Podczas spotkania z szefem gabinetu prezydenta Krzysztofem Szczerskim we Lwowie, przedstawiciel prezydenta Ukrainy, Ihor Żowkwa zaznaczył, że jednym z rezultatów wznowienia dialogu ukraińsko-polskiego powinno być „właściwe uporządkowanie miejsc ukraińskiej pamięci na terytorium Polski”.

We wtorek we Lwowie odbyło się 28. posiedzenie komitetu konsultacyjnego prezydentów Polski i Ukrainy, w formacie spotkania jego współprzewodniczących. Ze strony polskiej był to szef gabinetu prezydenta, Krzysztof Szczerski, nieoficjalnie wskazywany jako przyszły szef MSZ w nowym rządzie, a ze strony ukraińskiej zastępca kierownika biura Prezydenta Ukrainy, Ihora Żowkwy.

Jak poinformowała oficjalnie strona ukraińska, obaj politycy „skoordynowali kroki w stronę realizacji porozumień”, osiągniętych podczas sierpniowego spotkania prezydentów Andrzeja Dudy i Wołodymyra Zełenskiego w Warszawie. Ustalono również priorytetowe kierunki dalszej współpracy.

Przypomnijmy, że 31. sierpnia br. podczas wizyty Wołodymyra Zełenskiego w Warszawie z ust ukraińskiego prezydenta padła obietnica zniesienia blokady prac polskich specjalistów na Ukrainie. – Jestem gotów odblokować wydawanie pozwoleń na prowadzenie prac poszukiwawczych na Ukrainie, zaś strona polska uporządkuje ukraińskie miejsca pamięci w Polsce – powiedział Zełenski. Ponadto, zaproponował Dudzie wspólne postawienie na granicy polsko-ukraińskiej „memoriału pojednania”.

Szczerski, jak podano, poinformował Ukraińców o sytuacji wewnętrznej w Polsce po wyborach do parlamentu. Potwierdził też „niezmienne oficjalne poparcie przez Warszawę europejskich i euroatlantyckich aspiracji Ukrainy”. Zapewnił też o gotowości strony polskiej do dalszego dokładania starań na rzecz przywrócenia integralności terytorialnej i suwerenności państwa ukraińskiego.

Żowkwa określił z kolei postęp Ukrainy w kwestiach realizacji reform systemowych, szczególnie poprzez przyjmowanie nowych ustaw. Poinformował też Szczerskiego o krokach podejmowanych przez prezydenta Zełenskiego na rzecz zakończenia wojny w Donbasie. Podziękował też Polsce za wspieranie Ukrainy na forum międzynarodowym, w ramach Unii Europejskiej i NATO.

W oficjalnym komunikacie strony ukraińskiej podkreślono, że „rozmówcy zwrócili szczególną uwagę na kwestia upamiętniania wspólnej pamięci historycznej, pozytywnie oceniając postęp w realizacji odpowiednich porozumień” między Dudą a Zełenskim.

Czytaj także: Premier Ukrainy oczekuje od Polski rozwiązania kwestii licencji dla ukraińskich przewoźników

Wiceszef biura prezydenta Ukrainy wyraził w tym kontekście oczekiwanie, „że jednym z rezultatów wznowienia dialogu ukraińsko-polskiego będzie właściwe uporządkowanie miejsc ukraińskiej pamięci na terytorium Polski”. Zaznaczmy, że w kontekście wcześniejszych wypowiedzi przedstawicieli strony ukraińskiej, chodzi tu najpewniej o zniszczone lub zdewastowane obiektu ku czci UPA.

Zobacz: Aktywiści odnowili pomnik UPA w Werchracie i wezwali do odnowienia mogił i pomników UPA w Polsce [+FOTO/+VIDEO]

Nie podano, jak odniósł się do tego Szczerski, który już wcześniej negocjował tę kwestię z Ukraińcami.

PRZECZYTAJ: Ambasador Ukrainy: Polska zgodziła się na odnowienie pomników UPA

Czytaj również: Kto kłamie? Szczerski twierdzi, że Polska nie zobowiązała się do odbudowy pomników UPA

Szczerski i Żowkwa omówili również grafik kontaktów między obu państwami na najwyższych szczeblu w najbliższej perspektywie czasowej. Uzgodniono zintensyfikowanie prac w celu wzmocnienia strategicznego partnerstwa polsko-ukraińskiego.

Strona polska oficjalnie informowała o spotkaniu we Lwowie bardzo zdawkowo. Na oficjalnej stronie KPRP napisano jedynie, że wśród tematów spotkania były: bezpieczeństwo regionalne, relacje euratlantyckie, bezpieczeństwo energetyczne i stosunki dwustronne. Nie wspomniano nic o polityce historycznej i polityce pamięci. Przypomniano, że minister Szczerski w imieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy złożył także kwiaty i zapalił znicze na Cmentarzu Obrońców Lwowa.

Czytaj także: Danuta Kuroń przy obiekcie ku czci UPA na Podkarpaciu: te ziemie były ukraińskie

W połowie października szef MSZ Ukrainy Wadym Prystajko powiedział, że w kwestii odblokowania poszukiwań i ekshumacji szczątków pomordowanych Polaków na Ukrainie „są pierwsze zmiany” i „pierwsze pozwolenia na prowadzenie takich prac”.

– Nasze stanowisko jest pryncypialne; w tym, że my również przypominamy o istnieniu naszych kwestii względem pamięci historycznej na terytorium dzisiejszej Polski. Jesteśmy gotowi pójść naprzód, ale wymagamy od siebie odpowiedniego nastawienia i oczekujemy tego samego względem nas – zaznaczył Prystajko.

Wcześniej wiceszef MSZ Ukrainy Wasyl Bodnar oświadczył, że strona ukraińska „pozytywnie” ustosunkowała się do polskiego wniosku o wznowienie prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych polskich ofiar na Ukrainie. Bodnar określił kolejne działania, które powinny zostać podjęte w celu odblokowania ekshumacji. Według niego strona polska powinna teraz wybrać ukraińskiego wykonawcę prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych, i to on powinien uzyskać niezbędne pozwolenia do przeprowadzenia tych prac.

Z kolei po spotkaniu z kierownictwem IPN na początku października, ambasador Ukrainy, Andrij Deszczycia oświadczył, że Polska ze zrozumieniem i bez zastrzeżeń zastosuje się do ukraińskich procedur dotyczących prowadzenia prac poszukiwawczo-ekshumacyjnych i zapewnia o gotowości do ścisłej współpracy w kwestii uwiecznienia i zachowania ukraińskich miejsc pamięci w Polsce. Dodajmy, że dotychczas strona ukraińska, w tym ambasador Deszczycia, rozumiała to jako odnowienie miejsc na terenie Polski ku czci OUN-UPA.

Prace Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN na Ukrainie zostały zablokowane przez skompromitowanych ukraińskich urzędników – szefa ukraińskiego IPN Wołodymyra Wjatrowycza oraz sekretarza komisji ds. upamiętnień Swiatosława Szeremetę – po tym, jak w maju 2017 roku w Hruszowicach na Podkarpaciu doszło do legalnej rozbiórki samowolnie postawionego pomnika UPA.

President.gov.ua / Prezydent.pl/ Kresy.pl