Grybauskaite w Mińsku: chcemy wzmacniać bezpieczeństwo energetyczne

W środę Mińsk odwiedziła litewska prezydent Dalia Grybauskaite. Jednym z głównym tematów rozmów były kwestie współpracy energetycznej, informuje agencja Interfax Zapad.

„Usłyszałam racjonalny opis sytuacji. Jestem zadowolona, że znaleźliśmy wspólny język z kierownictwem Białorusi na temat zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego obydwu krajów” – powiedziała po spotkaniu Grybauskaite. Jej zdaniem nie narusza to interesów Europy, która jest zainteresowana „wzmocnieniem bezpieczeństwa energetycznego, dywersyfikacją dostaw surowców energetycznych”.

Białoruski prezydent ze swojej strony pozytywnie ocenił współpracę obydwu krajów w projekcie tranzytu wenezuelskiej ropy poprzez port w Kłajpedzie. Podczas rozmów białoruski wicepremier Uładzimir Siemaszko poinformował, że przyszłym roku przez port w Kłajpedzie zostanie przetransportowane 2,5 mln ton ropy. Białoruski polityk podkreślił, że import ropy z Wenezueli nie jest „sprawą jednorazową” i Białoruś podpisała kontrakt przewidujący sprowadzenie 30 mln ton surowca w ciągu kolejnych 3 lat.

Siemaszko poinformował, że strony omawiają projekty budowy na Litwie terminali ropy naftowej, produktów ropopochodnych a także skroplonego gazu: „Oceniamy, że do 10 grudnia będzie przygotowany pierwszy raport ekonomiczno-techniczny dotyczący tych kwestii”. Jego zdaniem terminale będą pracować na korzyść obydwu krajów.

Aleksandr Łukaszenka pytał swojego gościa o projekt Partnerstwa Wschodniego. „Chciałbym usłyszeć pani zdanie czy będzie ona [inicjatywa] rozwijać się, czy będzie zamrożona” – zacytowała prezydenta agencja Biełapan.

Jednym z tematów spotkania były wybory prezydenckie. Białoruski prezydent zapowiedział, że jest zainteresowany by wszyscy kandydaci na prezydenta zostali zarejestrowani. „Białoruś dąży do tego żeby po wyborach nikt nas nie wytykał palcem. Obecnemu prezydentowi tego nie trzeba” – dodał

Dalia Grybauskaite powiedziała, że prezydent obiecał jej rejestrację wszystkich kandydatów oraz że wybory będą podlegać obserwacji.

„Po wyborach mamy nadzieję, że Białoruś stanie się bardziej otwarta i będzie bronić praw człowieka. Litwa i UE z nadzieją spoglądają na Białoruś i na nowe wybory. Europa jest gotowa uznać że były one otwarte, jeżeli wy będziecie w stanie to zademonstrować”.

„W ciągu 10 lat” – podkreśliła prezydent – „Europa dosłownie zbudowała chiński mur miedzy sobą a Białorusią, a jego nie powinno być. Tylko współpraca przynosi korzyści tak Europie jak i Białorusi”

Jej zdaniem Litwa rozpoczęła zacieśnianie dialogu z Białorusią: „Nie możemy siłą proponować czegoś Białorusi ale jesteśmy otwarci na dialog”- powiedziała Grybauskaite

Łukaszenko wyraził gotowość do przyjęcia pomocy od państwa litewskiego i prezydenta w kontaktach z UE „biorąc pod uwagę nasze interesy”.

Komentarz dla Telewizji Biełsat:

Raman Jakauleuski, komentator polityczny:

Nieoczekiwana wizyta robocza prezydent Litwy raczej pozytywnie odbije się na image Łukaszenki. Dla dwójki rządzącej Rosją będzie to z kolei następna okazja by oskarżyć białoruskiego prezydenta o zdradę na rzecz Zachodu. Wizyta Grybauskaite była dla obserwatorów dość niespodziewana, jednak przygotowywano ją od jakiegoś czasu, i może to świadczyć o pewnych sukcesach w wielosektorowej polityce zagranicznej Łukaszenki. Podobnie jak np. równie niespodziewana wizyta Turcji, która miała miejsce na początku października.

Grybauskaite nie przyjechała jedynie jako prezydent Litwy ale także jako przedstawiciel państwa, które w przyszłym roku będzie przewodniczyć OBWE. Istnieje domniemanie, że miała ona za zadanie przywieść Łukaszence przesłanie od UE w sprawie przeprowadzenia demokratycznych wyborów. Na razie widzimy że przed wyborami Łukaszenka się nieco zdemokratyzował. Na głównym prospekcie Mińska stoją punkty, gdzie pod antyprezydenckimi hasłami zbierane są popisy za kandydaturami opozycjonistów czyli „wrogów ludu” jak kiedyś nazywał ich prezydent.

Michał Zaleski, ekonomista:

Pojawił się nowy strategiczny szlak gospodarczy Homel – Kłajpeda. Jest to odbudowa ekonomicznych kontaktów północ-południe, które w czasach sowieckich właściwie nie istniały. Wizyta litewskiej prezydent może być związana z pojawieniem się tego korytarza. Już teraz widać, że rośnie tranzyt towarów z i na Białoruś poprzez litewskie porty.

Rozwijanie współpracy w dziedzinie energetyki to z kolei realizacja programu Białoruskiego Frontu Narodowego z 1989, przewidującego stworzenie kolektora bałtycko-czarnomorskiego – sytemu magazynowania i transportu ropy naftowej z południa na północ. Wywoła to gorące protesty w Moskwie przeciwko wykorzystaniu ropociągu Odessa-Brody w sposób najwygodniejszy dla Białorusi, czyli w kierunku od Morza Czarnego. Rosja będzie na pewno ten projekt spowalniać.

Największym problemem we współpracy Litwy, Białorusi i Wenezueli jest polityczna niestabilność tych dwóch ostatnich. Nie ma mechanizmów zmiany władzy, czego boja się inwestorzy. Nie wiedza oni jak zmieni się polityka ekonomiczna, gdy władze stracą obecni prezydenci Białorusi i Wenezueli.

TV Biełsat (belsat.eu)