Opracowanie i wdrożenie polityki równościowej, wspieranie działań promujących postawy równościowe oraz przeciwdziałanie zjawiskom o charakterze dyskryminującym – oto zadania powołanego przez Politechnikę Wrocławską Zespołu ds. Polityki Równościowej. Uczelni zależy na uzyskaniu unijnych pieniędzy z programu „Horyzont Europa”, który wymaga od niej posiadania tzw. Planu na Rzecz Równości Płci.

Głównymi zadaniami nowego organu jest „wypracowanie założeń i zlecenie przeprowadzenia badań diagnozujących problem nierówności” na Politechnice Wrocławskiej oraz „opracowanie i udział przy wdrażaniu polityki równościowej uczelni”. Ponadto „udział w realizowaniu zadań określonych w przyjętej polityce równościowej na PWr oraz inicjowanie, wspieranie czy koordynowanie działań związanych z promocją postaw równościowych i przeciwdziałaniu zjawisku dyskryminacji wśród studentów, a także pracowników”.

CZYTAJ TAKŻE: Transpłciowi studenci UJ wybiorą jakie imię zobaczy wykładowca

Plan polityki równościowej musi się opierać na kilku fundamentach. Przede wszystkim musimy zbadać problem. Czy istnieje, jaki jest duży i które obszary wymagają naprawy – opowiada prof. Karolina Jaklewicz, przewodnicząca Zespołu ds. Polityki Równościowej – Dlatego powstała tzw. grupa ds. badań, która przeprowadzi analizę, opisze wyniki i wyciągnie wnioski, które będą fundamentem do dalszych naszych pracy – dodaje.

Badania przeprowadzone zostaną przez prof. Katarzynę Jach i dr Annę Borkowską, które już wcześniej zajmowały się zapewnieniem równych praw studentów na uczelni i postrzegania osób z niepełnosprawnościami. Analizy uzupełnione zostaną przez firmę zewnętrzną.

Grupa ds. bieżących zajmie się z kolei opracowaniem standardów i procedur zgłaszania pilnych spraw przez studentów i ich rozpatrywania.

Zobacz także: Uniwersytet Warszawski zawiesił studenta za poglądy

Prof. Karolina Jaklewicz opowiada, że często zgłaszają się do niej m.in. studenci-obcokrajowcy, którzy nie rozumieją informacji i komunikatów wydawanych w języku polskim. Jak zaznaczyła, „to musi ulec zmianie jak najszybciej”.

Już wystosowaliśmy wniosek, aby wszystkie tego typu dokumenty, komunikaty, zarządzenia były tłumaczone na język angielski. To są niewielkie niedociągnięcia organizacyjne – do szybkiej korekty. Musimy być bardziej uważni na takie codzienne potrzeby wszystkich naszych studentów – opowiada prof. Jaklewicz.

Kolejna grupa stwierdzi czy w ogóle występują na uczelni jakieś problemy z dyskryminacją i wniosku opublikuje w dokumencie końcowym, w którym zawarte będą cele polityki równościowej, obszary do poprawy i polityki jak wesprzeć „antydyskryminacyjne” działania uczelni.

Po pierwsze musimy sprawdzić czy i w jakich obszarach mamy problemy. Czy wystarczy jedynie doraźna prewencja, czy potrzebujemy strategii, programu naprawczego. Musimy sobie wyznaczyć cele, idee, koncepcje, procedury – opowiada przewodnicząca prof. Jaklewicz.

Podstawowym celem wypracowywanej przez nas polityki jest sprawienie, aby PWr stała się środowiskiem nauki i pracy możliwie wolnym od wszelkiego rodzaju praktyk dyskryminacyjnych, niezależnie od tego, kogo dotyczą – tłumaczy dr Mateusz Kotowski.

Pieniądze z UE za „równość płci”

Katarzyna Pasik-Król zwraca uwagę, że powołanie takiego ciała to wymóg „europejski”. Aby zakwalifikować się do finansowania w ramach programu „Horyzont Europa”, każdy podmiot prawny, niezależnie od tego, czy jest organem publicznym, organizacją badawczą czy uczelnią wyższą musi mieć tzw. Plan na Rzecz Równości Płci (GEP – Gender Equality Plan) – wyjaśnia.

Pasik-Król zaznacza, że plan ten zostanie wyegzekwowany i stanie się pełnoprawnym kryterium kwalifikowalności dla wnioskodawców, a brak rozwiązań w zakresie polityk równościowych może uniemożliwić aplikację o projekty w ramach „Horyzontu Europa”.

