„Rzeczpospolita”: Patrioty na finiszu - umowa już w marcu?

/
Najprawdopodobniej w marcu podpisana zostanie umowa na dostawy…
Udział Ukraińców

Udział Ukraińców w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r.

/
Udział w walkach jednostek ukraińskich sformowanych w Polsce…
litewski

Litewski nóż w plecy

/
Gdy w 1920 r. Polsce i Europie groziła bolszewicka nawała, Litwa zawarła z Rosją sowiecką traktat, na mocy którego stawała się sojusznikiem bolszewików. Zrywała z zasadą neutralności i zamierzała zagarnąć spory obszar polskiego terytorium.

Hostoboże i Gawinowicze 1920 - "Zwycięstwo liczby nie chce, męstwa potrzebuje"

/
Szarża zaledwie 14 ułanów, na kompletnie zaskoczonego przeciwnika, przyniosła pełen sukces. Wielokrotnie liczniejszy przeciwnik nie podjął walki. Eskorta sztabu uciekła, a sam sztab rozbito. Ułani wzięli 72 jeńców, siedem ciężkich karabinów maszynowych, tabory i dużą liczbę sprzętu telefonicznego.

Bitwa pod Mężeninem 2 VIII 1920 roku - "Zwycięstwo liczby nie chce, męstwa potrzebuje”

/
Aż 500 bolszewików dostało się do niewoli. Polacy zdobyli też 6 dział, kilkanaście ciężkich karabinów maszynowych i cały tabor 53 brygady. Jednostka ta na pewien czas przestała istnieć jako formacja wojskowa. To wspaniałe zwycięstwo 34 pułk przypłacił niewielkimi stratami – 6 zabitymi i 15 rannymi żołnierzami. Bilans strat tej bitwy, przy ponad 3-krotnej różnicy w liczebności przedstawia się wręcz niesamowicie. 21 zabitych i rannych Polaków wobec ok. 800 (!) zabitych, rannych i wziętych do niewoli Rosjan.

Bitwa pod Olszanami 2 VIII 1919 roku - "Zwycięstwo liczby nie chce, męstwa potrzebuje”

/
Sytuacja była krytyczna. Polskie plutony chwiały się, zaczynały się załamywać pod naporem nieprzebranych mas bolszewików. W tym właśnie momencie dowódca, kapitan Zawadzki zebrawszy kilkunastu żołnierzy, z okrzykiem: „Niech żyje Polska!” rzucił się do rozpaczliwego kontrataku na bagnety.

Stodolicze i Stepanówka - "Zwycięstwo liczby nie chce, męstwa potrzebuje”

/
Niniejszym artykułem rozpoczynam cykl tekstów poświęconych walkom polskich żołnierzy z bolszewikami w latach 1919-1920. Walk szczególnych, często zdumiewających, pokazujących, że nawet przy wielkiej przewadze liczebnej przeciwnika, determinacja i wola walki, wysokie morale wynikające zarówno z wyszkolenia jak i z miłości do Ojczyzny często decydowały o zwycięstwie. I to zwycięstwie przekładającym się na bardzo wysokie straty przeciwnika, przy, z reguły, relatywnie niskich stratach własnych.

Jak Piłsudski z Leninem pod Bobrujkami wojowali

/
Wydaje się wręcz nieprawdopodobne, że liczące kilkakrotnie mniej żołnierzy oddziały polskie straciły 13 rannych i zabitych, podczas gdy bolszewicy ok. 400.

Pyrrusowe zwycięstwo pod Brzeżanami w 1919 roku, czyli jak wygrywając bitwę przegrać wojnę i stracić państwo

/
Czy możliwe jest, żeby wielkie poświęcenie oraz zdecydowana postawa idąca ręka w rękę ze świetnym wyszkoleniem kilku tysięcy żołnierzy mogła odwrócić losy wojny? I to w XX wieku? Tak, przykładem tego jest starcie podczas wojny polsko-ukraińskiej toczonej w latach 1918-1919.

Zbrodnie terrorystów z tzw. Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej na Polakach 1918-19. Preludium Wołynia

/
Gdy wyrzucamy z duszy zrozumiałą nienawiść do Polski, która szczególnie pod wpływem obecnych znęcań się nad ludnością ukraińską w Galicji opanowuje nas i zimnym rozumem obejmujemy powstanie narodowości ukraińskiej (jako fundamentu państwa) musimy przyznać, że w walce z Polską i tylko dzięki niej mamy oblicze narodowe […] Z jednej strony nie wiadomo, czy na wypadek zgody z Rosją nie zatrze się ponownie nasze oblicze narodowe i to razem z Galicją. Gdyż rzec można z całą pewnością, że gdy raz zatrzymamy się zdecydowanie na placówce rusofilstwa politycznego to prędzej czy później odbierzemy Polsce Galicję nie tylko po San, a po Poprad i Lublin - ukraińska gazeta „Strileć”, 25 listopada 1919

O przyczynach śmiertelności wśród jeńców rosyjskich

/
Komandiry Krasnoj Armii nie zwracali uwagi na takie burżuazyjne przesądy jak higiena. Z różnego rodzaju dokumentów i materiałów wspomnieniowych wynika, że było to wojsko śmierdzące, brudne, zawszone itd.

