Kazachstan opublikował listę organizacji otrzymujących wsparcie materialne z zagranicy

Władze Kazachstanu 20 września opublikowały „rejestr osób otrzymujących pieniądze lub inny majątek od obcych państw, organizacji międzynarodowych i zagranicznych, cudzoziemców lub bezpaństwowców”.

Lista została opublikowana na stronie internetowej Ministerstwa Finansów środkowoazjatyckiego państwa. Obecnie znajduje się na niej 240 osób i organizacji. Wśród nich są media lokalne, dziennikarze, firmy, stowarzyszenia i inne organizacje pozarządowe, jak zrelacjonował w czwartek portal z sąsiedniego Kirgistanu Kloop.kg.

Na liście znalazł się na przykład portal Factcheck.kz, Masa media, Międzynarodowa Fundacja Obrony Wolności Słowa „Adil Soz”, Międzynarodowe Centrum Dziennikarstwa oraz przedstawiciele takich podmiotów zagranicznych, takich jak Internews, agencja Reutera, czy Freedom House.

W 2018 roku w Kodeksie Podatkowym Kazachstanu wprowadzono obowiązek zgłaszania się do organów skarbowych państwa przez osoby, które otrzymały pieniądze lub inny majątek od obcych państw, cudzoziemców, organizacji międzynarodowych i zagranicznych.

W 2022 r. przyjęto zmiany przewidujące publikację rejestru takich osób i podmiotów prawnych. Rząd w Astanie stwierdził, że środek ten miał na celu „zwiększenie poziomu zaufania obywateli”. Jednocześnie ustawodawstwo Kazachstanu nie nakłada obecnie żadnych ograniczeń na organizacje i osoby figurujące w rejestrze.

Kazachska redakcja Radia Wolna Europa twierdzi, że krytycy decyzji władz doszukują się analogii między nowym rozwiązaniem przyjętym przez władze Kazachstanu a rosyjską listą „zagranicznych agentów”.

W Rosji ustawa o „zagranicznych agentach” obowiązuje od ponad dekady. Jeśli początkowo status “agenta zagranicy” dotyczył wyłącznie osób prawnych, takich jak media, to od końca 2020 r. jest on nakładany także na osoby fizyczne. Podmioty i osoby takie poddane są wielu ograniczeniom i obowiązkom, szczególnie w zakresie dokumentowania swoich finansów, których władze Kazachstanu nie wprowadziły. Kolejne zaostrzenie restrykcji wobec tego rodzaju podmiotów i osób zostało przeprowadzone przez władze Rosji w roku bieżącym.

Także w Kirgistanie trwa debata nad wprowadzeniem statusu podmiotu korzystającego ze wsparcia z zagranicy. W połowie maja do parlamentu tego państwa wpłynął projekt ustawy proponujący zmiany w ustawie o organizacjach pozarządowych i kodeksie karnym. Popierająca projekt ustawy grupa 30 parlamentarzystów zaproponowała wprowadzenie w Kirgistanie analogii rosyjskiej definicji „zagranicznego agenta” oraz norm zaostrzających odpowiedzialność za określone naruszenia przepisów regulujących działania organizacji non profit.

Projekt ustawy wzbudził krytykę. Część deputowanych wycofała się już z jego popierania. Jednak główna wnioskodawczyni projektu ustawy Nadira Narmatowa, oświadczyła, że ​​pomimo krytyki nie wycofa dokumentu. Będzie on procedowany w czasie jesiennej sesji parlamentu Kirgistanu.

kloop.kg/kgd.gov.kz/kresy.pl