Koniec z walkami, mentalnością zimnowojenną i sankcjami. Stanowisko Chin ws. zakończenia wojny na Ukrainie

Chiny zaprezentowały swoje 12-punktowy stanowisko ws. „politycznego uregulowania kryzysu ukraińskiego”. Pekin wzywa m.in. do „porzucenia mentalności zimnowojennej”, zaprzestania walk i pilnego wznowienia rozmów pokojowych, a także zaprzestania „jednostronnych sankcji”.

W piątek rano, w rocznicę rosyjskiej inwazji na Ukrainę, chińskie ministerstwo spraw zagranicznych opublikowało dokument zatytułowany „Stanowisko Chin w sprawie politycznego uregulowania kryzysu ukraińskiego”. Medialnie przedstawiany jest jako tzw. plan pokojowy Chin dla Ukrainy, choć Pekin zaznacza, że dokument żadnym planem nie jest.

Stanowisko zawiera łącznie 12 punktów:

1. Poszanowanie suwerenności wszystkich państw,

2. Porzucenie mentalności zimnowojennej,

3. Zaprzestanie działań wojennych,

4. Wznowienie rozmów pokojowych,

5. Rozwiązanie kryzysu humanitarnego,

6. Ochrona cywilów i jeńców wojennych,

7. Utrzymanie bezpieczeństwa elektrowni atomowych,

8. Redukcja ryzyk strategicznych,

9. Ułatwienie eksportu zboża,

10. Zaprzestanie jednostronnych sankcji,

11. Utrzymanie łańcuchów dostaw i produkcji w stabilności,

12. Promowanie rekonstrukcji post-konfliktowej.

W 1. punkcie Pekin podkreśla konieczność ścisłego przestrzegania prawa międzynarodowego, w tym Karty Narodów Zjednoczonych. „Suwerenność, niepodległość i integralność terytorialna wszystkich krajów muszą być efektywnie wspierane. Wszystkie kraje (…) są równymi członkami społeczności międzynarodowej” – czytamy w dokumencie. Zaznaczono w nim także, że by promować równe i jednolite stosowania prawa międzynarodowego, a odrzucać „podwójne standardy”.

W kwestii porzucenia „mentalności zimnowojennej”, Pekin apeluje, by „bezpieczeństwa jednego kraju nie było osiągane kosztem [bezpieczeństwa-red.] innych”.

„Bezpieczeństwo danego regionu nie powinny być osiągane poprzez wzmacnianie i rozszerzanie bloków militarnych. Pełnoprawne interesy bezpieczeństwa i obawy wszystkich krajów muszą być traktowane poważnie i odpowiednio. Nie ma prostych rozwiązań dla skomplikowanych kwestii” – napisano. Chiny wezwały „wszystkie strony” do udziału w stworzeniu „zrównoważonej, efektywnej i trwałej europejskiej architektury bezpieczeństwa”, a jednocześnie, by sprzeciwiały się dążeniu do zwiększania bezpieczeństwa jednych kosztem drugich. Pekin apeluje też, by „unikać konfrontacji bloków” i współpracować na rzecz pokoju i stabilności „Kontynentu Euroazjatyckiego”.

W punkcie trzecim zaznaczono, że „konflikt i wojna nikomu nie przynoszą korzyści” i „wszystkie strony” muszą zachować powściągliwość i unikać zwiększania napięć i zaogniania konfliktów, by nie dopuścić do dalszej eskalacji. Wezwano wszystkie strony do wsparcia Rosji i Ukrainy, by jak najszybciej wznowiły bezpośrednie rozmowy i zaczęły stopniowo deeskalować konflikt.

W ten sposób Chińczycy płynnie przechodzą do punkt 4, czyli wznowienia negocjacji pokojowych. Zaznaczają, że trzeba w tym względzie promować wszelkie wysiłki, by jak najszybciej doszło do porozumienia. „Chiny będą dalej odgrywać konstruktywną rolę w tym względzie”.

W kwestii rozwiązania kryzysu humanitarnego, Pekin apeluje o wspieranie wszelkich działań w tym zakresie. Zaznacza zarazem, że wszelkie operacje humanitarne powinny być prowadzone zgodnie z zasadami neutralności i bezstronności i „nie powinny być upolityczniane”. Chiny postulują też ochronę ludności cywilnej i tworzenie korytarzy humanitarnych dla ich ewakuowania. Według ich propozycji, pomoc powinna być kierowana do stref konfliktu pod kontrolą ONZ.

Chiny opowiadają się też za tym, by strony konfliktu ściśle przestrzegały prawa międzynarodowego i unikały atakowania cywilów czy infrastruktury cywilnej, chroniły kobiety i dzieci oraz respektowały prawa podstawowe jeńców wojennych. Chińczycy popierają też wymiany jeńców.

W 7. punkcie Chiny podkreślają swój sprzeciw wobec ataków na elektrownie nuklearne, wzywając do respektowania prawa międzynarodowego.

Redukcja ryzyk strategicznych według Chin zakłada, że broń nuklearna nie może być używana, a wojny nuklearne nie mogą być prowadzone. Pekin zaznacza, że grożenie użyciem takiej broni musi spotykać się ze sprzeciwem. Należy też zapobiegać rozprzestrzeniani broni atomowej. „Chiny sprzeciwiają się badaniom, opracowywaniu i używaniu broni chemicznej i biologicznej przez jakikolwiek kraj w jakichkolwiek okolicznościach”.

Kolejny, 9. punkt dokumentu wzywa wszystkie strony tzw. porozumienia zbożowego do efektywnego wprowadzania go w życie, ze szczególną rolą ONZ. „Zaproponowana przez Chiny inicjatywa współpracy w zakresie światowego bezpieczeństwa żywnościowego stanowi wykonalne rozwiązanie światowego kryzysu żywnościowego” – zaznaczono.

W punkcie 10. Chiny krytykują „jednostronne sankcje”, które podobnie jak wywieranie „maksymalnej presji” nie rozwiązują problemów, lecz tworzą nowe. Pekin sprzeciwia się „jednostronnym sankcjom, na które nie wyraziła zgody Rada Bezpieczeństwa ONZ”.

„Odpowiednie kraje powinny zaprzestać nadużywania jednostronnych sankcji i „długotrwałej jurysdykcji” wobec innych krajów, aby przyczynić się do deeskalacji kryzysu na Ukrainie i stworzyć warunki dla krajów rozwijających się, by mogły rozwijać swoje gospodarki i poprawiać życie swoich obywateli” – czytamy w chińskim dokumencie.

Chiny podkreślają też konieczność utrzymanie łańcuchów dostaw i produkcji w stabilności. Pekin uważa, że wszystkie strony powinny „uczciwie utrzymywać istniejący światowy system gospodarczy i sprzeciwiać się używaniu światowej ekonomii jako narzędzia lub broni dla celów politycznych”.

Na koniec, władze w Pekinie opowiadają się za promowaniem „post-konfliktowej rekonstrukcji” w strefach konfliktu, wspieranej przez społeczność międzynarodową. Chiny wyraziły tu gotowość do dostarczenia wsparcia i „odgrywania konstruktywnej roli w tym przedsięwzięciu”.

Przeczytaj: Prezydent: Ukraina musi zwyciężyć, nie ma innej drogi

Czytaj także: Chiny sugerują UE, by zrezygnować z wzywania do „całkowitego zwycięstwa” Ukrainy

fmprc.gov.cn / Kresy.pl