Gdyby w 1920 roku zwyciężyli bolszewicy

/
Jak wyglądałby nasz Naród przy końcu dwudziestolecia międzywojennego? Liczylibyśmy – łącznie z mniejszościami narodowymi – około 15 milionów ludzi, zastraszonych, zabiedzonych, skarlałych moralnie.

Cmentarz Obrońców Lwowa - widok z Pohulanki

/
Na Cmentarzu Obrońców Lwowa spoczywają obrońcy miasta z lat 1918-1920.

Dowódca zwycięskiego powstania

/
Był pierwszym oficerem Polakiem z armii niemieckiej, który zgłosił się w Warszawie do dyspozycji Ministerstwa Spraw Wojskowych zaraz po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Przyszedł z polskim orzełkiem przypiętym do niemieckiej oficerskiej czapki. Jak sam wspominał: „Rozbrajano wtedy Niemców na ulicach Warszawy, (…) kiedy grupka młodych i ze mną chciała to uczynić, ofuknąłem chłopców ostro po polsku. Stanęli jak wryci. Powiedziałem im, że jestem Polakiem i niezwłocznie wstąpię do Wojska Polskiego, co też niebawem uczyniłem”. Już 17 listopada 1918 roku poprowadził ulicami Warszawy pochód Polaków z byłej armii niemieckiej. A wkrótce kapitan Stanisław Taczak został głównodowodzącym powstania w Wielkopolsce, zakończonego naszym zwycięstwem.

Polityczne kulisy obrony Lwowa

/
Gdy 1 listopada 1918 roku lwowscy gimnazjaliści zdobywali pierwsze karabiny do obrony Lwiego Grodu, który zawsze był „semper fidelis”, politycy bardziej sceptycznie podchodzili do tych wydarzeń. Gdyby zwyciężyła ich wizja… kto wie jak wyglądało by dwudziestolecie międzywojenne i cała historia XX wieku.

Dytiatyn 1920 – bateria śmierci

/
Dytiatyn to mała miejscowość pod Haliczem. Niespełna 30 km od Stanisławowa (dzisiejszego Iwano-Frankiwska), niecałe 100 km od Lwowa.

Harcerze w walkach o Lwów i Małopolskę Wschodnią

/
Początki harcerstwa polskiego łączą się nierozerwalnie ze Lwowem. Tu w 1909 r. w “Słowie Polskim”, opublikowano pierwszy artykuł na temat skautingu (Edmund Naganowski “Bi-bi” i “Bi-es”). W tym mieście Andrzej Małkowski przetłumaczył dzieło Roberta Baden-Powella “Scouting for Boys” oraz wydał pierwszy numer “Skauta” – czasopisma obejmującego swym zasięgiem polskie ziemie wszystkich zaborów. W stolicy Galicji, w maju 1911 r., powstała Naczelna Komenda Skautowa oraz cztery drużyny skautowe (I Lwowska Drużyna Skautowa (LDS) pod komendą Czesława Pieniążkiewicza, II LDS Franciszka Kapałki, żeńska III LDS pod komendą Olgi Drahonowskiej oraz IV LDS Andrzeja Baternay’a). Tutaj wreszcie, w siedem lat później, lwowscy harcerze udowodnili swą postawą przywiązanie do Ojczyzny, współtworząc legendę lwowskich “Orląt”.

Mińsk 1919. Blat na cały świat!

/
Czeka - czyli Czrezwyczajnaja komisja do walki z kontrrewolucją, szpiegostwem, bandytyzmem i spekulacją, dziecko polskiego komunisty na usługach rosyjskich imperialistów, Feliksa Dzierżyńskiego, szalała w krwawym obłędzie. Lecz sam terror nie wystarczał...

Ostatni rok wojny

/
Z dwóch orientacji - austriacko-niemieckiej i rosyjsko-koalicyjnej - obie spełniły swą rolę, obie dobrze przysłużyły się ojczyźnie. Dmowski da nam sympatię Ententy, pomoc wojskową i pieniężną, Dmowski wywalczy nam granice zachodnie. Piłsudski i skutki jego polityki dały nam istnienie w Warszawie POW i chociażby pośrednio te bataliony "Wehrmachtu", które umożliwiły objęcie władzy nad krajem i nie dopuściły bolszewików.

