Ukraina: odznaczenia za ratowanie ukraińskich zabytków

Prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko nagrodził wysokimi odznaczeniami państwowymi grupę Polaków, którzy ratując ważne dla jego kraju zabytki przyczynili się do rozwoju ukraińsko- polskiej współpracy w dziedzinie kultury.

Odpowiedni dekret opublikowała w środę kancelaria prezydenta Ukrainy.

Odznaczeni to konserwatorzy z Muzeum Narodowego w Krakowie i eksperci z Polskiej Pracowni Konserwacji Zabytków (PPKZ) w Warszawie.

Pierwsi odrestaurowali jeden z najważniejszych symboli państwowości Ukrainy – wielką chorągiew hetmana Iwana Mazepy z XVII wieku.

Fachowcy z PPKZ odnowili natomiast srebrne, XVIII-wieczne Carskie Wrota, będące częścią ikonostasu soboru św. Zofii w Kijowie.

Rekonstrukcja Carskich Wrót trwała dwa lata. Na uzupełnienie brakujących części, których fragmenty zostały przetopione przez komunistów w latach 20. ubiegłego wieku, przeznaczono 2,2 kilograma srebra. Renowacja kosztowała ok. 100 tysięcy dolarów; pieniądze te zebrali kijowscy przedsiębiorcy.

Barokowe srebrne wrota z ołtarza głównego soboru św. Zofii powstały w latach 1747-1750. Historycy sztuki przez długi czas uważali, że zabytek bezpowrotnie zaginął. Dziesięć jego fragmentów odnaleziono dopiero w 1984 roku. Zabiegi o odnowienie wrót trwały od 1991 roku, kiedy to Ukraina stała się niepodległa.

Odnowione przez PPKZ wrota wróciły do kijowskiego soboru latem bieżącego roku. Poświęcił je podczas lipcowej wizyty na Ukrainie patriarcha ekumeniczny Konstantynopola, Bartłomiej I.

Odrestaurowana przez pracowników Muzeum Narodowego w Krakowie chorągiew Mazepy z Muzeum Historycznego w Charkowie została wykonana w Moskwie w latach 1686-1688. Pierwotnie przeznaczona była dla ukraińskiego hetmana Iwana Samojłowicza, jednak po odsunięciu go od władzy chorągiew nadano hetmanowi Iwanowi Mazepie. Po przegranej przez Mazepę bitwie pod Połtawą w 1709 roku, przeszła w ręce hetmana Iwana Skoropadskiego, któremu służyła przez kolejne lata.

Jak czytamy w komunikacie Muzeum Narodowego w Krakowie, sztandar ten przez blisko pół wieku symbolizował najwyższą kozacką władzę na Ukrainie i jest wyjątkowym świadkiem jej historii. Bezcenność tego zabytku potęguje fakt, że jest to jedna z trzech zachowanych na świecie chorągwi hetmańskich; druga przechowywana jest w Moskwie, a trzecia w Sztokholmie.

Po przeprowadzonej przez krakowian konserwacji chorągiew Mazepy można oglądać w gmachu głównym Muzeum Narodowego w Krakowie od środy do najbliższej niedzieli.

PAP / mb