Elbląg: przygotowania do otwarcia Ronda Obrońców Birczy

Prace na rondzie idą pełną parą – relacjonował portalowi Kresy.pl inicjator upamiętnienia obrońców Birczy w Elblągu, Jacek Boki. Uroczyste otwarcie Ronda Obrońców Birczy już w najbliższą sobotę.

W Elblągu, na rondzie położonym na skrzyżowaniu ulic Niepodległości i Legionów, ruszyły we wtorek prace ziemne poprzedzające uroczyste otwarcie Ronda Obrońców Birczy. Zakończyły się przed godziną 16:00. – Prace na rondzie idą pełną parą – relacjonował inicjator akcji Jacek Boki. Na rondzie ustawiono specjalny kamienny głaz, a pracownicy Zieleni Miejskiej sadzili ozdobne krzewy i kwiaty, przekazane przez władze Birczy.

Jak informowaliśmy, uroczyste otwarcie Ronda Obrońców Birczy nastąpi w sobotę 13 października br. o godzinie 12:00. Taką informację przekazał przewodniczący Rady Miejskiej w Elblągu, Marek Pruszak. Tydzień wcześniej podawaliśmy, że w Elblągu zaistniała sytuacja blokująca, a wręcz uniemożliwiająca powstanie Ronda Obrońców Birczy – mimo pozytywnej opinii IPN i decyzji wojewody, który powierzył prezydentowi Elbląga wykonanie uchwały rady miasta w tej sprawie. W ostatnich dniach sytuacja uległa jednak zmianie.

Swoje przybycie potwierdziło już wiele znanych postaci, takich jak pani profesor Lucyna Kulińska z Krakowa, pan profesor dr. hab. Włodzimierz Osadczy z Lublina, kierownik Collegium Ucrainicum na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, Witold Listowski – prezes Kresowian z Kędzierzyna Koźla – poinformował Jacek Boki, główny inicjator akcji na rzecz upamiętnienia Obrońcow Birczy w Elblągu. – W najbliższym czasie zaproszenia zostaną wystosowane także do prof. dr. hab. Andrzeja Zapałowskiego z Przemyśla, profesora Uniwersytetu Rzeszowskiego, dr. Artura Brożyniaka z IPN w Rzeszowie, prezesa IPN-u dr. Jarosława Szarka, dyrektora Oddziału IPN w Gdańsku prof. dr hab.  Mirosława Golona, wojewody warmińsko-mazurskiego pana Artura Chojeckiego, a także do redakcji portalu Kresy.pl, księdza Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego oraz wielu działaczy środowisk kresowych z całej Polski.

Boki poinformował również, że w sobotniej uroczystości wezmą udział także ocaleni z ludobójstwa na Wołyniu Witold Grodziewicz, Stanisław Soroczyński i Marian Tybor z Elbląga. Jej organizatorami są prezydent Elbląga Witold Wróblewski, który wcześniej nie krył swojego niezadowolenia ws. decyzji o upamiętnieniu obrońców Birczy i przewodniczący Rady Miejskiej w Elblągu Marek Pruszak.

Na rondzie zostanie jeszcze zainstalowana specjalna tablica dedykacyjna z nazwą tego miejsca. Według planów, w sobotę miała tam zostać również złożona ziemia pochodząca m.in. z cmentarza w Birczy, gdzie pochowani są obrońcy tej miejscowości. Sprawa nie jest jednak pewna, gdyż jak dowiedział się portal Kresy.pl, przedstawiciele miejskiego samorządu nie chcą się na to zgodzić.

Głaz, na którym ma zostać zainstalowana tablica, znajduje się na rondzie od strony zachodniej, zwrócony w stronę ulicy Niepodległości. Co ciekawe, kilkaset metrów dalej w tę stronę znajduje się Rondo Tarnopol, które we wrześniu ub. roku uroczyście odsłaniali prezydent Wróblewski oraz Miron Sycz, wicemarszałek województwa warmińsko-mazurskiego i negacjonista wołyński, a także polityk PO i lobbysta mniejszości ukraińskiej.

