W Grodnie 20 marca obradował X Zjazd Związku Polaków na Białorusi. 135 delegatów, reprezentujących 112 struktur ZPB rozsianych po całej Białorusi, w tajnym głosowaniu wybrało na kolejną czteroletnią kadencję prezesa ZPB dotychczasową prezes Związku Polaków na Białorusi Andżelikę Borys.

Delegaci X zjazdu wybrali też nowy skład Rady Naczelnej Związku Polaków na Białorusi, Komisję Kontrolno-Rewizyjną, przegłosowali dwie poprawki do Statutu ZPB i przyjęli Stanowisko X Zjazdu wobec bieżącej sytuacji mniejszości polskiej na Białorusi.

Przeczytaj: Onet powiela łukaszenkowską propagandę nt. Polaków na Białorusi

Delegaci zgromadzili się w czterech ośrodkach w Grodnie, Lidzie, Wołkowysku oraz Mińsku i stamtąd łączyli się przy pomocy internetu.

Na samym początku obrad delegatów X Zjazdu ZPB przywitał łącząc się z Polski pełnomocnik Rządu RP do spraw Polonii i Polaków za Granicą Jan Dziedziczak. Minister wyraził podziw dla Związku Polaków na Białorusi i prezes organizacji Andżeliki Borys w związku z tym, że w niełatwych warunkach organizacja się rozwija i spełnia swoje zadania statutowe. Wystąpienie ministra Jana Dziedziczaka zostało odtworzone podczas Zjazdu z nagrania wcześniej otrzymanego z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP.

W całości obradom X Zjazdu ZPB przysłuchiwali się natomiast podłączeni zdalnie do konferencji internetowej: przewodniczący Komisji Łączności z Polakami za Granicą w Sejmie RP Robert Tyszkiewicz, będący Mężem Zaufania ZPB od 2005 roku, ambasador RP na Białorusi Artur Michalski, konsul generalny RP w Grodnie Jarosław Książek oraz prezes Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Anna Kietlińska.

Goście X Zjazdu ZPB mieli okazję zwrócić się do uczestników forum po ogłoszeniu wyników wyborów prezesa organizacji, w których obok Andżeliki Borys kandydowała prezes Oddziału ZPB w Lidzie Irena Biernacka. Po podliczeniu oddanych w tajnym głosowaniu głosów komisja skrutacyjna ogłosiła, że ze 135 oddanych w wyborach głosów 128 zdobyła dotychczasowa prezes Związku Polaków na Białorusi Andżelik Borys. Jej rywalka z Lidy Irena Biernacka zdobyła poparcie siedmiu delegatów.

ZOBACZ: Wolność dla Paniszewej – kolejny wywiad w Kresy TV [+VIDEO]

Wybrana na kolejną czteroletnią kadencję prezesa ZPB Andżelika Borys po ogłoszeniu wyników podziękowała Irenie Biernackiej za odwagę i gotowość wzięcia odpowiedzialności za organizację w trudnych warunkach, w jakich działa Związek Polaków na Białorusi.

Ambasador RP na Białorusi Artur Michalski, wyrażając uznanie i podziw dla działalności Związku Polaków na Białorusi pod kierownictwem Andżeliki Borys, oświadczył, że delegaci X Zjazdu ZPB tworzą właśnie historię mniejszości polskiej na Białorusi, która zostanie zapisana złotymi literami w dziejach Polaków, mieszkających poza granicami Polski.

CZYTAJ TAKŻE: Akcja #wolnośćdlaPaniszewej

Przewodniczący Komisji Łączności z Polakami za Granicą w Sejmie RP Robert Tyszkiewicz z kolei oświadczył, że cała działalność ZPB i jubileuszowy Zjazd organizacji udowodnił, że to właśnie Związek Polaków na Białorusi pod kierownictwem Andżeliki Borys reprezentuje całą mieszkającą na Białorusi mniejszość polską. Robert Tyszkiewicz odczytał też Stanowisko Komisji Łączności z Polakami za Granicą w Sejmie RP, które zostało jednogłośnie przyjęte przez członków Komisji na posiedzeniu w dniu 16 marca 2021 roku.

