Siewcy umiejętności czyli jak być ekologicznym

Dzięki projektowi zaprzyjaźnionej bułgarskiej organizacji Fundacja Kompania Kresowa mogła delegować młodych ludzi, by w międzynarodowym towarzystwie rozważyli i uczyli się, co znaczy być ekologicznym.

W dniach 22-30 września odbył się w Słonecznym Brzegu kurs warsztatowy (training course) zorganizowany przez sofijskie stowarzyszenie Nowo Obszczestwo w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus Plus. Kurs otrzymał nazwę “Skillseeder” co w tłumaczeniu znaczy “siewca umiejętności”. I w istocie młodzież z Polski, Chorwacji, Grecji, Włoch, Rumunii i gospodarze z Bułgarii rozważali i proponowali praktyczne i dostępne dla zwykłego człowieka sposoby życia w bardziej ekologiczny sposób.

W kursie uczestniczyły trzy osoby delegowane przez Fundację Kompania Kresowa. Podobne liczby uczestników przyjechały z państw pozostałych organizacji partnerskich. Uczestnicy mogli korzystać z wygodnych warunków kwaterunku oraz pełnego wyżywienia jakie zapewnił hotel Amaris. Językiem roboczym projektu był język angielski.

Zakwaterowania zapewnione było już na dzień przed rozpoczęciem zajęć merytorycznych. Wszyscy uczestniczący mieli więc dużą swobodę w wyborze środka transportu, jak również czas na rozpakowanie i aklimatyzację. Podobnie było przy zakończeniu kursu. Uczestnicy mieli cały dodatkowy dzień na spakowanie się i wyjazd.

Delegacje były nieliczne, a cała grupa wybitnie multinarodowa, stąd potrzebą pierwszej chwili było zapoznanie się i zintegrowania uczestników. Z powodzeniem zainicjowała je koordynatorka główna warsztatu z ramienia gospodarzy – Gergana Jakimowa. Pierwszy dzień wypełniony był grami integracyjnymi zawierającymi elementy komunikacji werbalnej i niewerbalnej, kolektywnej, w mniejszych podgrupach i parach. Gry pomagały zapoznać się z imionami współuczestników, miejscami ich pochodzenia, lokalnym kontekstem, ale też indywidualnymi cechami, poglądami, celami, preferencjami.

Gry integrujące i zwiększające potencjał pracy w zespole oraz stymulujące energię uczestników przeprowadzano zresztą każdego dnia, przed każdym blokiem zajęć poświęconych głównemu tematowi kursu.

Element poznawania się nawzajem obejmował także zwiększanie wiedzy na temat krajów, regionów, miejscowości pochodzenia poszczególnych grup, ich kultury, historii, sytuacji politycznej, ekonomicznej, społecznej i, co ważne w tym przypadku, bogactwa środowiska naturalnego. W ciągu trzech dni przeprowadzono wieczory narodowe. W ich trakcie młodzież przekazywała informacje za pomocą prezentacji multimedialnych. Nie obeszło się jednak bez dań narodowych kuchni, tańców i śpiewów właściwych dla państw i regionów.

Przenikanie kultur nie miało granic, trwało przez cały kurs bez względu na podziałkę harmonogramu. Młodzież spontanicznie czerpała z tradycji swoich narodów i dzieliła się nimi z innymi.

Wszyscy starali się, kolektywnie i indywidualnie, wdrażać dobre praktyki ekologiczne. Toteż uczestnicy zrezygnowali z używania jednorazowych plastikowych kubków oferowanych przez hotel do spożywania napojów. Każdy uczestnik już pierwszego dnia otrzymał w tym celu kubek wielorazowy. Młodzież starała się również na bieżąco segregować śmieci, rozdzielając je do przygotowanych wcześniej w holu kubłów. Jeden z dni poświęcono również na sprzątanie otoczenia hotelu. Nie było to zadanie łatwe, bowiem już w niezbyt dużej odległości od niego można znaleźć było nie tylko mnogość porzuconych plastikowych i szklanych butelek oraz puszek, ale nawet zużyte opony.

Uczestnicy spróbowali podzielić zagrożenia ekologiczne dyskutując o tych, które szkodzą czystości powietrza, wody, ziemi oraz o kwestii wykorzystania i zużywania surowców naturalnych.

Uczestnicy zapoznali się z tekstami, prezentacjami i filmami dokumentalnymi poświęconymi kwestii zanieczyszczenia środowiska plastikiem. Zgodnie orzeczono, że kwestia ograniczenia produkcji i podaży plastiku jest zdecydowanie najmniej kontrowersyjnym postulatem zielonej polityki i obywatelskiej praktyki. Dyskutowano nad sposobem zwiększenia świadomości społecznej w tej dziedzinie.

Pomocnymi słowami-kluczami okazały się w przypadku wypracowywania sposobów zmniejszania zaśmiecania angielskie terminy: refuse, reduce, repair, recycle, reuse, upcycle, rot. Jednym z praktycznych metod ekologicznego pozyskiwania produktu było wspólne wytwarzanie mydła.

