Logistyka, woda i zwalczanie PKK – Erdogan w Iraku na spotkaniach najwyższego szczebla

Podczas poniedziałkowego spotkania w Bagdadzie premier Iraku Muhammad Szija as-Sudani i prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan podpisali co najmniej 24 dokumenty.

Na wspólnej konferencji prasowej po spotkaniu as-Sudani nazwał podpisane dokumenty “mapami drogowymi zrównoważonej współpracy”, informując, że ich zakres dotyczy wielu sektorów, podał portal Rudaw.net. Wśród nich istotne są: projekt tak zwanej “Drogi Rozwoju”, jaka ma połączyć sąsiadujące ze sobą kraje, sprawy bezpieczeństwa i gospodarki wodnej.

As-Sudani i Erdogan charakteryzowali poniedziałowe spotkanie jako kamień milowy w stosunkach iracko-tureckich. „Wierzę, że moja wizyta i podpisane przez nas porozumienia będą punktem zwrotnym w stosunkach między Irakiem a Turcją” – powiedział Erdogan. „Podpisaliśmy ramową umowę o współpracy w kwestii wody, współpraca obejmuje wspólne projekty, które pomogą w poprawie gospodarki wodnej w rzekach Tygrys i Eufrat” – oznajmił z kolei iracki premier, dodając, że umowa będzie obowiązywać przez 10 lat od wejścia w życie.

Woda z obu rzek stanowiących główne cieki wodne pustynnego w większości Iraku jest poważnym punktem spornym między nim a Turcją, a Bagdad oskarża Ankarę o ograniczanie dopływu wody, jak zrelacjonował Rudaw.net.

Poziom wody w rzekach Eufrat i Tygrys – wspólnych dla Iraku, Syrii i Turcji – znacznie spadł w ostatnich latach. W zeszłym roku raport irackiego Ministerstwa Zasobów Wodnych przewidywał, że jeśli nie zostaną podjęte pilne działania w celu przeciwdziałania spadającemu poziomowi wody, obie rzeki wyschną do 2040 roku.

„W sprawie wody osiągnięto porozumienie w sprawie podpisania strategicznej umowy wodnej między Irakiem a Turcją, która z pewnością pomoże całkowicie rozwiązać kryzys wodny w Iraku” – powiedział w poniedziałek Basim al-Awadi, rzecznik irackiego rządu. Jak dodał, utworzony zostanie wspólny iracko-turecki fundusz, w którym Irak będzie deponował pieniądze ze sprzedanej ropy, które zostaną wydane na projekty takie jak tamy, skanalizowanie rzeki, elektrownie i przepompownie. Projekt ma kosztować kilka miliardów dolarów i angażować tureckie firmy.

Projekt “Drogi Rozwoju” dotyczy rozwoju infrastruktury transportowej od południowego Iraku po granicę z Turcją, ma na celu połączenie Zatoki Perskiej z Turcją i znaczące wzmocnienie pozycji geopolitycznej Iraku oraz wygenerowanie korzyści gospodarczych dla Bagdadu. Korytarz transportowy ma przyczynić się do polepszenia połączenia Europy, już nieźle skomunikowanej z Turcją, z Bliskim Wschodem i Oceanem Indyjskim.

As-Sudani określił projekt jako „rzekę gospodarczą, która łączy Wschód i Zachód”. Porozumienie w sprawie uruchomienia “Drogi Rozwoju” zostało podpisane wspólnie z ministrami transportu Kataru i Zjednoczonych Emiratów Arabskich, którzy również są stronami porozumienia. „Jesteśmy na wstępnym etapie projektowania “Drogi Rozwoju” i prace trwają.

“Aspekt kolejowy jest zrealizowany w 66 procentach, a autostrada w 52 procentach” – powiedział Rudaw.net w poniedziałek Majtam al-Safi, rzecznik irackiego Ministerstwa Transportu.

Erdogan podkreślił, że kwestia separatystycznej Partii Pracujących Kurdystanu (PKK) była omawiana zarówno z as-Sudanim, jak i oddzielnie z prezydentem Iraku Abdulem Latifem Raszidem. Prezydent Turcji powiedział, że rozmawiano o krokach, jakie należy podjąć przeciwko tej grupie zbrojnej. „Chcę ponownie podkreślić moje głębokie przekonanie, że ogłoszenie PKK grupą terrorystyczną pomoże w jak najszybszym jej wykorzenieniu” – powiedział Erdogan, dodając, że Turcja jest gotowa zaoferować Irakowi swoje wsparcie w tym zakresie.

Turcja regularnie bombarduje góry na północy Iraku, jego autonomicznego Regionu Kurdystanu, gdzie swoje bazy ma PKK. Turcy prowadzili nawet działania lądowe na terytorium Iraku, co zresztą też pogarszało ich relacje z Irakiem. Turecka delegacja wysokiego szczebla, w skład której wchodzili minister spraw zagranicznych Hakan Fidan, minister obrony Yasar Guler i szef agencji wywiadu (MIT) Ibrahim Kalin, odwiedziła Bagdad w marcu, odbywając drugą rundę spotkań najwyższego szczebla ds. bezpieczeństwa ze swoimi irackimi odpowiednikami.

Pierwsza runda rozmów na temat bezpieczeństwa odbyła się w grudniu w Ankarze. Po spotkaniu iracka Rada Bezpieczeństwa Narodowego ogłosiła zakaz działalności PKK w kraju. „Każdy członek PKK w Iraku jest uważany za osobę ubiegającą się o azyl polityczny, ale otrzyma zakaz aktywności partyzanckiej i politycznej oraz noszenia broni” – skomentował al-Awadi.

Erdogan przybył do Bagdadu w poniedziałek rano, a później udał się do Irbilu, aby spotkać się z prezydentem Regionu Kurdystanu Nechirwanem Barzanim, premierem Masrurem Barzanim i przywódcą Demokratycznej Partii Kurdystanu oraz politycznym nestorem regionu Masudem Barzanim. Erdogan przybył do Iraku na czele delegacji składającej się z ośmiu ministrów.

rudaw.net/kresy.pl