Przed Żeligowskim - "Wilna żądali wszyscy"

/
W propagandzie oraz powszechnej świadomości Litwinów wydarzenia związane z wkroczeniem do Wilna wojsk generała Żeligowskiego, stały się symbolem nieprawości Polaków, imperializmu polskiego i dążeń do skolonizowania Litwy. Tymczasem ostry spór o granice oraz przynależność państwową Wilna toczył się od zarania państwowości Litwy i Polski w roku 1918. Wydarzenia z października 1920 stanowiły jedynie kolejny akt tego samego dramatu.
Piłsudskiego

Wschodnia polityka Piłsudskiego

/
Był taki incydent w czasie wojny polsko-bolszewickiej, że bolszewicy naciskani przez białe armie wysłali do Piłsudskiego wysłannika, prosząc go tajnie o wstrzymanie ofensywnych działań wojennych, przekładając mu, że jeśli w danej chwili będzie ich bił, to białe armie zwyciężą i Rosja narodowa powróci. Piłsudski prośbie bolszewików zadośćuczynił i do zwycięstwa białych nie dopuścił. Czy należy go za to potępić, czy też chwalić?

Sojusznicy

/
Na postrzeganiu stosunków polsko-ukraińskich kładzie się długim cieniem okrutny okres II wojny światowej. Wielu, tak Polaków jak i Ukraińców, przez ten właśnie pryzmat ocenia współczesność i na tym opiera przyszłość. Tymczasem w naszej wspólnej wielowiekowej historii były karty wspaniałe, choć niestety zdaje się coraz słabiej znane a z pewnością za rzadko przypominane. Warto je zatem znów wspomnieć, zwłaszcza, że aby owe jasne karty odnaleźć, nie trzeba sięgać aż do czasów hetmana Sahajdacznego.

92 lata temu we Lwowie

/
"Skłaniam nisko głowę przed kobietami szlachetnymi i bohaterskimi dziećmi, znoszącymi tyle cierpień i krew przelewającymi, by głośno stwierdzić, by krzyczeć na cały świat, że chcą do Polski należeć." gen. Joseph Barthelmy o obrońcach Lwowa

Dyneburg 1920

/
W sieci pojawił się utwór "Dyneburg 1920" poświęcony polsko-łotewskiej ofensywie na Dyneburg, która miała miejsce 90 lat temu.

Z dziejów Komańczy

/
Republika nad Osławicą

90 rocznica przyłączenia Suwalszczyzny do Polski

/
Pod koniec sierpnia 2009 r. minęła 90 rocznica przyłączenia Suwalszczyzny do odrodzonego w listopadzie 1918 r. państwa polskiego. Kraina ta stała się polską głównie przez Powstanie Sejneńskie - niepodległościowy i zbrojny zryw tamtejszych Polaków.

Sejny 1919 - Przemilczany zryw

/
W świadomości zdecydowanej większości Polaków, istnieją zaledwie trzy wystąpienia zbrojne naszego Narodu. Są to powstania: listopadowe, styczniowe oraz warszawskie.

Kłamstwo Curzona

/
Linia Curzona – takie określenie zyskała niegdyś linia demarkacyjna, będąca dzisiaj wschodnią granicą naszego państwa. Niestety jedynie niewielki procent społeczeństwa dzisiejszej Polski ma świadomość, iż owa linia jest kłamstwem.

Utworzenie Białoruskiej SRR

/
90 lat temu z 1 na 2 stycznia powstała Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka, do której nawiązuje obecna Republika Białoruś, kierowana przez prezydenta Aleksandra Łukaszenkę.

Kwiaty Zadwórza

/
Pieśń napisana przez instruktora Czarnej Trzynastki Przemyskiej w 2005 roku ku czci tych, którzy polegli pod Zadwórzem w 1920 roku - obrońców Polskich Termopili

Pieśń "Przemyskie Orlęta" Czarnej Trzynastki Przemyskiej

/
PRZEMYSKIE ORLĘTA Prastary Sanie co tu się wijesz wokół zielonych…

Orlęta znad Sanu

/
Gdy polegli, przemyskie społeczeństwo nazwało ich, na wzór Lwowa, „Orlętami”.

Bitwa o Kresy

/
Na temat Bitwy Warszawskiej w 1920 napisano już wiele prac. Zdecydowana większość ich autorów jest zgodna, że uratowała ona prawie dwadzieścia lat niepodległości Rzeczypospolitej. Niektórzy twierdzą także, że zatrzymała pochód bolszewickich hord maszerujących na Europę.

