„Powstrzymajcie się od pomnikowej histerii” – ostre oświadczenie MSZ do władz Rosji

Polskie MSZ wydało oświadczenie w odpowiedzi na zarzuty ze strony Rosji, formułowane w związku z demontażem pomników Armii Czerwonej. Polska zaapelowała do strony rosyjskiej, by powstrzymała się od „pomnikowej histerii”, która prowadzi do pogorszenia stosunków polsko-rosyjskich.

W oświadczeniu rzecznika MSZ Artura Dmochowskiego podkreślono, że strona rosyjska „uporczywie nie wykazuje woli do dialogu ani zrozumienia dla argumentów strony polskiej, przedstawionych przez Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Federacji Rosyjskiej Panią Katarzynę Pełczyńską-Nałęcz, zarówno w wypowiedzi dla agencji „Interfax”, jak też podczas spotkania z przedstawicielami MSZ FR w dniu 1 grudnia br.”.

Według polskiego MSZ, stawianie wobec polskich władz „bezpodstawnych zarzutów o niewłaściwą interpretację Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej o grobach i miejscach pamięci ofiar wojen i represji z dnia 22 lutego 1994 r. oraz innych umów obowiązujących w relacjach polsko-rosyjskich”– jest „niedopuszczalne”.

Podkreślono, że w umowie zawarto zapis wskazujący, że jej zakres przedmiotowy nie obejmuje “pomników symbolicznych, które nie są integralnymi elementami grobów, miejsc spoczynku i cmentarzy wojennych”.

“Strona rosyjska nie chce ponadto przyjąć do wiadomości fundamentalnego znaczenia, jakie dla polskiego społeczeństwa niosą radzieckie pomniki, symbolizujące narzuconą Polsce zależność polityczną i militarną po wyzwoleniu przez Armię Czerwoną ziem polskich spod okupacji III Rzeszy”– dodał Dmochowski.

Podkreślono również, że rosyjskie władze „uparcie”pomijają kwestię „staranności i pieczołowitości, z jaką Polska dba o wszystkie rosyjskie cmentarze i miejsca pochówku”, czym w sposób pełny realizują zapisy Umowy z 1994 roku.Przypomniano, że od czasu uzyskania przez Polskę pełnej suwerenności w 1989 roku, „nie został zlikwidowany ani jeden cmentarz żołnierzy rosyjskich i radzieckich”.Dodając, że wszystkie są remontowane i utrzymywane na koszt państwa polskiego, na co w latach 2001-2015 przeznaczono ponad 13,6 mln złotych, tj. 32 proc. wszystkich środków wydatkowanych na utrzymanie grobów wojennych w Polsce.„Te działania Polska zamierza konsekwentnie kontynuować w przyszłości”– dodano w oświadczeniu.

Rzecznik MSZ odniósł się również do zarzutów strony rosyjskiej dotyczących niszczenia w Polsce rosyjskich cmentarzy i miejsc pochówku żołnierzy sowieckich. “W każdym takim przypadku kompetentne władze RP podejmowały właściwe działania śledcze zmierzające do ujęcia i ukarania winnych. Podkreślić należy, że każdorazowo są także podejmowane działania na rzecz usunięcia szkód i odbudowy zniszczonych cmentarzy, co wynika nie tylko z wykonywania podpisanych umów, ale przede wszystkim zakorzenionego w polskiej tradycji szacunku dla zmarłych i miejsc ich pochówku”– napisano.

“W związku z powyższym pragniemy podkreślić, iż wzmiankowanie o rzekomym ‘cynizmie’ polskich władz w postępowaniu wobec rosyjskich miejsc pamięci, jak również o ‘próbach usprawiedliwienia aktów wandalizmu’ w odniesieniu do nich jest pozbawione jakiegokolwiek uzasadnienia, głęboko niesprawiedliwe i niedopuszczalne. Dlatego też MSZ RP zwraca się do strony rosyjskiej z apelem o powstrzymanie się od ‘pomnikowej histerii’, która nie służy budowaniu wzajemnego dialogu i porozumienia, a jedynie prowadzi do zaostrzenia retoryki i eskalowania atmosfery wokół kwestii historyczno-pomnikowych w stosunkach polsko-rosyjskich”– czytamy w oświadczeniu.

Jako przykład działań, „który powinien przyświecać stronie rosyjskiej w kontekście dialogu z Polską na temat rosyjskich miejsc pochówku”wskazano wspólne uroczystości upamiętniające poległych, wymieniając uroczystość pochowania w Bełwinie pod Przemyślem ekshumowanych szczątków pięciu żołnierzy rosyjskich, którzy polegli w 1915 roku podczas walk o Twierdzę Przemyśl. Odbyła się ona z udziałem rosyjskich dyplomatów oraz polskich grup rekonstrukcyjnych w rosyjskich mundurach wojskowych. „Deklarujemy gotowość do rzeczywistej współpracy ze stroną rosyjską w tym zakresie”– czytamy w zakończeniu.

Msz.gov.pl / Kresy.pl