Polska i Litwa zatwierdziły harmonogram deklaracji w sprawie oświaty
Ministrowie edukacji Polski i Litwy podpisali w Wilnie harmonogram wdrażania deklaracji ws. oświaty polskiej mniejszości narodowej w Republice Litewskiej i litewskiej mniejszości narodowej w Polsce. Strona litewska zobowiązała się m.in. do zmiany do 2022 roku statusu egzaminu maturalnego z j. polskiego na państwowy i wyposażenia szkół polskich w podręczniki do nauki języka polskiego i pozostałych przedmiotów, w tym w podręczniki zakupione w Polsce.
Jak informowaliśmy, w czwartek w Wilnie odbyły się międzyrządowe polsko-litewskie konsultacje. Przewodzili im premierzy Polski i Litwy, tj. Mateusz Morawiecki i Saulius Skvernelis. W rozmowach udział wzięło 21 członków rządu: 12 ze strony polskiej i 9 ze strony litewskiej. W skład polskiej delegacji, poza szefem rządu, wchodzili: wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński; wicepremier, minister aktywów państwowych Jacek Sasin; wicepremier, minister rozwoju Jadwiga Emilewicz, jak również szefowie resortów edukacji narodowej (Dariusz Piontkowski), infrastruktury (Andrzej Adamczyk), obrony narodowej (Mariusz Błaszczak), spraw wewnętrznych, klimatu, zdrowia i nauki. Według oficjalnych relacji KPRM, rządowe delegacje rozmawiały m.in. na temat współpracy gospodarczej, polityki wschodniej, kwestii bezpieczeństwa oraz wsparciu polskiej mniejszości na Litwie.
W ramach konsultacji, ministrowie edukacji Polski i Litwy, Dariusz Piontkowski i Algirdas Monkevičius, podpisali harmonogram wdrażania deklaracji w sprawie oświaty polskiej mniejszości narodowej w Republice Litewskiej i litewskiej mniejszości narodowej w Rzeczypospolitej Polskiej. Polski resort edukacji podkreśla, że jest to ważny etap w relacjach polsko-litewskich w dziedzinie oświaty.
– Podpisany dziś harmonogram służy wypracowaniu oczekiwanej przez nas, a przede wszystkim przez Polaków na Litwie, symetryczności w relacjach polsko-litewskich w zakresie edukacji – powiedział minister Piontkowski.
W rozmowie z serwisem Wilnoteka polski minister powiedział, że w harmonogramie deklaracji, który został podpisany przez ministrów oświaty Polski i Litwy, jest mowa o spełnieniu najważniejszych postulatów, które Polacy na Litwie zgłaszali od wielu lat.
– Pierwszy dotyczy zmiany statusu egzaminu z języka polskiego podczas matury. Do 2022 roku ma się on stać egzaminem państwowym i zebrane punkty, będą uwzględniane podczas egzaminów na studia wyższe – powiedział Piontkowski. Dodał, że deklaracja jest też dla Polaków szansą na dodatkowe lekcje z języka litewskiego, aby mogli lepiej przygotować się do egzaminów maturalnych i ubiegać się o bezpłatne studia wyższe.
– To także możliwość korzystania z polskich podręczników tam, gdzie nie ma jeszcze podręczników wydawanych na Litwie, nie tylko w klasie I, ale też w pozostałych, oraz możliwość korzystania z materiałów dydaktycznych na polskich platformach edukacyjnych – dodał. Obie strony mają też wzajemnie uznawać kursy doszkalające podnoszące kompetencje dla nauczycieli.
Piontkowski przyznał zarazem, że jak na razie tworzone są zespoły, które będą próbowały doprowadzić do tego, aby ten harmonogram rzeczywiście był realizowany. Dodał, że pandemia koronawirusa przeszkodziła we wcześniejszym podpisaniu harmonogramu. Minister wyraził jednak nadzieję, że zespoły będą mogły już się spotykać i roboczo realizować zapisy harmonogramu deklaracji.
