„Rzeczpospolita”: Patrioty na finiszu - umowa już w marcu?

/
Najprawdopodobniej w marcu podpisana zostanie umowa na dostawy…

Kurasz

/

Cechów

/

Cerkiew obronna w Murowance (Małomożejkowie)

/
W niewielkiej miejscowości Murowanka (Мураванка) w rejonie szczuczyńskim na Białorusi, znanej też pod nazwą Małomożejkowo, położonej przy linii kolejowej z Mostów do Lidy o ok. 20 km na wschód od Szczuczyna znajduje się jeden z najcenniejszych w tym kraju zabytków architektury gotyckiej.

Podhorce - Kościół św. Józefa

/
Kościół z lat 1752-1766, na zlecenie Wacława Rzewuskiego. Budynek wzorowany na Basilica di Supergi (Turyn, Włochy). Kościół dzisiaj pełni funkcję cerkwi prawosławnej. Budynek jest wzniesiony naprzeciw zamku w Podhorcach. Stan techniczny - tragiczny.

Kościół i cmentarz w Worończy

/
Worończa (Варонча) to wieś malowniczo położona wśród wzniesień Wysoczyzny Nowogródzkiej w rejonie korelickim na Białorusi.

Kościół i klasztor misjonarzy w Łyskowie

/
Łysków (Лыскава) to niewielkie miasteczko w rejonie prużańskim na Białorusi, położone na północno-wschodnich obrzeżach Puszczy Białowieskiej.

Kościół w Nieświeżu

/
Pojezuicki kościół p.w. Bożego Ciała jest jednym z najcenniejszych zabytków na Białorusi.

Kościół św. Andrzeja w Słonimiu

/
Jednym z najcenniejszych zabytków Słonimia (Слонім), liczącego ok. 40 tys. mieszkańców miasta rejonowego na Białorusi, jest kościół farny p.w. św. Andrzeja, na dawnym przedmieściu Zamoście (ul. Gorkaha).

Kościół św. Michała w Nowogródku

/
W pobliżu rynku w Nowogródku (Навагрудак), będącym obecnie miastem rejonowym w obwodzie grodzieńskim na Białorusi, stoi barokowy podominikański kościół katolicki p.w. św. Michała.

Cerkiew obronna w Synkowiczach

/
W Synkowiczach (Сынковічы) koło Słonimia na Białorusi zachował się cenny zabytek architektury późnogotyckiej - cerkiew obronna p.w. św. Michała, zbudowana w 1 poł. XVI w., przebudowana w l. 1880‑81, początkowo prawosławna, później unicka, po likwidacji unii w 1839 r. ponownie prawosławna.

Fara Witoldowa

/
Kościół farny p.w. Przemienienia Pańskiego (ul. 1 Maja 17), barokowy, zbudowany w l. 1719‑23 w miejscu dawniejszego kościoła z k. XIV w., fundowanego przez wielkiego księcia Witolda.

Sworotwa Wielka

/
Sworotwa Wielka (Вялікая Сваротва) to wieś, dawniej także majątek ziemski położony nad rzeką Sworotwą o 25 km na północ od Baranowicz.

Wołowel

/
Wołowel (Валавель) to duża wieś, dawniej również folwark należący do dóbr Zakoziel, położona o 12 km na południowy zachód od Drohiczyna Poleskiego na Polesiu Brzeskim.

Wistycze

/
Wistycze (Вістычы) to wieś, dawniej również majątek ziemski, położona nad rzeką Leśną o 10 km na północ od Brześcia.

Czarnawczyce

/
Czarnawczyce (Чарнаўчыцы) to wieś, a dawniej miasteczko i ośrodek dóbr, położona o 12 km od Brześcia przy szosie do Kamieńca Litewskiego.