Bitwa niemeńska 20–29 września 1920

/
Bitwa nad Niemnem jesienią 1920 roku była ostatnim starciem w wojnie polsko-bolszewickiej, które zadecydowało o ostatecznym zwycięstwie Polaków.

Wyprawa Kijowska

/
Wiosną 1920r. rosyjskiemu panowaniu na Ukrainie mogła przeszkodzić tylko Polska. Bolszewicy rozbili siły białogwardyjskie Antona Denikina. Reaktywowali Ogólnoukraiński Komitet Rewolucyjny, który przekształcił się w Radę Komisarzy Ludowych. Przywróciła ona na Ukrainie bolszewicki porządek, ale jednocześnie bardzo mocno akcentowała swa rolę jako obrońcy niepodległości i integralności ukraińskiej republiki.

Ukraińska Republika Ludowa

/
Państwo istniejące w 1917- 1920 na Ukrainie, w 1917 r. sfederowana z Rosją, od 22 I 1918 r. suwerenna i niezależna; za czasów hetmanatu przyjęła nazwę Państwo Ukraińskie. Pomimo sojuszu z Niemcami i Polską nie wytrzymała naporu Rosji Sowieckiej, jej władze schroniły się na uchodźstwie.

Wojna polsko-bolszewicka

/
Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920 zadecydowała o kształcie wschodnich granic Rzeczpospolitej po odzyskaniu niepodległości. Jej największa bitwa stoczona pod Warszawą została nazwana osiemnastą decydującą w dziejach świata. Odradzająca się Rzeczpospolita uratowała nie tylko swą suwerenność, ale i całą Europę przed komunistyczną rewolucją.

Żeligiada

/
"Nigdy w życiu nie widziałem takiego entuzjazmu. To był szał obłąkanych. Ulice były zatłoczone narodem. Ludzie rzucali się na żołnierzy, na konie.(...) Szeregi stanęły. Żołnierzom całowano ręce. (...) Jakaś uboga kobieta, biegnąc i coś wykrzykując, w pośpiechu wsunęła mi do ręki kawałek chleba, jacyś chłopcy karmili mego konia".

Powstanie Sejneńskie

/
W maju 1919 r. cofające się z Litwy wojska niemieckie ziemię Suwalsko-Sejneńską przekazali administracji litewskiej i sami pozostali jeszcze do sierpnia. Los tych ziem był niepewny i stały się one przedmiotem zatargów polsko-litewskich.

Obrona Lwowa 1-22 XI 1918 i Orlęta Lwowskie

/
Konflikt ukraińsko-polski narastał od końca XIX w., przy czym zaczął przybierać mocniej na sile przy końcu I wojny światowej wskutek ukraińskich dążeń niepodległościowych. Odpowiednia dla Ukraińców sytuacja do przejęcia Lwowa nadarzyła się w 1918 r., kiedy to następował kres istnienia państwa austrowęgierskiego.

Strzelcy Siczowi

/
Ukraińska formacja zbrojna, wchodząc w skład armii austriackiej, utworzona na początku I wojny światowej. Jej główny aktyw składał się z członków Ukraińskiego Związku Siczowego - US, który powstał na bazie Towarzystwa Sportowo- Gimnastyczno- Przeciwpożarowego "Sicz".

Ukraińska Galicyjska Armia

/
Siła zbrojna Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. Powołana do życia w listopadzie 1918r. do końca istnienia republiki rozbudowywana. Jej głównym celem była obrona granic ZURL przed Polską, która nie przyjmowała istnienia tego państwa do wiadomości.

Zachodnio-Ukraińska Republika Ludowa – ZURL

/
Państwo ukraińskie proklamowane 19.10.1918r. na ukraińskim Zgromadzeniu Narodowym we Lwowie i złożone z ziem ukraińskich należących do monarchii habsburskiej. W przyjętej przez zgromadzenie proklamacji za takowe uznawano Galicję Wschodnią, Bukowinę Północną i Łemkowszczyznę, a także Ruś Zakarpacką. Obszar ten obejmował około 70 tys. km kw. i liczył 6 mln mieszkańców, w tym 71 proc. Ukraińców i 14 proc. Polaków.

Wojna polsko-ukraińska

/
Wojna polsko-ukraińska 1918-1919 rozpoczęła się 1 listopada 1918 niespodziewanym atakiem ukraińskich oddziałów Strzelców Siczowych pod dowództwem sotnyka Dmytra Witowskiego na Lwów od sześciu wieków "zawsze wierny" Polsce (Ukraińcy stanowili zaledwie 11 proc. jego mieszkańców).