Spotkanie Czaputowicz – Pompeo: większa obecność sił USA w regionie, presja ws. Iranu i wizyta Dudy w Waszyngtonie

W poniedziałek szef MSZ Jacek Czaputowicz w ramach swojej wizyty w USA spotkał się z sekretarzem stanu Mike’iem Pompeo. Rozmowy dotyczyły m.in. wizyty prezydenta Dudy w USA. Polski minister skomentował też wystąpienie Pompeo na temat Iranu. Zapewnił, że w rozmowach z krajami UE Polska będzie starać się namówić je do wzięcia pod uwagę kwestii bezpieczeństwa ws. kontaktów z Teheranem.

Minister Czaputowicz odbył szereg spotkań dwustronnych. M.in. wziął udział w konferencji zorganizowanej przez konserwatywny think tank Heritage Foundation. Sekretarz stanu USA Mike Pompeo wygłosił przemówienie, w którym zaapelował do sojuszników Stanów w Europie i poza nią o wspólne wywieranie presji na Iran, by zmusić władze w Teheranie do renegocjacji porozumienia nuklearnego.

Jak informowaliśmy wcześniej, Pompeo zapowiedział, że Waszyngton zamierza wprowadzić kolejną rundę uciążliwych sankcji, stosując „bezprecedensową presję finansową na irański reżim”. Oskarżył też Teheran o wspieranie terroryzmu, w tym ukrywanie czołowych przywódców Al-Kaidy. W mocnych słowach skrytykował porozumienie nuklearne z Iranem, zawarte w 2015 roku. Pompeo zaapelował do sojuszników USA, aby włączyli się w proces wywierania nacisku na Teheran, jednocześnie stwierdzając, że Waszyngton uznaje prawo niektórych z europejskich sojuszników do pozostania przy porozumieniu nuklearnym, lecz nie zgadza się z tym stanowiskiem. Trita Parsi, szef National Iranian American Council, napisał na Twitterze, że Pompeo de facto przedstawił strategię zmierzającą do wojny, korzystną dla Izraela i Arabii Saudyjskiej.

Przeczytaj: Pompeo wyłożył strategię wobec Iranu. Krytycy: to krok w stronę wojny [+VIDEO]

Po swoim spotkaniu szef polskiej dyplomacji odniósł się do tego wystąpienia, które skrytykowała m.in. szefowa dyplomacji UE. Federica Mogherini. Czaputowicz podkreślił, że Polska jest członkiem Unii Europejskie, co oznacza, że „musimy być z innymi członkami Unii Europejskiej, jeśli chodzi o wymiar gospodarczy, bo Unia w tym zakresie decyduje o podejmowanych działaniach”.

– Natomiast, jeśli chodzi wymiar strategiczny i bezpieczeństwa rozumiemy też obawy Stanów Zjednoczonych [wywołane zagrożeniami] jakie stwarza Iran dla bezpieczeństwa w regionie i na świecie – zaznaczył szef MSZ. Zapewnił, że polskie władze będą starały się namówić inne unijne kraje do „wzięcia pod uwagę nie tylko interesów poszczególnych firm, które zainwestowały w Iranie, ale też względów bezpieczeństwa”.

Ponadto, Czaputowicz zwrócił uwagę, że zgodnie z zapewnieniem Pompeo będą prowadzone rozmowy z krajami członkowskimi UE na ten temat, co oznacza, że Amerykanie postarają się też sami o przybliżenie swego stanowiska partnerom z UE.

W trakcie rozmowy Czaputowicza z Pompeo poruszano też kwestie bezpieczeństwa regionalnego. Sekretarz stanu USA zgodził się, że budowa gazociągu Nord Stream 2 jest niekorzystna dla bezpieczeństwa energetycznego Europy Wschodniej i zagraża integralności terytorialnej Ukrainy. Poruszono też temat wizyty prezydenta Andrzeja Dudy w Waszyngtonie. Jak powiedział szef MSZ, podczas wizyty w Departamencie Stanu omówiono “kalendarz wizyt” przedstawicieli władz RP w Stanach Zjednoczonych. Według Czaputowicza, oficjalna wizyta państwowa z udziałem polskiego prezydenta w Stanach Zjednoczonych “będzie zrealizowana jeszcze w tym roku”.

Szef polskiej dyplomacji zapewnił, że rozmawiał o wizycie Dudy z USA z sekretarzem stanu, który wskazał na pewne trudności, jakie wynikają z kalendarza wyborczego w USA i związanych z tym zobowiązań Donalda Trumpa.

W oficjalnym komunikacie polskie MSZ poinformowało, że przedmiotem dyskusji szefów dyplomacji RP i USA  było wzmocnienie zdolności obronnych NATO, m.in. poprzez rozszerzanie obecności wojskowej USA w naszym regionie, w tym w Polsce. Jeszcze przed wylotem do USA minister Czaputowicz deklarował, że w rozmowie z Pompeo chce zaapelować o przysłanie do Polski dodatkowych amerykańskich żołnierzy.

– Przedyskutowaliśmy priorytetowe zadania stojące przed Sojuszem Północnoatlantyckim w związku ze zbliżającym się szczytem w Brukseli – podkreślił Czaputowicz. – Wymieniliśmy również poglądy na temat najpoważniejszych wyzwań, jakimi są zakończenie konfliktu na Ukrainie, denuklearyzacja Półwyspu Koreańskiego czy ustabilizowanie sytuacji na Bliskim Wschodzie – dodał polski minister.

Jak poinformowano, rozmowa obu polityków dotyczyła  również perspektyw rozwoju współpracy polsko-amerykańskiej, w tym w sektorze energii, oraz najważniejszych wyzwań stojących obecnie przed społecznością międzynarodową:

– USA są naszym ważnym partnerem w wysiłkach mających na celu poprawę bezpieczeństwa energetycznego Polski i regionu, m.in. poprzez lepszą dywersyfikację dostaw oraz powstrzymywanie szkodliwych dla bezpieczeństwa projektów, takich jak Nord Stream 2, bądź skutków ich wdrażania.

Czytaj więcej: Prezydent Duda: ustawa 447 nie martwi mnie szczególnie

Nie poinformowano jasno, czy rozmowy dotyczyły kwestii noweli ustawy o IPN, która wzbudza poważne zastrzeżenia ze strony Waszyngtonu, a także ustawy JUST Act 447.

Jacek Czaputowicz poruszył sprawę zniesienia obowiązku wizowego dla Polaków podczas swojego wcześniejszego spotkania w Heritage Foundation, w którym wzięli udział kongresmeni i senatorzy zainteresowani sprawami polskimi. – Amerykanie wykazują duże zrozumienie dla aspiracji polskich – zaznaczył Czaputowicz. – Istnieje silny parlamentarny ruch wspierający tę sprawę” w USA.

Rzeczniczka Departamentu Stanu USA Heather Nauert w oświadczeniu wydanym po spotkaniu Mike’a Pompeo z Jackiem Czaputowiczem poinformowała, że szef amerykańskiej dyplomacji złożył gratulacje swojemu polskiemu rozmówcy z „okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę i podziękował za polskie przywództwo w Radzie Bezpieczeństwa ONZ”. Według krótkiego komunikatu, rozmowy dotyczyły „innych kwestii w ramach silnego amerykańsko-polskiego partnerstwa strategicznego, w tym bezpieczeństwa regionalnego, dywersyfikacji energii i postępu gospodarczego”.

PAP / rmf24.pl/ state.gov / Kresy.pl