Klasztor kamedułów w Pożajściu

/
Pożajście (Pažaislis) to miejscowość, obecnie znajdująca się w granicach Kowna, położona na zalesionym półwyspie otoczonym wodami Morza Kowieńskiego, czyli ogromnego sztucznego zalewu na Niemnie, utworzonego po wybudowaniu zapory i elektrowni wodnej nieco powyżej tego miasta.

Kościół w Stryju

/
Stryj (Стрий) to liczące ok. 65 tys. mieszkańców miasto, będące ośrodkiem przemysłowym i ważnym węzłem komunikacyjnym położonym nad rzeką o tej samej nazwie, o 70 km na południe od Lwowa.

Stary kościół w Nowym Mieście

/
Nowe Miasto (Нове Місто) to dawne miasteczko, a obecnie wieś, położone blisko polskiej granicy w ukraińskiej części Pogórza Przemyskiego pomiędzy Dobomilem a Niżankowicami, przy nieczynnej linii kolejowej w Przemyśla do Chyrowa.

Zaświrze (Zaświr). Kościół św. Trójcy.

/
Kościół należący do zespołu klasztornego karmelitów. Zbudowany na początku XVIII w. (lata 1713 – 14), barokowy. Główna fasada kościoła wyróżnia się ozdobami spośród pozostałych, ascetycznych ścian jednonawowej świątyni.
Tekst: Agnieszka Homan.

Zamość. Kościół św. Barbary.

/
Zbudowany w 1620 (według innych źródeł w 1649 r.) z fundacji Andrzeja Samuela Winki-Ratomskiego, pojezuicki renesansowy kościół. W 1865 r. zamieniony na cerkiew. Zwrócony katolikom w 1990 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Żodziszki. Kościół św. Trójcy.

/
Przebudowany w XIX w. z istniejącego od 1612 r. zboru kalwińskiego.
Tekst: Agnieszka Homan.

Hermanowicze. Kościół Przemienienia Pańskiego.

/
Wybudowany w 1787 r. z fundacji Ignacego Szyryna w stylu wileńskiego baroku. W 1945 r. zamknięty, oddany wiernym w 1988 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Wołpa. Kościół św. Jana Chrzciciela.

/
Drewniany kościół z 1773 r. Przebudowany w 1889 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Witebsk. Sobór Opieki Bogarodzicy.

/
Dawniej kościół trynitarzy. Wybudowany w 1760 r., odnowiony w 1989 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Witebsk. Cerkiew Matki Bożej Kazańskiej.

/
Powstała w latach 1715 – 43 wczesnoklasycystyczna cerkiew prawosławna. Zbudowana jako cerkiew klasztorna męskiego Monastyru św. Trójcy, istniejącego w Witebsku od XV w. i współcześnie działającego.
Tekst: Agnieszki Homan.

Witebsk. Kościół św. Barbary.

/
Pierwotnie kościół cmentarny, wzniesiony w 1785 r. w stylu neoromańskim, przebudowany w 1884 r. w stylu eklektycznym. Zamknięty w latach 30. XX w. Znacznie ucierpiał w czasie II wojny światowej. W 1990 r. zwrócony wiernym i odbudowany.
Tekst: Agnieszka Homan.

Witebsk. Cerkiew Zwiastowania NMP.

/
Cerkiew Zwiastowania NMP wybudowana została w połowie XII w. na lewym brzegu Dźwiny, na terenie dawnego Dolnego Zamku. Trzynawowa budowla ozdobiona kopułą została wysadzona w powietrze w 1961 r. Odbudowana z ruin w 1992 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Widze. Kościół Świętej Trójcy.

/
Neogotycki kościół zbudowany na początku XX w. (1914 r.) na miejscu dawnego kościoła, fundowanego w XIV w. Jeden z najwyższych kościołów na Białorusi (59 m). W czasach komunistycznych zamieniony na skład wełny i halę sportową, zwrócony katolikom w 1989 r., obecnie pw. Narodzenia NMP.
Tekst: Agnieszka Homan.

