„Rz”: budżet państwa za 100 mln zł ratuje cmentarz żydowski

Są pierwsze efekty przeznaczenia z budżetu państwa 100 mln złotych na renowację największego cmentarza żydowskiego w Polsce – pisze „Rzeczpospolita”. W końcu 2017 roku decyzję wicepremiera Piotra Glińskiego w tej sprawie poparł Sejm. Zwracano uwagę, że na polskie dziedzictwo na Kresach rząd przeznaczał wówczas 10 razy mniej.

W swoim wtorkowym wydaniu dziennik „Rzeczpospolita” opisuje postęp prac na cmentarzu żydowskim przy Okopowej w Warszawie, na renowację którego z budżetu państwa przeznaczono 100 mln zł.

Teren zabytkowego cmentarza, założonego na początku XIX wieku, został do tej pory oczyszczony ze spróchniałych pni oraz krzaków, które zarosły i przesłoniły nagrobki. W tym roku zostanie usuniętych ponad 700 chorych lub złamanych drzew. Trwa też renowacja niektórych nagrobków, w tym okazałych pomników rodzinnych. Na cmentarzu powstaje również rekonstrukcja mauzoleum Żydów – bojowników o niepodległość Polski. Prace prowadzone są w porozumieniu z gminą wyznaniową żydowską.

 

Prace na cmentarzu przy Okopowej prowadzone są na zlecenie Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, która zgodnie z decyzją Sejmu w grudniu 2017 roku otrzymała od Ministerstwa Kultury 100 mln zł na ratowanie cmentarza kompleksu. Środki przeznaczono na uzupełnienie kapitału wieczystego Fundacji. Dochody z jego inwestowania mają wieczyście finansować prace porządkowe i konserwatorskie cmentarza.

Gazeta przypomina, że decyzję o przeznaczeniu tak dużych środków na wspomniane prace podjął wicepremier i szef resortu kultury Piotr Gliński, a na początku grudnia 2017 roku zostało to zaaprobowane przez Sejm. Jeszcze przed głosowaniem w tej sprawie zabrał głos lider Ruchu Narodowego, poseł Robert Winnicki. Podkreślał, że rząd proponuje przeznaczenie 100 mln zł na ten cel, podczas gdy pomija się dziedzictwo Kresów Wschodnich.

MKiDN czuwa też nad realizacją zadań nałożonych na Fundację. Ministerstwo w odpowiedzi na zapytania ze strony „Rz” wyjaśnia, że przez pierwszy kwartał ub. roku „środki w pełnej kwocie ulokowane były na lokacie terminowej w banku PKO”. Później, na przełomie marca i kwietnia, Fundacja Dziedzictwa Kulturowego zakupiła akcje funduszu PKO Płynnościowy, zarządzanego przez PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA. Według MKIDN, łącznie uzyskano 1,2 mln zł zysków. Z tego ok. 200 mln zł jak dotąd przeznaczono na prace konserwatorskie. Wcześniej przedstawiciele PiS podawali, że zasilenie tego specjalnego funduszu „przewidzianą w ustawie kwotą 100 mln złotych pozwoli uzyskiwać rocznie co najmniej 2,5 mln złotych na prace konserwatorskie na cmentarzu.”

Pilnujemy wspólnych spraw

Zależymy od Twojego wsparcia
Wspieram Kresy.pl
 

W tym roku Fundacja planuje m.in. odrestaurować mur oporowy naprzeciwko wejścia na cmentarz, który grozi zawalenie, a także przeprowadzić prace konserwatorskie przy kolejnych nagrobkach. Zdaniem prezesa Fundacji, dra Michała Laszczkowskiego, utworzenie kapitału wieczystego, z którego dochody są przeznaczane na ratowanie cmentarza, to jedyna szansą uratowania tego unikalnego zabytku przed zagładą.

– Nie doczekaliśmy się Muzeum Kresów Wschodnich na miarę tego zjawiska w Warszawie. Nie doczekaliśmy się odpowiedniego uhonorowania w wielu podręcznikach szkolnych tego całego dziedzictwa – podkreślał w grudniu 2017 r. poseł Winnicki. – Tymczasem za poprzedniej kadencji jest 200 mln zł na Muzeum Historii Żydów Polskich, dzisiaj znajduje się 100 mln zł na Cmentarz Żydowski. Organizacje żydowskie naprawdę są bogate i mogą sobie sfinansować swoje dziedzictwo kulturowe, a polskie Kresy Wschodnie cały czas są zapominane.

Już wówczas zwracaliśmy uwagę, że według danych pozyskanych i opracowanych przez Kresy.pl, Polska wspiera nasze dziedzictwo historyczne i kulturowe na Kresach kwotą aż 10-krotnie mniejszą.

Pilnujemy wspólnych spraw

Zależymy od Twojego wsparcia
Wspieram Kresy.pl
 

W 2017 roku, w ramach programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Dziedzictwo Kulturowe – Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”, na ratowanie polskiego dziedzictwa na Kresach przeznaczono łącznie ok. 6,1 mln zł. W ramach programu „Miejsca Pamięci Narodowej za Granicą” – ok. 3,3 mln zł. Tym samym, ze środków MKiDN na 2017 rok na dziedzictwo kulturowe i historyczne na Kresach przeznaczono szacunkowo niespełna 9,5 mln zł.

Z kolei ze środków Senatu RP na dziedzictwo kulturowe i historyczne na Kresach w 2017 roku przeznaczono ok. 1,1 mln zł, przy czym ogólnie na kulturę i promocję Polski oraz ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego i historycznego za granicą, Senat RP przeznaczył 11,2 mln zł.  Łącznie, daje to ok. 10,6 mln zł na polskie dziedzictwo na Kresach.

Należy zaznaczyć, że w 2017 roku z puli tzw. środków konsularnych z MSZ, przyznawanych polskim placówkom dyplomatyczno-konsularnym, ogólnie na kulturę i sztukę oraz pozostałą działalność – w tym m.in. opiekę nad miejscami pamięci – wyasygnowano łącznie ok. 2,7 mln zł. Nie wiadomo jednak dokładnie, ile z tej puli przeznaczono bezpośrednio na ochronę polskiego dziedzictwa i opiekę nad miejscami pamięci.

Jeśli chodzi o przykłady bezpośredniego finansowania, to w 2017 roku na prace restauratorskie na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie przeznaczono łącznie ok. 930 tys. zł. W 2016 roku było to nieco ponad milion złotych. Pieniądze pochodziły ze środków MKiDN.

rp.pl / Kresy.pl

0 odpowiedzi

Zostaw odpowiedź

Chcesz przyłączyć się do dyskusji?
Nie krępuj się!

Leave a Reply