Jak podaje portal L24.lt, w ramach przyjętego harmonogramu strona litewska zobowiązała się do:
1. Wprowadzenia do 2022 r. państwowego i szkolnego egzaminu z języka polskiego jako ojczystego oraz przyrównania ocen z tych egzaminów do ocen z innych państwowych i szkolnych egzaminów maturalnych przy wstępowaniu na wyższe studia na Litwie.
2. Wyposażenia szkół polskich w podręczniki do nauki języka polskiego i pozostałych przedmiotów, w tym w podręczniki zakupione w Polsce.
3. Zapewnienia szkołom z polskim językiem nauczania wykwalifikowanych nauczycieli wychowania przedszkolnego, wczesnoszkolnego, kształcenia podstawowego oraz wsparcia pedagogicznego dla dzieci w wieku przedszkolnym (zwiększenie w szkołach liczby logopedów i pedagogów specjalnych).
4. Zapewnienia dzieciom polskiej narodowości, uczącym się w szkołach, w których nauka prowadzona jest w języku litewskim, możliwości uczęszczania na dodatkowe zajęcia (kółka) w języku polskim lub języka polskiego.
Dodatkowo, strona litewska wdroży wykonanie przepisów, które umożliwią finansowanie nauki języka litewskiego w wymiarze 5 godzin tygodniowo w przedszkolach i klasach wczesnoszkolnych.
Strona polska zobowiązała się z kolei, że:
1. Umożliwi nauczycielom i uczniom szkół polskich na Litwie korzystanie z zasobów edukacyjnych zgromadzonych na platformach edukacyjnych w Polsce (w okresie zawieszenia zajęć w powodu koronawirusa szkoły polskie na Litwie korzystały z zasobów Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej i Włącz Polskę).
2. Wzmocniona zostanie współpraca instytucji oświaty Litwy i Polski w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli. We współpracy z Ośrodkiem Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, jednostką podległą MEN, przygotowana zostanie oferta szkoleń doskonalących kompetencje zawodowe nauczycieli języka polskiego i innych przedmiotów nauczanych po polsku w szkołach polskich na Litwie.
Dodatkowo strona polska zapewnia działania przewidziane w ustawie dotyczące finansowania, wyposażania w podręczniki, doskonalenia zawodowego nauczycieli.
W lutym br. podczas spotkania wiceszefów resortów edukacji RP i RL, Macieja Kopcia i Jolanty Urbanowicz, w kontekście wdrażania deklaracji ws. oświaty mniejszości narodowych omawiano kwestię egzaminu maturalnego z języka ojczystego w szkołach polskich na Litwie, nauczania języka polskiego i litewskiego w tych szkołach oraz problem podręczników. W czasie spotkania omówiono sprawę wdrażania podpisanej w listopadzie 2019 roku deklaracji w sprawie oświaty polskiej mniejszości narodowej w Republice Litewskiej i litewskiej mniejszości narodowej w Polsce. Rozmowy dotyczyły kwestii egzaminu maturalnego z języka ojczystego w szkołach polskich na Litwie, nauczania języka polskiego i litewskiego w tych szkołach oraz problemu podręczników.
Podpisana w listopadzie ub. roku polsko-litewska deklaracja ws. oświaty mniejszości narodowych, zakłada m.in. organizację egzaminu maturalnego z języka polskiego jako ojczystego na poziomie państwowym na Litwie i zaliczenie jego wyniku przy wstępie na uczelnie wyższe. Strona litewska zobowiązała się zapewnić podręczniki po polsku dla uczniów polskich szkół. Zgodnie z treścią deklaracji, wzmacniana ma być współpraca polskich i litewskich instytucji odpowiedzialnych za organizację egzaminów państwowych. W ramach współpracy odpowiednich instytucji z Litwy i z Polski, organizowane będą szkolenia dla nauczycieli. Strony zobowiązały się do systematycznego monitorowania jakości edukacji polskiej mniejszości narodowej na Litwie oraz wzrostu jakości edukacji litewskiej mniejszości narodowej w Polsce.