Boruny. Kościół i klasztor bazylianów

/
Kościół zbudowany w latach 1747 – 57 według projektu A. Osikiewicza stanowi piękny przykład wileńskiego barku, charakterystyczny ze względu na brak symetrii budowli i wklęsło – wypukłą fasadę. Obecnie kościół katolicki pw. świętych Piotra i Pawła. Klasycystyczny gmach klasztoru zbudowany w latach 1778 – 93. W zabudowaniach mieściła się m.in. szkoła prowadzona przez bazylianów.
Tekst: Agnieszka Homan.

Borysów. Sobór Zmartwychwstania Pańskiego.

/
Cerkiew o charakterystycznej kompozycji przestrzennej, zbudowana w 1874 r. Brama z dzwonnicą dobudowana w 1907 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Borysów. Sobór Zmartwychwstania Pańskiego.

/
Cerkiew o charakterystycznej kompozycji przestrzennej, zbudowana w 1874 r. Brama z dzwonnicą dobudowana w 1907 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Jurewicze. Kościół pojezuicki (ruiny).

/
Kościół i klasztor jezuitów wybudowane zostały w stylu barokowym w latach 1726 – 58. Znajdował się tu słynący łaskami obraz Matki Bożej Jurewickiej. W 1756 r. zostało tu otwarte jedno z największych kolegiów jezuickich. Po kasacie jezuitów zabudowania przejęte zostały przez bernardynów, a następnie w 1865 r. zamienione na cerkiew prawosławną. Obecnie kościół to prawie całkowita ruina. W jednym z budynków dawnego kolegium w 1990 r. powstał żeński klasztor i cerkiew Narodzenia Bogarodzicy. Tekst: Agnieszka Homan.

Szczorse. Cerkiew Św. Dymitra Sołuńskiego.

/
Pierwotnie cerkiew grekokatolicka wybudowana w latach 1770 - 76 z fundacji Chreptowiczów według projektu Giovanniego Sacco. Zniszczona podczas walk w 1915 r. Odbudowana w dwudziestoleciu międzywojennym, jednak z pominięciem strzelistej dzwonnicy. Zamknięta po II wojnie światowej. Czynna ponownie od 1988 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Synkowicze. Cerkiew św. Michała Archanioła.

/
Obronna gotycka cerkiew zbudowana na początku XVI w. (według niektórych badaczy na początku XV w.). Najstarsza na Białorusi cerkiew typu obronnego. Ściany grubości 1,5 m, narożne wieżyczki z otworami strzelniczymi. Ściany boczne podparte szkarpami. Trzynawowe halowe wnętrze przedzielone ośmiobocznymi filarami, podpierającymi krzyżowe żebrowane sklepienie. Od strony wschodniej trzy absydy. Przed wejściem dobudowana w późniejszym okresie kruchta. Obok cerkwi dzwonnica z 1891 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Słonim. Synagoga.

/
Barokowa synagoga z 1642 r. Budynek o charakterze obronnym. Jedyny zachowany na Białorusi zabytek kultury żydowskiej tej klasy. Wewnątrz częściowo zachowane freski przedstawiające sceny biblijne – wyjątkowa rzadkość w synagogach. We wnętrzu głównej sali zachowała się bima wsparta na czterech filarach. Synagoga była czynna do 1940 r. Potem wykorzystywana jako magazyn. W 1991 r. sprzedana żydowskiemu związkowi wyznaniowemu. Obecnie w renowacji.
Tekst: Agnieszka Homan.

Słonim. Cerkiew św. Trójcy.

