Prof. Żaryn: Nasz Instytut przypomni o dorobku obozu narodowego i katolicyzmu społecznego

Mam zaszczyt ogłosić wolę, zamiar powołania, w tym miesiącu będzie to formalnie sfinalizowane, nowej instytucji kultury pod nazwą Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego – ogłosił na początku lutego wicepremier Piotr Gliński. Dyrektorem nowopowstałej instytucji został prof. Jan Żaryn. W wywiadzie opublikowanym w piątek i dostępnym na stronie wpolityce.pl zapowiada: Nasz Instytut przypomni o dorobku obozu narodowego i katolicyzmu społecznego.

Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego jest instytucją kultury i podlega Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ma zajmować się szeroko pojętą promocją polskiego dziedzictwa kulturowego – w tym przypadku związanego z obozem narodowym i katolicyzmu społecznego.

CZYTAJ TAKŻE: Roman Dmowski: Kwestia Ukraińska

Prof. Żaryn zauważył w wywiadzie, że dorobek obozu obozu narodowego i katolicyzmu społecznego jest wciąz w Polsce słabo rozpoznany. Za patronów nowopowstałego Instytutu obrano Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego: są to nazwiska, które wiążą się z procesem odzyskiwania przez Polskę niepodległości w łączności z ówczesną polityką międzynarodową. A zatem ich dokonania, szczególnie Paderewskiego jako światowej sławy kompozytora i pianisty, przenoszą zadania naszego Instytutu również poza Polskę, do środowisk polonijnych, a także chcemy włączyć się w proces zabiegania w świecie o właściwe rozumienie naszego dziedzictwa – mówi prof. Żaryn.

Dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej przypomina, że ludzie związani z organizacjami narodowymi czy katolickimi zostali wymordowani w latach 1939-1956. Bo była to polska elita – przekonuje.

To ludobójstwo miało wiele konsekwencji dla polskiej tożsamości. W PRL-u hańbiono pamięć zamordowanych: Wówczas stworzono wielką lawinę propagandowego kłamstwa dotyczącego tych wybitnych ludzi i środowisk, w zamian za to wprowadzając do panteonu wybranych ludzi lewicy, np. Bogu ducha winnego Ludwika Waryńskiego lub po prostu zdrajców, którzy w wojnie 1920 roku stali po przeciwnej stronie barykady. Dzisiaj trzeba te kłamstwa zedrzeć, a panteon naprawić, byśmy mogli odkryć ten potencjał, który istnieje w przeszłych pokoleniach i który jest nam potrzebny po to, żeby wychowywać młode pokolenia Polaków – mówi prof. Żaryn.

CZYTAJ TAKŻE: Dmowski, król naszych pojęć

Profesor przekonuje, że opieranie się w życiu politycznym jedynie na tradycji związanej z Józefem Piłsudskim to zbyt mało. Jesteśmy dużo bogatsi w naszej przeszłości, a między innymi nosicielem tego bogactwa był obóz narodowy i katolicyzmu społecznego właśnie – zapewnia.

Prof. Żaryn twierdzi, że zdanie Dmowskiego „Jestem Polakiem, mam obowiązki polskie” jest wciąż aktualne. Wymienia także inne wielkie postacie związane z obozem narodowym: Zygmunta Miłkowskiego, Jana Ludwika Popławskiego, Jana Kasprowicza, Karola Huberta Rostworowskiego, Władysława Reymonta, Zygmunta Balickiego i jego żonę Gabrielę, Wojciecha Korfantego, a także wielu innych działaczy politycznych, adwokatów, historyków, ziemian oraz kapłanów. Wielu wielkich i wybitnych ludzi polskiej kultury było członkami Ligi Narodowej lub działali w żywym intelektualnym dialogu z Romanem Dmowskim. Przede wszystkim takim przedstawicielem wielkiej polskiej literatury jest Stanisław Wyspiański, którego „Wyzwolenie” jest inspirowane właśnie pismami Romana Dmowskiego – zauważa.

Instytut, którego jest dyrektorem, chce przypominać także o pokoleniu, które znalazło się po 1945 roku na emigracji – o ludziach takich jak Wojciech Wasiutyński, Zygmunt Berezowski czy Tadeusz Bielecki.

CZYTAJ TAKŻE: Lwów w życiu Romana Dmowskiego [+FOTO]

Kolejnym istotnym elementem w działalności Instytutu będzie dorobek katolicyzmu społecznego. Katolicyzm społeczny to bardzo ważna dziedzina naszej – Polaków i katolików – aktywności. Już od II poł. XIX wieku Polacy byli zdolni do tego, żeby wejść w życie publiczne w zgodzie z nauką społeczną Kościoła i to zanim jeszcze powstały dwie znane encykliki społeczne, czyli „Rerum novarum” z 1891 roku oraz „Quadragesimo anno” z 1931 roku – przekonuje prof. Żaryn.

W rozmowie padły nazwiska przedstawicieli tego nurtu: ks. Wacława Blizińskiego, ks. Marcelego Godlewskiego, biskupów Adama S. Sapiehę i Józefa Teodorowicza, także bł. ks. Ignacego Kłopotowskiego czy brata Alberta Chmielowskiego. Profesor wspomniał także organizacje polskich katolików: Akcję Katolicką, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”, Juventus Christiana, Sodalicje Mariańskie czy ruch tercjarski.

Prof. Żaryn zauważa, że środowiska narodowe i katolików społecznych, mimo że oba łączył katolicyzm, w wielu aspektach się różniły. Mimo wszystko nie miały oporów przed nawiązywaniem współpracy na licznych polach.

Instytut na rok 2020 otrzymał od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodoweog 1,5 miliona złotych. Oczywiście, nie jest to suma wystarczająca, aby Instytut co roku mógł się rozwijać coraz dynamiczniej, jednak niewątpliwie jest wystarczająca do tego, żeby wystartować i pokazać, że nasz Instytut ma coś do powiedzenia w przestrzeni publicznej, a tego owoce będą już w tym roku widoczne – mówi prof. Żaryn.

Kresy.pl / wpolityce.pl / TVP Info