Serwis L24.lt zaznaczał, że choć podpisanie deklaracji „jest jak najbardziej krokiem pozytywnym”, to „jednak niepokoi fakt, że, niestety, nie ma zapisu o odwołaniu ujednolicenia egzaminu z języka litewskiego dla szkół polskich”.
„Właśnie Polacy i inne mniejszości narodowe stanowczo domagają się zmiany decyzji rządu Kubilusa dyskryminującej szkoły mniejszości narodowych w temacie zarówno wspomnianego egzaminu jak i przymusowego wykładania trzech przedmiotów nie w języku ojczystym” – napisano.
W styczniu w rozmowie z Radiem Maryja, Renata Cytacka, wiceprezes Związku Polaków na Litwie (ZPL) i radna miasta Wilna odniosła się do tematu polsko-litewskiego memorandum o systematycznym monitorowaniu jakości edukacji mniejszości narodowych, które władze Republiki Litewskiej zdają się omijać. Cytacka podkreśla, że w tym dokumencie w nie uwzględniono dwóch podstawowych postulatów Polaków z Litwy, dotyczących kwestii, które są dziś „bardzo niebezpieczne dla polskiego szkolnictwa na Litwie”. Chodzi o kwestię matury z języka państwowego na Litwie oraz ujednoliconego programu nauczania języka litewskiego od pierwszej klasy.
„Te dwa najbardziej newralgiczne punkty są na dzisiaj pominięte w memorandum pomimo tego, że od 2011 roku non stop pisaliśmy i mówiliśmy o tym, że ujednolicony egzamin wygląda tak, jakby nasz polski uczeń chodził do litewskiej szkoły i był z litewskiej rodziny. Poza tym wymogi edukacyjne są tak zawyżone, że nie tylko uczniowie z polskich szkół pisząc maturę z języka litewskiego mają z tym trudności – akcentowała Cytacka.
Wyniki ubiegłorocznych wyników maturalnych wykazały, że zdawalność państwowego egzaminu z języka litewskiego jest w polskich szkołach wyraźnie niższa niż w szkołach litewskich. Znacznie pogarsza to szanse polskiej młodzieży na zdobycie wyższego wykształcenia. Problemy polskich uczniów związane są z ujednoliceniem egzaminu z języka litewskiego przez reformę z 2011 r. Jak wskazują przedstawiciele polskiej społeczności, problem dla polskich maturzystów stanowią nie tyle wymagania z gramatyki i komunikatywności w zakresie języka litewskiego, lecz wymagania w zakresie znajomości literatury litewskiej. Uczniowie polskich szkół przerabiają w ramach zajęć z języka polskiego kurs polskiej literatury i nie są w stanie jednocześnie czytać tak wiele litewskich książek jak uczniowie w standardowych szkołach litewskich. Tymczasem ujednolicony egzamin z języka litewskiego wymaga właśnie takiej samej znajomości literatury litewskiej przez wszystkich uczniów mimo, że w szkołach mniejszości jej nauczanie jest programowo ograniczone. W niektórych polskich szkołach prowadzi to zresztą do postępującej marginalizacji nauczania języka polskiego, jak stwierdziła w wywiadzie dla naszego portalu wileńska radna, Renata Cytacka.
L24.lt / Wilnoteka.lt / Kresy.pl
Czas pokaże co z tego wyjdzie.Litwini wiele razy obiecywali a potem jak zwykle robili swoje czyli prześladowali Polaków.Nie ufam im nawet w 1%.I kiedy nastąpi zmaiana ambasadora na litwie ,obecna nas kompromituje i nie chodzi tu o jej czaplinowski melonik.