Już wcześniej „niektóre środowiska” chciały, by wojewoda zawetował uchwałę w tej sprawie. Podejrzewano, że był to efekt nacisków osób ze środowisk ukraińskich i proukraińskich. Z tego powodu trafiła ona do opinii IPN. Szef Instytutu, dr Jarosław Szarek w piśmie skierowanym do Wojewody Warmińsko-Mazurskiego Artura Chojeckiego poinformował, że nazwa Rondo Obrońców Birczy nadana uchwałą Rady Miejskiej w Elblągu jest zgodna z ustawą o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego. Zaznaczono, że celem nadania takiej nazwy jest uhonorowanie tych, którzy bronili Birczy przed ukraińskimi nacjonalistami z OUN-UPA, których celem było zniszczenie tej miejscowości. Później jednak, według osób znających sprawę, wszelkie prace związane z realizacją uchwały Rady Miejskiej w Elblągu ws. Ronda Bohaterów Birczy były blokowane, oficjalnie z przyczyn formalno-prawnych. Prezydent Elbląga Witolda Wróblewski wcześniej krytycznie wypowiadał się o inicjatywie ws. nadania nazwy Rondo Obrońców Birczy, argumentując m.in., że może to urażać mniejszość ukraińską i osoby pochodzenia ukraińskiego, które mieszkają w Elblągu.

W odpowiedzi na pytania portalu Kresy.pl ws. problemów dotyczących ronda, wiceprezydent Elbląga Janusz Nowak twierdził, że „nie ma mowy o jakimkolwiek opóźnieniu”, zaś powierzone prezydentowi wykonanie uchwały polega na wpisie nazwy ronda do systemów geodezyjnych oraz oznaczeniu ronda tabliczką. Twierdził też, że wszelkie dodatkowe oznaczenia i prace na rondzie muszą zostać zgłoszone i spełniać określone warunki i procedury techniczne. Wiceprezydent twierdził też, że pierwotna data otwarcia, 11 października, nie była konsultował z Urzędem Miejskim, a Przewodniczący Rady Miejskiej zwrócił się do Prezydenta w tej sprawie tydzień temu, 25 września.

Z list KWW Witolda Wróblewskiego w obecnych wyborach kandyduje znany przedstawiciel lokalnej mniejszości ukraińskiej, Andrzej Śmigielski (Andrija Szmygelskij). Pochwalał on wcześniejsze, krytyczne wypowiedzi Pana Prezydenta względem Ronda Obrońców Birczy. Na łamach „Naszego Słowa”, czasopisma dla Ukraińców w Polsce dotowanego z budżetu państwa, Śmigielski mówił, że społeczność ukraińska z Elbląga powinna „zjednoczyć się, by pokazać swą siłę w wyborach”, m.in. jako siła polityczna.

W połowie września informowaliśmy, że mimo przeszkód i trudności Rondo Obrońców Birczy w Elblągu powstaje w Elblągu. 11 września w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko-Mazurskiego opublikowano czerwcową uchwałę Rady Miejskiej w Elblągu w tej sprawie. Uchwała, pozytywnie zaopiniowana przez IPN, weszła w życie 2 tygodnie od dnia ogłoszenia, a wykonanie decyzji powierza się prezydentowi Elbląga.

28. czerwca br. rada miasta Elbląga podjęła uchwałę o nadaniu jednemu z rond w mieście nazwy Obrońców Birczy. Uchwałę poparło 17 radnych, 7 wstrzymało się od głosu (głównie PO), a 1 był przeciw. Ustanowienie Ronda Obrońców Birczy było inicjatywą społeczną. Intencją wnioskodawców było upamiętnienie ofiar ludobójstwa OUN-UPA – wśród trzech zaproponowanych w lutym br. nazw ronda była nazwa Rondo Ofiar Ludobójstwa OUN-UPA. Ostatecznie zdecydowano się na Rondo Obrońców Birczy.

Elblag.net / Kresy.pl