Wenezuelczycy za rewizją granicy z Gujaną – podały władze w Caracas

W niedzielę w Wenezueli odbywało się referendum w sprawie statusu regionu kontrolowanego przez sąsiednią Gujanę, który Wenezuelczycy uważają jednak za własny.

Referendum składało się łącznie z pięciu pytań. Pierwsze – “Czy zgadzasz się, by odrzucić, wszelkimi środkami i zgodnie z prawem, fałszywe stanowisko zawarte w decyzji arbitrażowej z Paryża z 1899 r., które ma na celu pozbawienie nas naszej Gujany Esequiba?” – na tak postawione pytanie twierdząco miało odpowiedzieć 97 proc. głosujących, jak podała Narodowa Komisja Wyborcza. Drugie pytanie – „Czy popierasz porozumienie genewskie z 1966 r. jako jedyny ważny instrument prawny umożliwiający osiągnięcie praktycznego i zadowalającego dla Wenezueli i Gujany rozwiązania w sprawie sporu w kwestii terytorium Gujany Esequiba?” – 98 proc. odpowiedzi twierdzących.

W przypadku trzeciego pytania – “Czy zgadzasz się z historycznym stanowiskiem Wenezueli, zgodnie z którym nie uznaje ona jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w kwestii rozstrzygania sporu terytorialnego dotyczącego Gujany Esequiba?” – “tak” odpowiedziało 95 proc. głosujących. Na pytanie – “Czy zgadzasz się, by wszelkimi legalnymi środkami opierać się żądaniu Gujany dotyczącemu jednostronnego dysponowania strefą morską do czasu wyznaczenia granic, nielegalnie i z naruszeniem prawa międzynarodowego?” – twierdząco odpowiedziało 95 proc. Niemal 96 proc. miało natomiast opowiadzieć się za utowarzeniem “stanu Gujana Esequiba i opracowanie przyspieszonego planu kompleksowej opieki nad obecną i przyszłą ludnością tego obszaru, który obejmuje między innymi nadanie obywatelstwa i dowodu tożsamości […] w konsekwencji włączając ten stan w skład terytorium Wenezueli” – jak brzmiało piąte pytanie.

Komisja Wyborcza podała, że oddano 10,5 mln głosów, co jest kwestionowane przez działaczy i zwolenników opozycji.

Oficjalne wyniki referendum będą argumentem dla władz w Caracas, by nasiliź presję na sąsiada. Prezydent Nicolas Maduro ogłosił początek „nowego i potężnego etapu” roszczeń Wenezueli do jej historycznego dziedzictwa terytorialnego. Przed tysiącami ludzi zgromadzonych na stołecznym Placu Boliwara w Caracas Maduro podsumował wyniki referendum.

„Niech żyje zwycięstwo narodu w historycznym referendum konsultacyjnym, które podjęło Wenezuelę z kolan” – zacytowała TeleSUR – „Podjęliśmy pierwsze kroki na nowym etapie historycznym, aby walczyć o to, co nasze i odzyskać to, co pozostawili nam wyzwoliciele, Gujanę Esequiba. Naród Wenezueli przemówił głośno i wyraźnie. To zwycięstwo należy do całego narodu Wenezueli”.

Referendum nie miało wiążącego charakteru, ale brazylijskie media podały informację o przerzuceniu niewielkich oddziałów wenezuelskiej armii pod granice z Gujaną.

Obecna granica gujańsko-wenezuelska wyznaczona została przez międzynarodowych arbitrów z Wielkiej Brytanii, USA i Rosji w 1899 r., kiedy Gujana była z kolei kolonią brytyjską.

Na spotkaniu w Genewie w 1966 r. rządy Gujany Brytyjskiej, Wielkiej Brytanii i Wenezueli podpisały „Porozumienie w sprawie rozwiązania sporu dotyczącego granicy między Wenezuelą a Gujaną Brytyjską”. W porozumieniu ustanowiono ramy regulacyjne, których mają przestrzegać strony w celu rozwiązania problemu. Zgodnie z umową zapowiedziano utworzenie Komisji Mieszanej, której zadaniem ustanowiono poszukiwanie zadowalających rozwiązań w zakresie praktycznego rozstrzygnięcia sporu granicznego. Komisja jednak nie rozpoczęła działalności, gdyż Gujana, który uzyskała niepodległość pięć miesięcy po omawianym spotkaniu, uznała prawomocność decyzji z 1899 r.

Uznając niepodległość Gujany, po jej dekolonizacji, Wenezuela zastrzegła, że nie uznaje suwerenności gujańskich władz na terytorium, do którego zgłasza roszczenia.

Zaangażowanie Wenezueli w dochodzenie roszczeń terytorialnych miało zmienną intensywność na przestrzeni lat. Zainteresowanie Caracas spornym regionem ponownie wzrosło w 2015 r., kiedy ExxonMobil ogłosił, że znalazł ropę w ilościach opłacalnych dla wydobycia u wybrzeży regionu Essequibo.

Czytaj także: Wspólnota karaibska wezwała Wenezuelę do zaniechania jednostronnych interwencji wobec Gujany

telesurenglish.net/kresy.pl