Macedonia Północna ustępuje Bułgarii w sprawie mniejszości i historii

Parlament Macedonii Północnej zaaprobował w sobotę kompromisową propozycję Francji w sprawie rozwiązania konfliktu z Bułgarią.

Zgromadzenie Macedonii Północnej zaakceptowało w sobotę propozycję francuskiej dyplomacji większością 68 głosów w liczącej 120 deputowanych izbie, jak podał portal telewizji France 24. “Dziś otwieramy nową perspektywę dla naszego kraju. Od dzisiaj ruszamy przyspieszonym krokiem, by dołączyć do rodziny UE” – powiedział premier bałkańskiego państwa Dymitar Kowaczewski.

Pod głosowaniu w skopijskim parlamencie przedstawiciele rządzącej partii socjaldemokratycznej rozwinęli w izbie flagę własnego państwa i Unii Europejskiej.

Według portalu francuskie propozycje zakładają, że Macedończycy znowelizują swoją konstytucję tak, aby społeczność bułgarska w ich państwie uzyskała status oficjalnej mniejszości narodowej. Jednocześnie protokół nie przewiduje uznania mniejszości macedońskiej w Bułgarii, która formalnie nie uznaje żadnych mniejszości narodowych – podkreśla Telma. Bułgaria nadal nie będzie też musiała uznać odrębności języka macedońskiego, który w Sofii uznawany jest za dialekt języka bułgarskiego.

Protokół zakłada również upamiętnianie postaci i wydarzeń historycznych w Macedonii Północnej w porozumieniu z Bułgarami oraz zmianę treści podręczników szkolnych, ale dopiero po uzgodnieniu tego przez dwustronną komisję historyków.

W zamian za to Bułgarzy mają odblokować rozpoczęcie rozmów o akcesji Macedonii Północnej do Unii Europejskiej.

Przystanie na kompromis z Sofią wywołało zdecydowany protest głównej siły macedońskiej opozycji – partii WMRO-DPMNE. 44 parlamentarzystów tej partii zebrało się wraz z notariuszem i złożył wobec niego deklarację, że nie zaakceptują zmian konstytucji przewidzianej przez propozycję francuską. „Nie będzie ani milimetra odstępstwa od tego, nie będzie kroku wstecz, bo wszystko, co mamy, to nasza godność, honor i nasza Macedonia” – powiedział przewodniczący WMRO-DPMNE Hristijan Mickoski, którego zacytował w sobotę portal Republika.mk.

Nazwał on postawę socjaldemokratów “zdradą”, dziękował zwolennikom za organizowanie ulicznych protestów i sugerował ich kontynuowanie.

Jeszcze w 2020 roku Bułgaria zablokowała przyjęcie ram negocjacji w sprawie ewentualnego przyjęcia Macedonii Północnej do Unii Europejskiej. Dwa sąsiadujące ze sobą państwa pozostają głęboko podzielone w kwestii interpretacji historii ziem obecnej Macedonii Północnej, wchodzących przed XX w. w skład kolejnych państw bułgarskich. Powołując się na historyczne spisy ludności oraz badania językoznawców, bułgarskie elity naukowe i polityczne kwalifikują ludność zamieszkującą to terytorium przed 1944 r. jako Bułgarów, a język przez nią używany także i dziś jako dialekt języka bułgarskiego. Uznają podniesienie macedońskości do rangi odrębnej tożsamości narodowej za machinację titoistowskich władz komunistycznej Jugosławii, w skład której, jako odrębna republika, wchodziła Macedonia Północna.

Elity w Skopje kwalifikują natomiast wszystkie dawne organizmy polityczne i postaci historyczne jako przynależące tylko do historii ich obecnego państwa. Efektem tego są nie tylko kolejne spory polityków o historię, ale też nieuznawanie w Macedonii Północnej istnienia bułgarskiej mniejszości narodowej, a w Bułgarii mniejszości macedońskiej.

Na początku 2022 roku premierzy Bułgarii i Macedonii Północnej uzgodnili, że spróbują przezwyciężyć problemy, które skłoniły Sofię do zablokowania rozpoczęcia rozmów akcesyjnych między Unią Europejską a Macedonią Północną.

Kończąc swoją prezydencję w Unii Europejskiej kompromisowe rozwiązanie sporu zaproponowała dyplomacja francuska. Rozmowy nad nią zaakceptowała w czerwcu strona bułgarska. Szczegółowa treść francuskich propozycji nie jest znana jednak według Rada Wolna Europa zakłada uznanie przez Macedonię Północną istnienia bułgarskiej mniejszości narodowej na jej terytorium oraz zmiany treści w macedońskich, szkolnych podręcznikach historii.

france24.com/republika.mk/kresy.pl