Dyskusja w tym bloku zeszła nieuchronnie na szerszy temat współczesnej kultury, konsumpcjonizmu, biznesu. Uczestnicy proponowali konkretne, pozostające w zasięgu zwykłego obywatela środki z tych czterech kategorii. W czasie gry zespołowej próbowali zastosować je w planach funkcjonowania hipotetycznych biznesów: hotelu, baru, restauracji.

Od perspektywy indywidualnej uczestnicy przechodzili do perspektywy społecznej i politycznej. Dyskusje i konkretne propozycje były wypracowywane także przez konkretne przykłady polityki państwa bądź samorządu na rzecz ochrony środowiska naturalnego.

W ramach energetyzowania społeczności nie zabrakło gry miejskiej w pięknej, zabytkowej przestrzeni sąsiedniego Nesebyru.

Co ważne, każdy dzień zajęć merytorycznych kończył się refleksją i oceną wszystkich uczestników, którzy mogli określić, czego się nauczyli, co im się podobało, a co nie i co ewentualnie chcieliby zmienić. W ten sposób na bieżąco ewaluowano w ramach samodzielnego namysłu, a następnie dyskusji, wszystkie aktywności, przystosowywano je do indywidualnych możliwości każdego z uczestników, podnosząc tym samym jakość projektu.

Młodzież sama podsumowała projekt przygotowując krótkie nagrania oddające jej doświadczenia i inspiracje dla bardziej ekologicznego życia.

 

@margherita.mattu #foryou #fyp ♬ Green Green Grass (Sped-Up) – George Ezra

Projekt ten nie był pierwszym kontaktem naszej Fundacji z programem Erasmus Plus. We wrześniu 2016 roku młodzież związana z naszą Fundacją gościła już we Wrocławiu polską młodzież z Białorusi i Litwy.  W marcu 2017 roku młodzi Polacy z rejonu solecznickiego na Wileńszczyźnie wraz z rówieśnikami z Polski podnosili swoje kompetencje komunikacyjne uczestnicząc w projekcie „Komunikuję, więc jestem”, także realizowanym we Wrocławiu przez naszą organizację.  Uczestnictwo młodzieży z rejonu solecznickiego w projektach realizowanych przez naszą Fundacją wraz ze Związkiem Polaków na Litwie odegrało niemałą rolę w zmobilizowaniu jej do rozpoczęcia działalności społecznej w swojej przestrzeni lokalnej.

W lipcu 2017 Fundacja Kompania Kresowa wraz z organizacjami partnerskimi z Węgier, Białorusi, Litwy, Serbii i Słowacji zorganizowała wymianę młodzieży “Polak, Węgier dwa bratanki” w stolicy tych pierwszych – Budapeszcie. Wypełniona debatami i dyskusja, w tym z węgierskimi politykami wysokiego szczebla, wymiana poświęcona została prawom mniejszości narodowych i metodom ich zabezpieczenia, a także polityce wsparcia diaspor. Za model i punkt wyjścia do dyskusji służyły uregulowania prawne i praktyki administracyjne państwa węgierskiego.

W lutym 2018 r. Fundacja rozpoczęła owocną współpracę z bułgarskim stowarzyszeniem “Youth for the Balkans” przeprowadzając we Wrocławiu wymianę młodzieży “Nasza Europa z północy na południe i z powrotem”. Pierwszy kontakt poświęcony był wzajemnemu poznawaniu dwóch narodów i krajów mających niestety ograniczonych kontakt. Efekt nabycia wiedzy, zainteresowania i inspiracji został wówczas osiągnięty. We wrześniu 2018 r. stowarzyszenie „Youths for the Balkans” było partnerem projektu Fundacji Kompania Kresowa w ramach kolejnej organizowanej przez nią wymiany – „Odpowiedzialni za lokalne społeczności”, tym razem przeprowadzonej w autonomicznym regionie Mołdawii – Gagauzji. Miejscowym partnerem w ramach tego projektu było wówczas stowarzyszenie Sirius.

W sierpniu 2020 roku to Bułgarzy zaprosili młodych Polaków do górskiego Banska na projekt napisany i zorganizowany przez siebie. Pod koniec czerwca bieżącego roku zamiast pośród malowniczych lecz ostrych gór Piryn młodzież z Wrocławia, Warszawy, Radomia, Kurpi i Krakowa mogła pojawić się nad bułgarskim brzegiem Morza Czarnego. Tym razem “Youth fo the Balkans” zaprosiło młodzież związaną z Fundacją Kompania Kresowa na wymianę „School of politics” do Słonecznego Brzegu.

Z kolei w roku 2021 nasz Fundacja zorganizowała we Wrocławiu wymianę młodzieży poświęconą poznawaniu tradycyjnej kultury ludowej w czterech państwach. Ich głównym elementem były praktyczne warsztaty na których młodzież ćwiczyła tańce ludowe.

Od lutego 2022 r. Fundacja Kompania Kresowa realizuje w ramach programu Erasmus Plus partnerstwo na małą skalę z Mickuńską Wspólnotą Młodzieżową z rejonu wileńskiego na Litwie. Projekt zakłada zróżnicowaną paletę działań.

Karol Kaźmierczak

Opisane działania zostały zrealizowane jako część projektu kursu warsztatowego Erasmus Plus i sfinansowane ze środków Unii Europejskiej