Czytaj także: Katowice: Pracownik zwolniony z uczelni za „homofobię”

Obecną Komisja Europejska deklaruje, że nie będzie oceniać wpływu planów GEP, ale będzie weryfikować czy takie powstały i obowiązują u beneficjentów – mówi Katarzyna Pasik-Król.

Na stronie Europejskiego Instytutu ds. Równości Płci czytamy o Planie na Rzecz Równości Płci:

Ten zestaw działań, który może mieć różny stopień złożoności, ma na celu wyartykułowanie strategicznego spojrzenia na osiągnięcie równości płci. Inicjatywy takie jak (…) przyjęcie ogólnych celów w zakresie równości płci nie stanowią per se strategii / planu na rzecz równości płci, ponieważ zobowiązania te muszą się urzeczywistnić w konkretnym zestawie kroków i działań, które należy podjąć.

Na marginesie warto wspomnieć, że 25 listopada 2020 roku Komisja Europejska przedstawiła trzeci już unijny plan działania w sprawie równości płci (GAP III) zawierający ramy polityczne dla Wspólnoty w postaci pięciu filarów działań na rzecz postępów w wypełnianiu międzynarodowych zobowiązań i „stworzenia świata, w których szanse na powodzenie mają wszyscy”. W jego myśl propagowanie równości płci ma się stać priorytetem wszystkich działań zewnętrznych i polityki zewnętrznej. Na pięć filarów składa się dążenie do 2025 r., by 85 proc. wszystkich nowych działań zewnętrznych dotyczyło równości płci oraz wzmocnienia pozycji kobiet i dziewcząt. KE chce, aby w realizacji tej polityki aktywnie uczestniczyły wszystkie kraje członkowskie UE.

Zobacz również: Wielka Brytania: Uniwersytetom grozi się wstrzymaniem finansowania jeśli nie przyjmą rozszerzonej definicji antysemityzmu

Warszawski Plan Równości Płci

Pierwszy GEP w Polsce został przyjęty przez Uniwersytet Warszawski 27 sierpnia 2020 roku. Jak czytamy na stronie uczelni:

W 2016 roku Komisja Europejska przyznała Uniwersytetowi Warszawskiemu logo „HR Excellence in Research”. UW podjął jednocześnie zobowiązanie do ciągłego doskonalenia polityk kadrowych i rekrutacyjnych, w tym do rozwijania polityk równościowych w postaci stworzenia Planu równości płci dla Uniwersytetu Warszawskiego (Gender Equality Plan, pdf).

CZYTAJ TAKŻE: Nawet połowa niemieckich studentów popiera ograniczenie wolności słowa nt. gender, imigracji i islamu

Dr hab. Julia Kubisa, specjalistka ds. równouprawnienia na UW przekonuje, że działania zaprezentowane w Planie Równości Płci dla UW mają na celu m.in. „przeciwdziałanie stereotypowemu przypisywaniu płci do dziedzin nauki, tak aby wzmacniać naukową pozycję naszej uczelni i usuwać przeszkody w indywidualnym rozwoju osób pracujących i studiujących na UW”.

Oto cele Planu UW:

– Zwiększanie świadomości wagi zagadnień równościowych oraz wzmocnienie pozytywnych postaw wobec różnorodności.

– Wspomaganie rozwoju karier naukowych kobiet.

– Zwiększenie równowagi płci w rekrutacji pracownic i pracowników i w szkołach doktorskich (więcej informacji).

– Ułatwienie łączenia pracy z życiem rodzinnym.

– Zwiększenie zrównoważonej reprezentacji płci w: przewodniczeniu w komisjach wydziałowych, uczelnianych, w kadrze zarządczej, w zespołach eksperckich i recenzenckich oraz przewodniczeniu wydarzeniom naukowym i popularyzatorskim.

W rozwinięciu punktu trzeciego (podlinkowanym wyżej) czytamy m.in., że podejmowane będzie  „aktywne poszukiwanie kandydatek na stanowiska w dziedzinach zmaskulinizowanych i kandydatów w dziedzinach sfeminizowanych”. Dziedziny „zmaskulinizowane” to m.in. nauki ścisłe – za przykład akcji zachęcających kobiety do podejmowania studiów na takich właśnie kierunkach podano akcję „Dziewczyny na Politechniki”. Na Politechnice Białostockiej w jej ramach zdecydowano o przyznaniu kobietom dodatkowych punktów do rekrutacji do Fabryki Młodego Inżyniera II za… płeć. Zapis ostatecznie usunięto po burzy jaka wybuchła w internecie.

Kresy.pl / eige.europa.eu / pwr.edu.pl / uw.edu.pl / bialystok.se.pl / euroactiv.pl