Iran i Szwecja przeprowadziły wymianę więźniów

Szwecja i Iran przeprowadziły w sobotę wymianę więźniów. Mogła się ona odbyć dzięki mediacji bliskowschodniego Omanu. Celę opuścił Irańczyk skazany w głośnym procesie za współudział w egzekucjach członków organizacji uznawanej w Iranie za terrorystyczną.

„Wysiłki Omanu doprowadziły do ​​porozumienia obu stron w sprawie wzajemnego zwolnienia [więźniów]” – podało Ministerstwo Spraw Zagranicznych arabskiego sułtanatu, którego oświadczenie przytoczyła CNN. W ramach wymiany Szwedzi uwolnili Hamida Nuriego, którego szwedzki sąd uznał w 2022 r. za winnego morderstw oraz “poważnego przestępstwa przeciwko prawu międzynarodowemu”. W ten sposób sąd ocenił działania Irańczyka z 1988 r., kiedy to uczestniczył w masowych postępowaniach karnych wobec członków zbrojnej Organizacji Mudżahedinów Ludowych (MEK) w więzieniu Gohardaszt w irańskim mieście Karadż.

Sędzia szwedzki uznał iż Nuri „pod pseudonimem i w roli asystenta zastępcy prokuratora odnajdywał więźniów, doprowadzał ich do komisji i eskortował na miejsce egzekucji”. A szwedzkim areszcie Irańczyk przebywał jeszcze do 2019 r.

W Iranie egzekucje te są uważane za całkowicie usprawiedliwione. MEK miała charakter lewicowo-islamski. W opozycji do szacha, uczestniczyła w rewolucji przeciw niemu współpracując ze zwolennikami Ruhollaha Chomeiniego. Po obaleniu monarchii w 1979 r. doszło do brutalnego konfliktu między przejmującym władzę w Iranie ajatollahem a MEK. Obie strony używały przemocy. MEK przez lata była uznawana za organizację terrorystyczną także przez USA.

Mudżahedini, przegrawszy walkę o władze, emigrowali i ustanowili swoją bazę w sąsiednim Iraku. W czasie najazdu Saddama Husajna na Iran, oddziały MEK wzięły udział w wojnie po stronie irackiej. Wraz z zakończeniem wojny iracko-irańskiej z lat 1980-1988 Chomeini zadecydował o rozprawie z mudżahedinami ludowymi. Jej elementem był więzienne postępowania i egzekucje, które w 1988 r. mogły objąć kilka tysięcy osób. W samym więzieniu Gohardaszt dokonano egzekucji około 1,5 tys. osób.

W zamian za uwolnienie Nuriego Szwecja uzyskała wypuszczenie zza krat własnego obwyatela Johana Floderusa, który, będąc pracownikiem Unii Europejskiej, został w 2022 r. aresztowany na terytorium Iranu pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Izraela. W Iranie grozi za to kara śmierci.

Drugim zwolnionym jest Irańczyk Saeed Azizi, posiadający również obywatelstwo Szwecji, aresztowany w listopadzie 2023 r.

edition.cnn.com/kresy.pl