Parlament Kirgistanu chce wzmocnienia pozycji języka ojczystego

Jednoizbowy parlament Kirgistanu – Żogorku Kenesz przyjął w środę nową ustawę o języku państwowym.

Służba prasowa izby podała, że ​​projekt ustawy ma na celu ustanowienie podstaw prawnych do używania języka państwowego i realizację polityki językowej państwa. Inicjatorem prac nad nowym projektem ustawy o języku państwowym był rząd, a w jego opracowanie zaangażowana była Krajowa Komisja do spraw Języka Państwowego, poinformował portal Kloop.kg.

Kluczowym zapisem jest stwierdzenie ustawy iż „oficjalne dokumenty i normatywne akty” mają być sporządzane pierwotnie właśnie w ojczystym języku Kirgizów. Jednak język kirgiski ma stać się też ogólnym językiem roboczym władz państwowych, samorządów i przedsiębiorstw państwowych.

Ustawa zobowiązuje instytucje publiczne do użycia kirgiskiego w konkretnych sytuacjach i procedurach. W trakcie przygotowywania i przeprowadzania wyborów i referendów. Także w postępowaniu sądowym,  siłach zbrojnych i organach ścigania. Przy zawieraniu umów międzynarodowych, których stroną jest Kirgistan ale też opracowywaniu regulacyjnych aktów prawnych, pracy biurowej i obiegu dokumentów.

W języku kirgiskim powinny być być przedstawione nazwy geograficzne i nazwy toponimiczne. Kirgiski ma być używany w informacjach o towarach i usługach.

Język państwowy będzie jedynym oryginalnym językiem w pracy notariuszy, w przygotowywaniu dokumentów tożsamości, przygotowywaniu formularzy zaświadczeń o państwowej rejestracji aktów stanu cywilnego, przygotowywaniu dokumentów dotyczących wykształcenia i (lub) kwalifikacji oraz innych formularzy certyfikacji państwowej. Ma być używany w dziedzinie edukacji, nauki, kultury, programów telewizyjnych i radiowych, mediów, wydawnictw książkowych, interfejsów użytkownika programów komputerowych i stron internetowych, wydarzeń publicznych, reklamy, transportu, usług konsumenckich.

Dokument określa również, kto musi biegle posługiwać się językiem państwowym podczas wykonywania swoich obowiązków. Z obowiązku tego będą musieli się wywiązać pracownicy państwowi i komunalni oraz deputowani parlamentu krajowego i samorządowych rad. Będzie on dotyczył pracowników banku centralnego. Także oficerów i dowódców (ale, jak zaznaczono średniego i wyższego szczebla) organów spraw wewnętrznych i innych organów ścigania i funkcjonariusze niższego szczebla oraz innych organów, “którym nadano stopnie specjalne”.

Zobowiązani zostali do tego odrębnie sędziowie, prokuratorzy, prawnicy, notariusze, dyrektorzy, pracownicy instytucji edukacyjnych, menadżerzy wszystkich form własności. Także pracownicy pedagogiczni, naukowo-pedagogiczni i naukowi, z wyjątkiem cudzoziemców lub bezpaństwowców, którzy są zapraszani do instytucji edukacyjno-naukowych i pracują czasowo oraz pracownicy medyczni państwowych i miejskich zakładów opieki zdrowotnej.

Projekt ustawy podkreśla, że ​​obowiązkowego używania języka państwowego nie należy interpretować jako odmowy lub derogacji prawa do używania języków ojczystych grup etnicznych Kirgistanu i innych języków obcych.

W dokumencie stwierdza się również, że alfabet kirgiskiego języka literackiego oraz zasady pisowni i ortografii są zatwierdzone osobną decyzją parlamentu.

Rosjanie stanowią, według danych z 2017 r. Rosjanie stanowią 5 proc. mieszkańców Kirgistanu. Jednak język rosyjski jest w szerokim użyciu, szczególnie w stolicy Biszkeku i północnej części kraju. W czasie spisu w 2009 r. ponad 400 tys. mieszkańców poradzieckiej republiki zadeklarowało, że rosyjski jest ich językiem ojczystym.

Obecny prezydent Kirgistanu Sadyr Dżaparow w pierwszą zagraniczną podróż po objęciu władzy udał się do Moskwy. Deklarował również, że język rosyjski powinien mieć w jego kraju jakiś status oficjalny. Niedawno Dżaparow wyraził sprzeciw wobec koncepcji szybkiego odejścia od cyrylicy w zapisie języka kirgiskiego i przejścia na alfabet łaciński.

Kirgistan jest tym państwem Azji Środkowej, które pozostaje najsilniej związane z Rosją. Podobnie jak Kazachstan wchodzi on w skład Eurazjatyckiego Związku Gospodarczego, pozostając jednak państwem znacznie słabszym i biedniejszym od zachodniego sąsiada. W związku z tym wielu Kirgistanów wyjeżdża do Rosji jako emigranci zarobkowi. W Kirgistanie znajduje się baza rosyjskich Sił Powietrznych.

kloop.kg/kresy.pl