W Kazachstanie usunięto pomnik pierwszego prezydenta kraju

Fetowany niegdyś wszechstronnie pierwszy prezydent Kazachstanu Nursułtan Nazarbajew traci w ojczyźnie kolejne upamiętnienia.

Portal Vlast.kz podał w piątek informację o usunięciu figury Nazarbejwa z terenu Narodowego Uniwersytetu Obrony w Astanie. Jak przypomniał portal pomnik nie stał zbyt długo. Odsłonięto go raptem w 2020 r. z okazji 80 urodzin pierwszego i byłego już prezydenta Kazachstanu.

Usunięcie pomnika potwierdził Ministerstwo Obrony środkowoazjtyckiego państwa. „Rozporządzeniem Ministra Obrony Republiki Kazachstanu zmieniono nazwę Akademii Obrony Narodowej im. Pierwszego Prezydenta Republiki Kazachstanu – Elbasy [“przywódcy narodu”] na Akademię Obrony Narodowej Republiki Kazachstanu. W związku z tym podjęto decyzję o przeniesieniu i zamontowaniu pomnika pierwszego prezydenta Republiki Kazachstanu, który znajdował się na terenie Akademii Obrony Narodowej, w budynku Państwowego Muzeum Historii Wojskowości Sił Zbrojnych RP Republiki Kazachstanu” – można przeczytać w oświadczeniu resortu, przytoczonego przez Vlast.kz.

Przed zamonotowaniem w budynku muzeum pomnik będzie tymczasowo przechowywany w jedn zym pomieszczeń resortu obrony.

Nazarbajew przejął władzę nad Kazachstanem jeszcze w 1989 r., gdy został pierwszym sekretarzem KC Komunistycznej Partii Kazachstanu będącej częścią KPZR, zaś w kwietniu 1990 został wybrany prezydentem Kazachskiej SRR. 1 grudnia 1991 wygrał wybory na prezydenta niepodległego już Kazachstanu zdobywając 98,8 proc. poparcia.

Nazarabajew zwalczał w swoim państwie z radykalizmem islamskim. Był pionierem idei integracji eurazjatyckiej, Kazachstan jest jednym ze współzałożycieli Eurazjatyckiego Związku Gospodarczego. Jednocześnie jednak starał się odgrywać samodzielną rolę w polityce międzynarodowej i wchodzić w rolę pośrednika między państwami zachodnimi i Rosją. Nazabajew prowadził konsekwentną politykę kulturalną derusyfikacji kraju, której zwieńczeniem jest decyzja o odejściu od alfabetu opartego na grażdance na rzecz zapisu języka kazachskiego przy pomocy liter łacińskich.

W polityce gospodarczej Nazarbajew starał się wyjść poza opieranie rozwoju na sektorze wydobywczym, mającym duże znaczenie w bogatym w surowce kopalne Kazachstanie. Otworzył granice państwa i podjął politykę ściągania zagranicznych inwestorów. Przygotował też reformę systemu politycznego państwa, zakładającą rozszerzenie uprawnień parlamentu kosztem kompetencji prezydenta.

W marcu 2019 r. Nazarbajew sam zrezygnował ze stanowiska prezydent. Jego następcą został Tokajew. Nazarbajew otrzymał tytuł “elbasy” – “Lidera Narodu”, ale praktyczne znaczenie dla utrzymania jego znaczenia politycznego miało jednak właśnie przewodniczenie Radzie Bezpieczeństwa.

Tokajew odsunął Nazarbajewa od władzy i zmarginalizował go na skutek masowych wystąpień społecznych ze strycznia 2022 r., które w największym mieście kraju Ałmaty przerodziły się w zbrojną rebelię. O brak przeciwdziałania, a nawet inpirowanie zamieszek podejrzewano członków rodziny Nazarbajewa.

Tokajew zaczął pozbawiać go faktycznych i symbolicznych atrybutów władzy. Nazarbajew stracił stanowisko przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa Narodowego oraz tytuł elbasego. Stanowiska, a także majątki uzyskane przez zarządzanie bądź prywatyzowanie przedsiebiorstw państwowych stracili członkowie jego rodziny i powiązane z nią inne osoby.

vlast.kz/kresy.pl