Bułgaria ma technicznego premiera, a premier ma problem z kompletowaniem rządu

W związku z niemożnością dojścią do porozumienia przez parlamentarnych polityków, prezydent Bułgarii Rumen Radew zdecydował się na powołanie na to stanowisko tymczasowo szefa Izby Kontroli.

Radew podjął 30 marca decyzję, by powierzyć misję tworzenia tymczasowego rządu technicznego Dymitarowi Gławczewowi, szefowi Izby Kontroli. Choć obecnie Gławczew sprawuje funkcję tej ponadpartyjnej instytucji audytu w latach 2009-2021 był parlamentarzystą z ramienia “Obywateli na rzecz Europejskiego Wyboru Bułgarii” (GERB), co jest gestem prezydenta w kierunku jednej z partii dotychczasowej koalicji. Nieporozumienia w sprawie rekonstrukcji rządu postawiły tę koalicję pod znakiem zapytania.

By objąć stanowisko Gławczew wziął bezpłatny urlop, a Zgromadzenie Narodowe musi teraz przegłosować nowelizację przepisów umożliwiającą mu formalne pozostanie na urzędzie i pełnienie obowiązków premiera. Nie wiadomo jednak czy w ogóle zajdzie taka konieczność.

Gławczew otrzymał od prezydenta siedem dni na sformowanie nowego rządu, tymczasem ma on problemy ze znalezieniem chętnych na jego członków, jak zrelacjonowała agencja informacyjna Novinite. Kilku ministrów dotychczasowego gabinetu Nikołaja Denkowa ogłosiło swoją decyzję o nieuczestniczeniu w rządzie tymczasowym. Wśród nich są minister spraw regionalnych Andrej Cekow, minister sprawiedliwości Atanas Sławow, minister sportu Dymitar Iliew i minister obrony Todor Tagarew.

Cekow, jako powód swojej decyzji podał swoje powiązania z kierownictwem liberalnego obozu “Kontynuujemy zmiany” (PP). Zamiast dołączyć do gabinetu tymczasowego, Cekow planuje powrócić do roli parlamentarzysty. Podobnie Atanasow, związny z innym dotychczasowym liberalnym koalicjantem GERB – Demokratyczną Bułgarią (DB).

Wiadomo natomiast, że sam Gławczew nie zdecydował się na zaproszenie do nowego gabinetu dotychczasowego ministra rolnictwa Kiriła Watewa.

5 marca premier Nikołaj Denkow złożył dymisję w ramach procedury uzgodnionej przez GERB i liberałów z PP i DB. W czerwcu 2023 r., zawierając koalicję, wymienione siły polityczne uzgodniły rotowanie funkcji szefa rządu w okresach dziewięciomiesięcznych. Tymczasem mechanizm się zaciął, grożąc Bułgarii osunięciem się w ponowny polityczny klincz. W połowie marca, wywodząca się z GERB wicepremier i minister spraw zagranicznych Bułgarii Marija Gabriel otrzymała misję tworzenia nowego rządu, ale nie zdołała uwieńczyć jej powodzeniem, wobec niesnasek wśród koalicjantów co do składu nowego gabinetu. Tydzień temu Gabriel zrezygnowała z tej misji.

Bułgarzy mogą obawiać się kolejnego politycznego klinczu. Latem 2020 r. w Sofii rozpoczęły się protesty uliczne przeciwko Bojko Borisowowi, wieloletniemu premierowi i liderowi GERB. To właśnie na ich fali w bułgarskiej polityce pojawiła się cała fala nowych partii politycznych jak populistyczna ITN oraz liberalne DB i PP. Liberałowie przedstawiali się jako antyteza starego układu politycznego. Jednocześnie GERB nie mogło przekroczyć historycznego podziału politycznego równie ważnego w bułgarskiej polityce, jakim jest antagonizm z postkomunistyczną BSP.

Wobec tych podziałów GERB, po nieznacznych zwycięstwie wyborczym w wyborach w kwietniu 2021 r. nie był w stanie sformować koalicji w nowym parlamencie. Co uruchomiło wyborczy maraton trwający przez następne dwa lata.

W lipcu 2021 r. wybory wygrała populistyczna partia “Jest taki naród” piosenkarza i celebryty telewizyjnego Slawiego Trifonowa. Wskutek jego hamletyzowania ponowanie nie udało się utworzyć rządu.

ITN dołączyła natomiast do koalicji liberałów i socjalistów powstałej po kolejnych wyborach w listopadzie 2021 r. Jednak już po pół roku późnie populiści Trifonowa poparli wotum nieufności dla premiera Kiriła Petkowa. W efekcie zaszła konieczość rozpisania kolejnych przedterminowych wyborów, które odbyły się w październiku 2022 r. Jednak także po nich nie udało się wyłonić w nowym parlamencie większości.

Ostatnie wybory odbyły się w kwietniu 2023 roku. Ponownie wygrała w nich koalicja GERB-SDS z niewielką przewagą nad liberałami. Porozumienie tego obozu z koalicją liberałów z PP-DB okazało się politycznym przełomem umożliwiającym powołanie w tymże roku stabilnego rządu.

sofiaglobe.com/novinite.com/kresy.pl