Polak rozpracował enzym kluczowy w walce z koronawirusem SARS-CoV-2

Prof. Marcin Drąg z Politechniki Wrocławskiej wraz z zespołem rozpracował enzym, który może się okazać kluczowy w walce z koronawirusem SARS-CoV-2 – poinformował w niedzielę portal Onet Wiadomości. “Jeśli enzym potraktujemy jako zamek, to my do niego dorobiliśmy klucz” – stwierdził naukowiec. “Jest to właśnie to najważniejsze białko – wśród wielu zidentyfikowanych – o którym tajemniczo mówią firmy poszukujące superszybkiego testu diagnostycznego” – mówi uczony.

Prof. Marcin Drąg z Politechniki Wrocławskiej jest laureatem Nagrody FNP za rok 2019 w obszarze nauk chemicznych i o materiałach.

Badania prowadzone przez naukowców z Wrocławia stają się jedną z baz dla poszukiwań leku na COVID-19.

“Enzym, który badał zespół – proteaza SARS-CoV-2 Mpro – tnie białka, które są w tym wirusie. – To umożliwia mu przeżycie. Zahamowanie działania tego enzymu natychmiast powoduje, że ten wirus ginie” – stwierdza prof. Marcin Drąg.

“Gdyby opracować lek, który inhibitowałby działanie tego enzymu (hamowałby jego aktywność – red.), to praktycznie zabijamy koronawirusa. To wiadomo z poprzedniej epidemii koronawirusa – SARS” – stwierdza Drąg.

“Jeśli potraktujemy ten enzym jako zamek, to my dorobiliśmy do niego klucz” – stwierdza. Zaznacza, że enzym ten był znany wcześniej, ale istniały do niego miliony kombinacji “kluczy”. “My znaleźliśmy jeden klucz, który pasuje do tego enzymu” – dodaje.

“Od kilku lat współpracujemy z grupą prof. Rolfa Hilgenfelda z Lübeck University w Niemczech. Opublikowałem z nim pracę podczas epidemii wirusa Zika, a ostatnio publikację o dendze i wirusie Zachodniego Nilu. Prof Hilgenfeld miał olbrzymi wpływ na wygaszenie poprzedniej epidemii SARS” – stwierdza profesor, wyjaśniając dlaczego naukowcy zwrócili uwagę na ten kluczowy enzym. Dodaje, że podczas pandemii SARS, do której doszło w latach 2002/2003, prof. Hilgenfeld stworzył trójwymiarową strukturę proteazy wirusa SARS oraz pierwszego jej inhibitora.

“Na początku lutego tego roku, kiedy tylko prof. Hilgenfeld uzyskał enzym – proteazę koronawirusa SARS-CoV-2 – przywiózł mi ją do Wrocławia. Wtedy zaczęliśmy ją bardzo dokładnie badać” – zaznacza naukowiec z Wrocławia. Zwraca uwagę, że proteaza obecnego wirusa SARS-Cov2 jest bardzo podobna do proteazy wirusa SARS-CoV.

Profesor Drąg zwraca uwagę na unikalny charakter enzymu – “u ludzi praktycznie nie ma takich enzymów”. Naukowiec zaznacza, że z tego powodu można się spodziewać, że jeżeli powstaną leki uderzające w ten enzym, będą one wówczas szkodziły wirusowi, a nie człowiekowi. Oznacza to, że będą mniej toksyczne.

Publikacja zawierająca wyniki badań zespołu prof. Drąga jest aktualnie w trakcie recenzowania. Zespół już teraz nieodpłatnie udostępnił wyniki swoich badań naukowcom z całego świata. “Nie patentowaliśmy tego. Preprint publikacji jest dostępny online. To jest prezent z mojego laboratorium dla wszystkich zainteresowanych” – zaznacza profesor. Dodaje także, że już w kilka dni po publikacji wyników badań, nie brakuje zainteresowanych nimi. Zespoły z całego świata zgłaszają się z propozycjami i pytaniami.

“To, co teraz opublikowaliśmy – to jedna z najważniejszych informacji, jakie można mieć o tym enzymie. To jego pełna preferencja substratowa” – tłumaczy badacz. Jego zdaniem badania pokazują, z którymi aminokwasami enzym może się wiązać w kluczowych pozycjach. “Możemy powiedzieć, czy to są aminokwasy duże, małe, hydrofobowe czy zasadowe. Możemy też stworzyć mapę najważniejszego miejsca tego enzymu i dopasowywać do niego choćby leki, które już znajdują się na rynku” – stwierdza naukowiec.

Tłumaczy, że z badań jego zespołu mogą teraz korzystać także chemicy oraz firmy, w celu stworzenia nowych związków bioaktywnych dla wirusa SARS-CoV2. Mogą je nawet wykorzystać firmy do opracowania testów diagnostycznych, które pozwalałyby szybciej ustalić, czy ktoś jest zakażony koronawirusem.

“Obecnie na celowniku mamy inne białka z tego wirusa, nie tylko proteazy. Tempo pracy jest wręcz niesamowite” – dodaje profesor.

Jak informuje portal “badacze z Wrocławia mogli wykonać swoje badania tak szybko dzięki temu, że prof. Drąg opracował wcześniej nową platformę technologiczną, umożliwiającą otrzymywanie związków biologicznie aktywnych, w szczególności inhibitorów enzymów proteolitycznych”.

Pierwszy przypadek koronawirusa potwierdzono w Polsce 5 marca.

W piątek premier Mateusz Morawiecki ogłosił wprowadzenie w Polsce stanu zagrożenia epidemicznego. Przywrócono kontrole na wszystkich granicach. Odbywa się klasyczna odprawa graniczna wraz z procedurą sanitarną. Cudzoziemcy mają zakaz wjazdu do Polski. Zawieszone zostają regularne międzynarodowe połączenia osobowe lotnicze i kolejowe, ale nie samochodowe. Obywatele Polski wracający w ten sposób do kraju będą przechodzić 14-dniową kwarantannę – w domu bądź w miejscu wyznaczonym przez wojewodę. Osoby, u których na granicy zostaną stwierdzone symptomy chorobowe, będą przekazywane do najbliższego szpitala.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych obiecało wsparcie dla Polaków chcących wrócić do kraju z zagranicy.

wiadomosci.onet.pl / kresy.pl