Hagia Sophia przestała być muzeum

Prezydent Tayyip Erdogan oświadczył w piątek, że Hagia Sophia jest otwarta dla kultu muzułmańskiego po tym, jak sąd najwyższy orzekł, że przekształcenie budynku w muzeum przez Mustafę Ataturka założyciela Republiki Turcji było nielegalne – poinformował Reuters.

Jak poinformowała w piątek Agencja Prasowa Reuters, sąd najwyższy w Turcji ogłosił, że przekształcenie Hagii Sophii, dawnej świątyni chrześcijańskiej, a później meczetu w muzeum, było niezgodne z prawem. Prezydent Erdogan ogłosił, że świątynia jest ponownie otwarta dla kultu muzułmańskiego.

Erdogan ogłosił to pomimo międzynarodowych ostrzeżeń, by nie zmieniać statusu prawie 1500-letniej budowli, miejsca kultu zarówno dla chrześcijan, jak i muzułmanów.

„Podjęto decyzję o przekazaniu zarządzania meczetem Ajasofji Dyrekcji Spraw Religijnych i otwarciu go na nabożeństwo”- głosi oficjalna decyzja podpisana przez Erdogana.

Przywódcy Stanów Zjednoczonych, Grecji i kościołów wyrazili zaniepokojenie zmianą statusu ogromnego budynku, przekształconego w muzeum we wczesnych dniach nowoczesnego państwa tureckiego pod rządami Mustafy Kemala Ataturka.

„Stwierdzono, że akt osiedlenia przydzielił go jako meczet, a jego wykorzystanie poza tym charakterem nie jest prawnie możliwe” –  przekonywała w swoim orzeczeniu Rada Stanu, najwyższy sąd administracyjny Turcji. „Decyzja rządu z 1934 roku, która zakończyła jego użycie jako meczetu i określiła go jako muzeum, nie była zgodna z prawem”.

Stowarzyszenie, które wniosło sprawę do sądu przekonywało, że Hagia Sophia była własnością przywódcy osmańskiego, który zdobył miasto w 1453 roku i zamienił 900-letni bizantyjski kościół w meczet. Turcy zbudowali minarety obok ogromnej kopuły, a wewnątrz dodali ogromne kaligraficzne tablice z arabskimi nazwami wczesnych kalifów muzułmańskich obok starożytnej ikonografii.

Drogę, którą wybrały tureckie władze krytykował Sekretarz Stanu USA Mike Pompeo. W oświadczeniu Pompeo pochwalił rząd turecki za utrzymanie budynku „w wyjątkowy sposób” jako muzeum, ale powiedział, że zmiana jego statusu zmniejszy jego dziedzictwo.

„Wzywamy rząd Turcji do dalszego utrzymywania świątyni Hagia Sophia jako muzeum, jako przykładu jej zaangażowania w poszanowanie tradycji religijnych i różnorodnej historii, które przyczyniły się do powstania Republiki Turcji, oraz zapewnienia, aby była ona dostępna dla wszystkich” – poinformował Pompeo.

We urge the Government of Turkey to continue to maintain the Hagia Sophia as a museum, as an exemplar of its commitment to respect Turkey’s diverse faith traditions and history, and to ensure it remains accessible to all.

— Secretary Pompeo (@SecPompeo) July 1, 2020

Nie możemy teraz wrócić do średniowiecza”, powiedział metropolita Hilarion, przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych Patriarchatu Moskiewskiego. „Żyjemy w świecie wielobiegunowym, żyjemy w świecie wielowyznaniowym i musimy szanować uczucia wiernych”.

Metropolita Hilarion stwierdził, że rosyjski Kościół prawosławny nie rozumie pomysłu przemienienia Hagii Sophii w meczet i wierzy, że to polityka wewnętrzna stała za tym ruchem.

„Uważamy, że w obecnych warunkach ten akt jest niedopuszczalnym naruszeniem wolności religijnej” – powiedział metropolita.

Kresy.pl/Reuters