenni Ukraińcy, ale także Polacy, którzy na wschodnich rubieżach radzieckiej Ukrainy stanowili zdecydowaną większość mieszkańców.
W “Domu Polskim” w Bielcach w Mołdawii czynna jest wystawa fotograficzna “Polacy w Mołdawii”. Są na niej prezentowane stare fotografie, dokumentujące losy przodków żyjących obecnie w Mołdawii polskich rodzin.
Konserwatorzy zwracają się o pomoc do użytkowników portalu Kresy.pl.
Dwadzieścia lat temu w Daugavpilsie (dawnym Dyneburgu), czyli jeszcze w czasach sowieckich, gdy Łotwa wybijała się na niepodległość, w listopadzie 1988r. odrodził się przedwojenny oddział Związku Polaków na Łotwie “Promień”.
W spisie zabytków historycznych i kulturalnych Białorusi znajduje się 4700 obiektów podlegających ochronie prawnej. Znaczna ich część, jeżeli nie wszystkie jest związana z dziejami Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej.