Litwa świętuje 20-lecie niepodległości

Na Litwie odbywają się uroczystości z okazji 20. rocznicy przywrócenia niepodległości. 11 marca 1990 roku Rada Najwyższa Republiki Litewskiej proklamowała akt “O przywróceniu niepodległości państwa litewskiego”. Tym samym Litwa zerwała 50 – letnią okupację Związku Radzieckiego.

Joanna Hyndle z Ośrodka Studiów Wschodnich podkreśla, że proces dojścia do niepodległości Litwy nie był łatwy. Odzyskanie niezależności poprzedziły miesiące manifestacji i walk ulicznych. W Wilnie podczas starć z radzieckimi żołnierzami zginęło 14 osób.

Litwini niepodległość stracili w 1940 roku, kiedy sowieci wcielili ten kraj do Związku Radzieckiego. Jednak przez pół wieku sowieci nie byli w stanie zabić ducha niepodległości w Litwinach. Wywalczyli oni niezawisłość w podobny sposób jak Polacy – przez ruchy dysydenckie, społeczne, wreszcie takie, jak słynny ruch Sajudis, które szczególnie pod koniec lat 80 – tych miały wyraźne cele niepodległościowe. Joanna Hyndle przypomina, że opozycjonistom litewskim za walkę o wolność groziły bardzo poważne konsekwencje – takie, jak masowe wywózki ludności.

Za największe sukcesy 20. lat niepodległości można uznać fakt, że Litwie udało się stworzyć państwo oparte na prawdziwych demokratycznych fundamentach. Dlatego może być ono przykładem dla innych państw, które odzyskały wolność po rozpadzie Związku Radzieckiego. Ponadto – wyjaśnia specjalistka – Litwie udało się utrwalić pozycję na arenie międzynarodowej.

Ale Litwa przez 20 lat niepodległości nie zdołała do końca uporać się z wieloma kwestiami związanymi z komunistyczną przeszłością. Wciąż nie rozwiązano kwestii otwarcia archiwów KGB i lustracji – dodaje Joanna Hyndle. Przypomina też, że jedną z porażek demokracji litewskiej są kłopoty, z jakimi ma do czynienia mniejszość polska w relacjach z państwem.

IAR/Kresy.pl