/
Dawniej kościół bernardynów, wzniesiony w latach 1639 – 71 w stylu wczesnego baroku, ufundowany przez Andrzeja Radwana, sekretarza królewskiego. Ośmioboczna wieża o potężnej podstawie była elementem obronnym, gdyż kościół należał do systemu miejskich umocnień obronnych. W 1864 r. zamieniony na cerkiew. W okresie międzywojennym ponownie kościół, po II wojnie światowej cerkiew prawosławna, nieprzerwanie czynna.
Zabudowania klasztoru zostały zamienione w magazyny po kasacie zakonu w 1864 r. Obecnie mieści się w nich internat.
Tekst: Agnieszka Bohdan.

Słonim. Klasztor bernardynek.

/
Kościół i klasztor bernardynek ufundowane zostały w 1645 r. przez Judyckich. Korpus klasztorny wymurowany został w 1764 r. na miejscu poprzednich, drewnianych zabudowań. Odnowiony po pożarze w 1793 r. W okresie międzywojennym klasztor niepokalanek i gimnazjum żeńskie. Po II wojnie światowej zamienione na szpital. Obecnie część budynku wróciła do niepokalanek.

Słonim. Kościół bernardynek.

/
Barokowy kościół bernardynek pw. Niepokalanego Poczęcia NMP wzniesiony w latach 1664 - 1670 stoi na miejscu dawniejszego, drewnianego kościoła, ufundowanego w 1645 r. przez Judyckich. Nieprzerwanie czynny. Wewnątrz rokokowe wyposażenie z 1780 r.
Tekst: Agnieszki Homan.

Słonim. Kościół św. Andrzeja.

/
Wzniesiony ok. 1775 r., w stylu późnego baroku z elementami rokoko. Zniszczony w czasie I wojny światowej, odrestaurowany w 1925 r. Po II wojnie światowej zamknięty. Oddany wiernym w 1991 r. zdewastowany budynek został odnowiony w latach dziewięćdziesiątych XX w. Kościół zachwyca bogato zdobioną fasadą, do której przylegają dwie wieże, ustawione pod kątem. Wewnątrz rokokowy stiukowy ołtarz główny.
Tekst: Agnieszka Homan.

Różana. Kościół św. Kazimierza.

/
Kościół zbudowany ok. 1792 r. na terenie cmentarza.
Tekst: Agnieszka Homan.

Różana. Synagoga.

/
Synagoga zbudowana w XVIII w., przebudowana pod koniec XIX w. Działała do 1940 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Różana. Cerkiew św. Piotra i Pawła.

/
Dawny kościół i klasztor bazylianów. Świątynia barokowa, zbudowana w latach 1762 – 78. Uwagę przyciąga zwłaszcza interesująca, typowa dla baroku fasada.
Tekst: Agnieszka Homan.

Różana. Kościół Świętej Trójcy.

/
Późnorenesansowy kościół wzniesiony w I połowie XVII w. z fundacji kanclerza wielkiego koronnego, Lwa Sapiehy. Przebudowany w 1779 r. w stylu wczesnego klasycyzmu według projektu Jana Samuela Beckera. Odnawiano go w 1850 r. i 1891 r. Elementem dominującym kościoła jest czteropiętrowa wieża. Pierwsza kondygnacja na planie kwadratu mieści portal wejściowy do świątyni. Następne na planie ośmiokąta o coraz mniejszych podstawach. Ascetyczny wygląd zewnętrzny kościoła równoważy wnętrze bogate w barokowe formy architektoniczne. Kościół nieprzerwanie czynny.
Tekst: Agnieszki Homan.

Połock. Monastyr Objawienia Pańskiego.

/
Zabudowania monastyru męskiego z XVII i XVIII w., tzw. Dom Symeona Połockiego – XVII-wiecznego białoruskiego mnicha i poety. Obecnie muzeum.
Tekst: Agnieszki Homan.

Połock. Kolegium jezuitów.

