Wymiana jeńców między Ukrainą i Rosją? Media: na Ukrainę wracają m.in. Sencow i marynarze. Władze nie potwierdzają

Jak podają ukraińskie media, w ramach wymiany jeńców Rosjanie zwolnili szereg więzionych Ukraińców, w tym aktywistów Ołeha Sencowa i Wołodymyra Bałucha, a także młodego Ukraińca Pawło Hryba i ukraińskich marynarzy zatrzymanych i uwięzionych w związku z incydentem kerczeńskim. Oficjalnie władze nie potwierdzają tego i tonują nastroje.

O wymianie jeńców poinformowała rano strona ukraińska. Nowo wybrany prokurator generalny Rusłan Riaboszapka powiedział, że ukraińscy więźniowie polityczni, w tym reżyser Ołeh Sencow, Wołodymyr Bałuch oraz Pawło Hryb, znani i rozpoznawalni Ukraińcy przetrzymywani i więzieni przez Rosjan pod różnymi zarzutami, wracają na Ukrainę.

Riaboszapka udostępnił na portalu społecznościowym post zamieszczony przez Annę Isliamową, pracującą w ukraińskim parlamencie. „Wymiana zakończona. Marynarze, Karpiuk, Bałuch, Hryb lecą do domu! Czekamy” – głosił oryginalny post.

Część ukraińskich źródeł podaje, że powracających Ukraińców miał na lotnisku osobiście powitać prezydent Wołodymyr Zełenski. Z kolei krewni marynarzy, którzy zostali aresztowani przez Rosjan w związku z tzw. incydentem kerczeńskim, mieli wyruszyć do Kijowa. Wcześniej poinformowano ich, że ich bliscy są już na Ukrainie. Miejsce ich przebywania nie zostało podane.

Według rosyjskiej redakcji BBC, wymiana jeńców miała rozpocząć się w nocy z czwartku na piątek. Potwierdził to były parlamentarzysta rosyjski Ilja Ponomariow. Agencja Reuters podawała, że szef niezależnego radia Echo Moskwy Aleksiej Wieniediktow zapowiadał, że samolot z więźniami ma wylądować w Kijowie o godz. 5:00 rano (o 4:00 w Polsce), jednak według strony ukraińskiej samoloty z Rosji w najbliższym czasie nie były oczekiwane.

W czwartek media ukraińskie podawały, że Sencow został przewieziony z kolonii karnej do Moskwy. Niektóre media spekulowały, że może to wiązać się właśnie z jakiegoś rodzaju wymianą jeńców. Było to stawiane jako jeden z warunków dalszych rozmów pokojowych ws. Donbasu, w tym z udziałem najwyższych przedstawicieli państwo tzw. normandzkiej czwórki (Niemiec, Francji, Ukrainy, Rosji). Wczoraj ukraińskie media pisały, że podczas ostatniej rozmowy telefonicznej z kanclerz Niemiec Angelą Merkel, prezydent Zełenski apelował o jak najszybsze rozpoczęcie rozmów w tym formacie. Rozmawiano też m.in. na temat wymiany jeńców.

Agencja Tass cytuje z kolei rosyjskiego adwokata Walentina Rybina, który powiedział, że Rosjanie przetrzymywani na Ukrainie szykują się do wymiany, ale na razie pozostaną w aresztach śledczych. – Na razie nie mam żadnych informacji, że zostaną dziś przetransportowani na wymianę – powiedział. Jego zdaniem, może to nastąpić we wtorek. Wcześniej Rybina mówił, że w wymianie ma wziąć udział 12 rosyjskich obywateli, m.in. Maksim Odincow, Aleksandr Baranow, Jewgienij Miefiedow, Igor Klimakowski i Rusłan Biedżiew.

Sprawa wywołała duże poruszenie na Ukrainie, ale władze jak na razie tonują nastroje. Administracja prezydenta Ukrainy oficjalnie podała, że proces wymiany jest w toku, a “informacje o jego zakończeniu są nieprawdziwe”. Zaznaczono, że nie jest to pierwsza sytuacja tego rodzaju i zaapelowano o dziennikarzy o nierozpowszechnianie niezweryfikowanych informacji. Zapowiedziano również, że gdy cały proces zostanie zakończony, zostanie podana oficjalna informacja. Oświadczenie w podobnym tonie wydała też Służba Bezpieczeństwa Ukrainy.

Ołeh Sencow to młody reżyser z Krymu, zwolennik EuroMajdanu i przynależności półwyspu do Ukrainy, odbywający w Rosji karę więzienia. Został aresztowany w maju 2014 roku przez rosyjskie służby pod zarzutem organizowania grupy, która planowała przeprowadzanie na półwyspie zamachów terrorystycznych. Rok później rosyjski sąd skazał go na 20 lat kolonii karnej. Zdaniem jego obrońców zeznania wykorzystane przeciw Sencowowi zostały wymuszone torturami. Według organizacji praw człowieka jest on więźniem politycznym. W maju ub. roku Sencow ogłosił głodówkę domagając się wypuszczenia z rosyjskich więzień 64 obywateli Ukrainy, którzy mieli tam trafić z powodów politycznych. Koniec głodówki ogłosił na początku października.

Rok temu kandydaturę Sencowa do Pokojowej Nagrody Nobla zgłosił Lech Wałęsa, a we wrześniu zrobił to samo ukraiński parlament. Szereg ukraińskich oficjeli i dyplomatów promowało akcję #FreeSentzow, apelując o naciskanie na Moskwę ws. uwolnienia reżysera.

Wołodymyr Bałuch to również proukraiński aktywista z Krymu. Został aresztowany w grudniu 2016 roku, a wiosną 2017 roku oskarżono go o posiadanie broni i materiałów wybuchowych, za co skazano go na prawie 4 lata więzienia. Na początku 2018 roku strażnik z zakładu karnego na Krymie oskarżył Bałucha o napaść, a sąd przedłużył mu łączną karę więzienia do 5 lat.

Ukrainiec Pawło Hryb zaginął na Białorusi dwa lata temu, w wieku 19 lat, dokąd pojechał spotkać się z poznaną w sieci Rosjanką. Na początku września 2017 roku odnalazł się w areszcie w rosyjskim Krasnodarze. Ojciec zatrzymanego, oficer straży granicznej w stanie spoczynku twierdził, że syn został porwany na Białorusi i wywieziony do Rosji przez rosyjskie służby specjalne. FSB podało, że chłopak jest podejrzany o promowanie terroryzmu – rzekomo namawiał Rosjankę do zdetonowania bomby w jej szkole. Rodzina domagała się jego zwolnienia, podkreślając, że jest chory, musi regularnie przyjmować leki, a życie może uratować mu tylko operacja. Cierpi na marskość wątroby i nietypową postać choroby Alzheimera. W marcu br. został skazany na 6 lat więzienia.

Unian / Reuters / Tass / Kresy.pl