Konflikt między władzami centralnymi Mołdawii a autonomicznym regionem o darowiznę na rzecz emerytów

Szefowa władz autonomicznej Gagauzji ogłosiła, że władze centralne Mołdawii, w skład której wchodzi region, zablokowały pieniądze przesłane przez prywatnego darczyńcę na rzecz gagauskich emerytów.

Baszkan, czyli szefowa władz wykonawczych Teytorium Autonomicznego Gagauzji Jewginija Hucuł poinformowałą, iż ​​„władze centralne zablokowały 15 milionów lei, które trafiły na specjalne konto” instycji odpowiedzialnej za koordynowanie wypłat emerytur. Według niej pieniądze przekazał niewymieniony z imienia i nazwiska „sponsor” na wypłatę miesięcznych premii emerytom – przytoczył w czwartek portal Newsmaker.md.

„Wczoraj na kilka minut przed końcem dnia pracy otrzymaliśmy informację, że władze centralne zablokowały 15 milionów lei, które zostały przelane na specjalne konto Generalnej Dyrekcji Zdrowia i Ochrony Socjalnej. Pieniądze te zostały przekazane przez sponsora na wypłatę miesięcznych premii emerytom, których emerytura nie przekracza 3 tys. lei” – Hucuł powiedziała w czasie czwartkowej konferencji prasowej.

„Partia PAS i [prezydent Mołdawii] Maia Sandu pozbawiły tysiące rodzin w autonomii nadziei, że zimą nie zostaną same z rachunkami za gaz, wysokimi cenami żywności i leków. […] Mamy tylko jedną prośbę – nie przeszkadzajcie nam w pracy. Odblokujcie specjalne konto. Mamy wszystkie dokumenty potwierdzające legalne pochodzenie tych pieniędzy” – powiedziała baszkan Gagauzji.

Rzecznik rządzącej Partii Działania i Solidarności (PAS) Adriana Vlas zareagowała już na słowa szefowej autonomicznego regionu. „To nielegalne pieniądze pochodzące od zorganizowanej grupy przestępczej. Obywatele powinni o tym wiedzieć, a organy ścigania powinny zbadać pochodzenie pieniędzy” – powiedzieła Newsmakerowi Vlas.

„Pieniądze skradzione obywatelom naszego kraju są konfiskowane i wykorzystywane na rzecz obywateli, a nie na podsycanie ambicji politycznych niektórych grup przestępczych” – powiedział rzecznik rządu Daniel Vodă.

Pieniądze pochodzą najprawdopodobniej z funduszy Ilana Șora, mołdawskiego biznesmena żydowskiego pochodzenia, przebywającego na emigracji w Izraelu. Hucuł była działaczką jego partii Șor, zanim stronnictwo nie zostało zdelegalizowane przez władze Mołdawii. Jednocześnie jednak działaczom partii zezwolono na start w syborach samorządowych jakie odbędą się w Mołdawii 5 listopada.

W 2017 r. Șor został skazany w Mołdawii na 7 lat i 6 miesięcy więzienia w zakładzie półotwartym za udział w wyprowadzeniu równowartości miliarda dolarów z mołdawskiego systemu bankowego. Sor zdołał jednak w 2019 r. wyjechać do Izraela (jest jego obywatelem). W ostatnich miesiącach koordynował z tego kraju antyrządowe protesty swoich zwolenników, którzy próbowali ustanowić miasteczko namiotowe pod gmachem parlamentu Mołdawii. Zostało ono jednak rozbite przez policję. Liberalny obóz rządzący Mołdawią oskarżał partię o działanie we współpracy z Moskwą.

Hucuł od początku pozostaje w konflikcie z władzami centralnymi Mołdawii. Początkowo centralna komisja wyborcza kraju nie uznawała nawet wyborczego sukcesu Hucuł w maju tego roku. Przed drugą turą wyborów baszkana do lokali i mieszkań działaczy partii, w tym członków komitetu wyborczego Gucuł, wkroczyli mołdawscy funkcjonariusze. 27 maja z inicjatywy Zgromadzenia Narodowego Gagauzji – regionalnego parlamentu odbył się w stolicy autonomicznego regionu – Komracie Zjazd Deputowanych Wszystkich Szczebli, który wyraził sprzeciw wobec działań władz centralnych. Była to także odpowiedź na pojawiające się w mołdawskich media informacje, iż władze centralne chcą pozbawić region kolejnych kompetencji, czy wręcz w ogóle znieść jego specjalny status autonomiczny.

Gagauzowie to niewielki naród turkojęzyczny lecz prawosławny zamieszkujący południową część Mołdawii. W czasie rozkładu Związku Radzieckiego, w 1990 r. Gagauzowie proklamowali własną republikę, nie zgadzając się z polityką wprowadzenia monopolu używania języka mołdawskiego przyjętą wówczas przez władzę w Kiszyniowie oraz obawiając się prób przyłączenia Mołdawii do Rumunii.

Gagauzja funkcjonowała jako nieuznawane republika separatystyczna do 1994. W tymże roku doszło do zawarcia kompromisu między Kiszyniowem a Komratem, w wyniku którego Gagauzja uznała zwierzchnictwo władz Mołdawii w zamian za autonomiczny status. Zakłada on możliwość rozpisania referendum o niepodległości regionu w sytuacji, gdyby Mołdawia została przyłączona do innego państwa. Baszkan Gagauzji z urzędu jest jednym z ministrów rządu Mołdawii.

Powszechnym językiem używanym w Gagauzji jest język rosyjski. W ostatnich wyborach parlamentarnych w 2021 r. mająca prorosyjskie nastawienie koalicja socjalistów i komunistów uzyskała w Gagauzji poparcie 80 proc. wyborców.

newsmaker.md/kresy.pl