/
Kolegium jezuitów w Połocku założył w 1580 r. król polski Stefan Batory. Jego pierwszym rektorem był wielki kaznodzieja narodowy, Piotr Skarga. Retorykę wykładał tu europejskiej sławy poeta łacińskojęzyczny Maciej Sarbiewski. W latach 1812 – 20 kolegium podniesiono do rangi uniwersytetu (Akademia Połocka). Obecnie w zachowanej części zabudowań mieści się szpital.
Nie zachował się kościół jezuitów z początku XVIII w. W latach 1808 – 1820 w jego krypcie spoczywały relikwie św. Andrzeja Boboli. Po wydaleniu jezuitów z Rosji w 1820 r. kościół przejęli na 10 lat pijarzy, następnie zamieniono go na prawosławną cerkiew pw. św. Mikołaja. Kościół zburzono w 1964 r.
Tekst: Agnieszki Homan.

Połock. Sobór Podwyższenia Krzyża Świętego.

/
Zbudowany w latach 1893 – 97 na terenie monastyru Przemienienia Pańskiego i św. Eufrozyny.
Tekst: Agnieszka Homan.

Połock. Sobór Sofijski.

/
Sobór Sofijski (Mądrości Bożej), późnobarokowy, zbudowany na dawnym wzgórzu zamkowym na ruinach jednej z najstarszych cerkwi na Rusi – XI-wiecznej, powstałej pomiędzy 1044 a 1066 r. Z najstarszej cerkwi zachowała się trzyczęściowa absyda (na wschodniej ścianie późniejszej świątyni). Absyda ta jest najstarszą kamienną budowlą Białorusi. Zachowały się w niej średniowieczne freski. Wzniesiona w XVIII według projektu Jana Krzysztofa Glaubitza wieku świątynia była katedrą unicką, potem muzeum, obecnie mieści się tu sala koncertowa.
Tekst: Agnieszki Homan.

Połock. Cerkiew Zbawiciela.

/
Obronna cerkiew Zbawiciela, zbudowana pomiędzy 1128 a 1156 r., wchodzi w skład monastyru Przemienienia Pańskiego i św. Eufrozyny Połockiej. W cerkwi zachowały się freski z XII w.
Tekst: Agnieszka Homan.

Połock. Monastyr Przemienienia Pańskiego i Świętej Eufrozyny.

/
Monastyr Przemienienia Pańskiego i Świętej Eufrozyny (Spaso - Jefrosinnijewskiego), zbudowany został w latach 1128 – 56 z fundacji księżnej Eufrozyny Połockiej, która była też pierwszą przełożoną klasztoru i pierwszą w historii Rusi kobietą kanonizowaną przez Cerkiew prawosławną. Żeński klasztor istnieje do dziś, a monastyr jest miejscem pielgrzymkowym. Na terenie monastyru zachowały się budynki klasztorne z XVII i XIX w. Znajdują się tam także relikwie św. Eufrozyny. Relikwiarz ufundowany w 1910 r. zaginął w latach 20 XX w. W ostatnich latach relikwiarz został zrekonstruowany. Zużyto w tym celu 120 kg srebra i drogich kamieni.
Tekst: Agnieszki Homan.

Nieśwież. Klasztor Bernardynów.

/
Zbudowany w latach 1594 – 98 piętrowy budynek zachował się częściowo. Kościół wzniesiony w 1598 r., odbudowany po pożarze w latach 1802 – 1822, zamieniony w cerkiew w 1864 r. został rozebrany w latach pięćdziesiątych XX w.
Tekst: Agnieszki Homan.

Nieśwież. Kościół i klasztor Benedyktynek.

/
Kościół i klasztor wybudowane w latach 1590 – 1596 z fundacji księcia Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki” znajdują się na niewielkim wzniesieniu w południowej części starego miasta. Zabudowania klasztoru i kościoła stanowią zwarty kompleks. Niestety, po wielu przeróbkach nie zachowała się wieża kościoła. Do dziś dotrwała barokowa brama – dzwonnica. Obecnie w budynku klasztornym mieści się szkoła pedagogiczna.
Tekst: Agnieszka Homan.