Nowym premierem Chin zostanie protegowany Xi Jinpinga i sprawny biurokrata

Nowym premierem Chińskiej Republiki Ludowej zostanie protegowany jej przywódcy i sekretarza generalnego KPCh Li Qiang.

Trwa nowa sesja parlamentu ChRL – Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych. Ma ono wyłonić nowy rząd i nowego premiera w miejsce Li Keqianga, który sprawuje tę funkcje od dekady. Według agencji informacyjnej Reutera jego następcą będzie Li Qiang, który w październiku został członkiem najściślejszego kierownictwa kraju, to jest Komitetu Stałego Biura Politycznego Komunistycznej Partii Chin.

Odejście na emeryturę Li Keqianga oznacza bardzo znaczną koncentrację władzy w ręku Xi Jinpinga. Polityk ten wywodził się z frakcji nazywanej grupą Ligi Młodzieży Komunistycznej, to jest działaczy, którzy zadzierzgnęli swoje ścisłe związki w partyjnej młodzieżówce. Z tej frakcji wywodził się także poprzednik Xi na stanowisku przywódcy partii i państwa Hu Jintao. Zjazd był zresztą sceną manifestacji słabości tego ostatniego.

Uważany za partyjnego liberała Li Keqiang, wybierany do ścisłego kierownictwa partii i państwa przed dziesięcioma laty, miał równoważyć pozycję Xi Jingpinga, tak jak odbywało się to w poprzednich dekadach. Jednak decyzja poprzedniego XX Zjazdu Komunistycznej Partii Chin jak i cała poprzednia kadencja pokazują, że nie odegrał takiej roli.

Li Qiang jest politykiem z całkiem innego kontekstu. Partyjny sekretarz z finansowego serca kraju – Szanghaju. Jako pierwsza osoba w metropolii nadzorował wdrażanie ostrych środków przeciwepidemicznych w ramach utrzymywanej do grudnia zeszłego roku polityki “zero COVID”. Zarazem to on miał być jednym z głównych zwolenników zakończenia tej polityki.

Jednak Reuter podkreśla, że kilka lat temu to Li Qiang przeprowadził reorganizację szanghajskiej giełdy i to z pominięciem Komisji Regulacyjnej Papierów Wartościowych, co wyrobiło mu markę pragmatycznego i sprawnego menadżera.

Pod koniec 2018 r. sam Xi zapowiedział utworzenie w Szanghaju nowego, zorientowanego na technologię rynku STAR, a także pilotażowy system IPO mający zachęcić nowe firmy technologiczne do funkcjonowania na giełdzie krajowej, a nie zagranicznych. Cytowany przez agencję chiński finansista mający kontakty z organami regulacyjnymi i urzędnikami z Szanghaju, odmawiający ujawnienia nazwiska ze względu na drażliwość sprawy, stwierdził, że plany nie spodobały się Komisji.

„Relacje Li z Xi odegrały tutaj rolę”, umożliwiając mu przedstawienie planu bezpośrednio rządowi centralnemu, bez pytania o zgodę Komisji, stwierdziło źródło agencji.

Według Reutera Li ma zostać zatwierdzony na stanowisku premiera ChRL w sobotę. Przytacza też opinie, że będzie on znacznie bardziej zależny od Xi Jingpinga, choć jednocześnie będzie miał znacznie silniejszą pozycję wobec innych polityków i instytucji.

Ludzie, którzy mieli kontakt z Li, powiedzieli agencji, że uważają go za praktycznego, skutecznego biurokratę, wspierającego sektor prywatny – takiej postawy można się spodziewać po osobie, której kariera postawiła ją na czele niektórych z najbardziej dynamicznych gospodarczo regionów Chin.

Jako szef Partii Komunistycznej w latach 2002-2004 w swoim rodzinnym mieście Wenzhou, wylęgarni przedsiębiorczości, Li wydawał się otwarty i chętny do słuchania, powiedział Zhou Dewen, który reprezentował małe i średnie przedsiębiorstwa w mieście. „Przyjął liberalne podejście polegające na przyznawaniu prywatnym firmom domyślnego dostępu do rynku, z wyjątkiem sytuacji, gdy jest to wyraźnie zakazane przez prawo, zamiast tradycyjnego podejścia polegającego na domyślnie wykluczaniu prywatnych firm” – powiedział Zhou.

Nawet według nieprzejrzystych standardów chińskiej polityki niewiele jest publicznych informacji na temat pochodzenia Li lub jego życia osobistego.

Urodzony w dystrykcie Ruian w dzisiejszym Wenzhou, 17-letni Li rozpoczął w 1976 roku pracę na stacji nawadniającej w swoim rodzinnym mieście. Li wstąpił do Zhejiang Agricultural University w 1978 roku, kiedy ponownie otwarto kampusy w Chinach, a rywalizacja o miejsca była zacięta. Później uzyskał tytuł magistra w centralnej szkole partyjnej w Pekinie i na Politechnice w Hongkongu.

To właśnie w Zhejiang, gdzie znajdują się jedne z największych prywatnych firm w Chinach, gdzie Xi był sekretarzem partii w prowincji, a Li był jego szefem sztabu w latach 2004-2007, obaj mężczyźni zbudowali polityczne związki.

Amerykański autor Robert Lawrence Kuhn, który spotkał Li i Xi razem w 2005 i 2006 roku, powiedział, że mieli dobre relacje. „W obecności Xi czuł się na tyle komfortowo i pewnie” – powiedział Kuhn.

Jednak komentatorzy podkreślają, że istnieją granice tego, co Li będzie w stanie zrobić. „Li może dokonać pewnych reform tu i tam, ale nie zburzy muru i nie zbuduje czegoś nowego” – powiedział Chen Daoyin, były profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie Nauk Politycznych i Prawa w Szanghaju, a obecnie komentator mieszkający w Chile.

reuters.com/kresy.pl