Kazachowie za zamianami w konstytucji – Nazarbajew nie jest już przywódcą narodu

W niedzielnym referendum obywatele Kazachstanu poparli zmiany konstytucyjne zaproponowane przez prezydenta Kasyma-Żomarta Tokajewa.

Według danych ogłoszonych przez Centralną Komisję Wyborczą Kazachstanu za zmianami konstytucyjnymi zagłosowało 77,18 proc. biorących udział w referendum obywateli. Frekwencja wyniosła 68,06 proc. Reforma obejmuje zmianę 33 artykułów ustawy zasadniczej środkowoazjatyckiej republiki, stanowiących około jednej trzeciej jej treści.

“Referendum było ważnym kamieniem milowym w historii naszego kraju, pokazało jedność i gotowość narodu do realnych zmian” – agencja informacyjna Fergana zacytowała komentarz prezydenta Tokajewa – “Dziękuję wszystkim, którzy przyszli do lokalu wyborczego i poparli reformy zapoczątkowane w kraju. Pokazując prawdziwy patriotyzm, wnieśliście znaczący wkład w konsekwentny rozwój Kazachstanu”.

Reforma konstytucyjna osłabia pozycję prezydenta i wzmacnia parlament. Prezydent i jego bliscy krewni i powinowaci nie będą mogli pełnić funkcji politycznych i zasiadać we władzach publicznych spółek. Ponadto prezydent ma być apolityczny, czyli po objęciu urzędu będzie musiał  zrezygnować z przynależności partyjnej. Zlikwidowano też specjalny status “pierwszego prezydenta” i elbasego – “przywódcy narodu” – tytuły te nosił Nursułtan Nazarbajew, rządzący Kazachstanem w latach 1991-2020, zmarginalizowany w trakcie burzliwych zamieszek z początku bieżącego roku.

Zmniejszona zostanie także liczba powoływanych przez prezydenta członków Senatu. Obecnie do 49-osobowej izby wyższej kazachstańskiego parlamentu 15 wskazuje prezydent. Teraz głowa państwa będzie powoływać 10 senatorów, z czego połowa ma być rekomendowana przez Zgromadzenie Narodu Kazachstanu. To organ działający przy prezydencie złożony z 382 przedstawicieli mniejszości narodowych w republice oraz organizacji etnokulturowych, jak podaje portal Wnp.pl.

Sama izba wyższa zostanie zresztą poważnie osłabiona. Będzie ona jedynie konsultować projekty ustaw uchwalane przez izbę niższą – Mażylis, ale nie będzie mogła ich odrzucić. Senat będzie natomiast zatwierdzać prezydenckie nominacje do Sądu Konstytucyjnego Kazachstanu.

Zmieniany został sposób wyboru deputowanych Mażylisu. 70 proc. z nich będzie wybranych na zasadach proporcjonalnych, a 30 proc. w okręgach jednomandatowych. Dodatkowo powołana zostanie nowa instytucja kontrolująca wykonanie budżetu.

“Będziemy kontynuować kompleksową modernizację kraju” – obiecał Tokajew – “Na podstawie zaktualizowanej Konstytucji stworzymy sprawniejszy model funkcjonowania wszystkich instytucji władzy oraz wzmocnimy mechanizm kontroli i równowagi między nimi. Konsekwentne reformy polityczne przyczynią się do rozwoju gospodarki narodowej i wzmocnienia narodowej przedsiębiorczości. Teraz musimy stworzyć przejrzyste i uczciwe reguły gry w gospodarce, zreformować prawodawstwo. Ważne jest, aby zlikwidować wszelkie sztuczne monopole i postawić niezawodną barierę dla korupcji. Powinniśmy wspierać inicjatywy przedsiębiorców, w pełni chronić własność prywatną, zwiększać konkurencję”.

fergana.news/aljazeera.com/wnp.pl/kresy.pl