“Prawda historyczna a prawda polityczna”
W dniach 20 – 22 czerwca br. w gmachu głównym Uniwersytetu Wrocławskiego odbyła się konferencja „Prawda Historyczna a Prawda Polityczna w Badaniach Naukowych. Przykład ludobójstwa na Kresach południowej Polski w latach 1939-1946”.
Organizatorem konferencji, nad którą patronat medialny objął m.in. nasz portal Kresy.pl, był dr hab. Bogusław Paź, wykładowca Instytutu Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Konferencja rozpoczęła się od wystąpień pisarza Stanisława Srokowskiego “Kultura i zagłada polskich Kresów oraz redaktora portalu Kresy.pl Tomasza Roli: “Obraz OUN-UPA i ludobójstwa na Kresach na współczesnej Ukrainie”. Tego dnia zebrani w sali Oratorium Marianum obejrzeli także przejmujący obraz “Zapomnij o Kresach” i podyskutowali na jego temat z twórcami filmu, dr. Jarosławem Gdańskim, reżyserem i redaktorem naczelnym pisma “Wiedza i życie. Inne oblicza histori” i Piotrem Szelągowskim.
Następnego dnia, w poniedziałek 21 czerwca, konferencję uroczyście rozpoczął dziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Jerzy Juchnowski. Po nim głos zabrał dr Andrzej Zięba z Uniwersytetu Jagiellońskiego z referatem na temat “Historia w politycznym przepoczwarzeniu: metropolita Szeptycki a etnobójstwo”. A następnie młody naukowiec z Kanady, dr Peter Rudling z Uniwersytetu Alberta, który omówił działalność Romana Szuchewycza, dowódcy Ukraińskiej Powstańczej Armii, w latach 1941-1942, gdy był zastępcą dowódcy niemieckiego batalionu policyjnego złożonego z ukraińskich nacjonalistów, Schutzmannschaft Battalion 201, działającego na terenie obecnej Białorusi. Naukowiec scharakteryzował ówczesną działalność Szuchewycza i jego kompanów jako “kształcenie w zabijaniu”, mając na myśli ich późniejsze zbrodnie pod szyldem Ukraińskiej Powstańczej Armii.
Druga sesja rozpoczęła się wystąpieniem głównego organizatora, dr hab. Bogusława Pazia: “Przemilczenie jako radykalna forma kłamstwa”. Następnie głos zabrali naukowcy zajmujący się problematyką ukraińskiego nacjonalizmu, prof. dr hab. Czesław Partacz z tematem: “Przemilczane w ukraińskiej historiografii przyczyny ludobójstwa OUN-UPA na ludności polskiej” oraz dr Lucyna Kulińska z krakowskiej Akademii Górniczo Hutniczej, która omówiła “Problem rozliczenia i osądzenia zbrodni popełnionych przez członków OUN-UPA i SS-Galizien podczas trwania “zimnej wojny”.
W ostatniej sesji poniedziałkowego dnia zebrani wysłuchali wstrząsających relacji świadków ludobójstwa dokonanego przez OUN-UPA na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej.
Drugiego dnia konferencji głos zabrali: prof. dr hab. Julian Winnicki z Instytutu Stosunków Międzynarodowych UWr z wystąpieniem: “Pamięć historyczna a praktyka polityczna na przykładzie białoruskiej koncepcji polityki historycznej”; ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, który opisał “Ludobójstwo dokonane na Ormianach i Polakach w 1944 roku w Kutach” oraz Ewa Siemaszko omawiająca “Stan badań w Polsce nad ludobójstwem OUN-UPA”.
Ostatnią częścią Konferencji były dwa referaty gości z Ukrainy, prof. Ihora Iliuszyna z Uniwersytetu Kijowskiego: “UPA i AK. Ukraińsko-polski konflikt wojskowo-polityczny w zachodniej Ukrainie (Wołyń i Galicja Wschodnia) w latach drugiej wojny światowej” i dr Adolfa Kondrackiego z Kijowa: “Wołyńska tragedia oczyma naukowców, politologów niepodległej Ukrainy”. Zdaniem pierwszego z mówców, na to co wydarzyło się w czasie II wojny światowej na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej trzeba patrzeć z szerszej historycznej perspektywy, a winę za to ponoszą obie strony, polska i ukraińska. Drugi jednoznacznie potępił działalność OUN-UPA, krytykując jednocześnie próby wybielania tych formacji na współczesnej Ukrainie.
Wystąpienia gości z Ukrainy, szczególnie prof. Ihora Iliuszyna wywołały żywą dyskusję, która mimo różnicy stanowisk, toczyła się w sprzyjającej polsko-ukraińskiemu pojednaniu atmosferze. Warto wspomnieć, że jednym z dyskutantów był prof. Shalom Newman z Bostonu, doskonale mówiący po polsku Żyd urodzony przed II wojną światową we Lwowie.
Konferencję zamknął prof. dr hab. Leon Miodoński, dyrektor Instytutu Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego.
tr/Kresy.pl
Zobacz także:
Zostaw odpowiedź
Chcesz przyłączyć się do dyskusji?Nie krępuj się!