Bardzo osobiste życzenia złożył delegatom X Zjazdu ZPB wydalony przez władze Białorusi konsul generalny RP w Grodnie Jarosław Książek. Dyplomata życzył Polakom na Białorusi i ich niekwestowanemu liderowi Andżelice Borys, żeby nadszedł czas, w którym Andżelika Borys nie będzie „prezesem na trudne czasy, lecz zostanie nim na czasy normalne”.

Deklarację całkowitego poparcia dla Związku Polaków na Białorusi i kierownictwa ZPB złożyła podczas swojego wystąpienia prezes Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Anna Kietlińska:

– Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, zwłaszcza jego podlaski oddział – zawsze murem za Związkiem Polaków na Białorusi! – oświadczyła Anna Kietlińska.

Po wyborach delegaci X Zjazdu ZPB uchwalili dwie poprawki do Statutu. Jedna z nich dotyczyła przedłużenia kadencji prezesów oddziałów ZPB z dwóch lat do lat czterech. Druga poprawka skasowała punkt Statutu ZPB, ograniczający liczbę kadencji prezesa ZPB.

W swoim ostatnie głosowaniu delegaci X Zjazdu ZPB jednogłośnie uchwalili stanowisko organizacji wobec bieżącej sytuacji mniejszości polskiej na Białorusi potępiające rozpętaną przez władze Białorusi kampanię represji i prześladowań wobec mniejszości polskiej, jej działaczy, organizacji i centrów nauczania języka polskiego.

Zmiany w prorządowym Związku Polaków na Białorusi

Jak informowaliśmy, niedawno na czele uznawanego przez władze w Mińsku Związku Polaków na Białorusi stanął były szef Wydziału Oświaty administracji obwodu grodzieńskiego.

Swoją drugą kadencję w roli szefa organizacji zakończył Mieczysław Łysy, który był działaczem jeszcze niezależnego Związku sprzed rozłamu. Nie można tego napisać o jego następcy. Na nowego prezesa prorządowego ZPB wybrano bowiem Aleksandra Songina. Jest on deputowanym izby niższej białoruskiego parlamentu – Izby Reprezentantów. Jednak białoruskim Polakom znany jest głównie z innej pełnionej do niedawna funkcji.

49-letni Songin, pochodzący ze wsi Tarnowo w rejonie lidzkim, do 4 styczna 2020 roku był naczelnikiem Wydziału Oświaty administracji obwodu grodzieńskiego czyli urzędnikiem analogicznym do regionalnego kuratora oświaty. To właśnie za urzędowania Songina w 2015 r. doszło do likwidacji w Grodnie ostatniej grupy przedszkolnej pracującej w języku polskim. Przez ostatnie lata lokalna administracja oświatowa blokowała przyjmowanie dzieci wszystkich chętnych rodzin do polskiej szkoły nr 36 w Grodnie. Po protestach polskiej społeczności i działaniach władz Polski w 2018 roku do grodzieńskiej szkoły przyjęto wszystkie zgłoszone dzieci, inaczej niż w szkole w Wołkowysku. W 2019 r. do polskiej szkoły w Grodnie ponownie nie przyjęto wszystkich chętnych dzieci.

Poza Szkołą nr 26 w Grodnie z polskim językiem nauczania, polszczyzna jako przedmiot obecna jest tylko w dwóch szkołach w mieście.

Według spisu ludności z 2019 r. w obwodzie grodzieńskim mieszka 223,1 tys. spośród wszystkich 287,6 tys. Polaków na Białorusi wykazanych w oficjalnej statystyce. Największym ich ośrodkiem jest właśnie Grodno.

Jeszcze w latach 90 XX wieku Związek Polaków na Białorusi liczył do 30 tys. członków posiadając struktury we wszystkich regionach kraju i zarządzając 14 Domami Polski powstałymi lub adaptowanymi dzięki wsparciu finansowemu z Polski. Prasa Związku w kilkunastotysięcznym nakładzie była dostępna w oficjalnej dystrybucji.

Przed VI Zjazdem sprawozdawczo-wyborczym w 2005 r. w ramach organizacji doszło do konfliktu zwolenników ówczesnego prezesa Tadeusza Kruczkowskiego i jego przeciwników popierających Józefa Porzeckiego. Na krótko przed zjazdem Porzecki trafił do aresztu po skardze Kruczkowskiego. Jednak ten drugi nie uzyskał poparcia delegatów marcowego VI Zjazdu, którzy opowiedzieli się za rekomendowaną przez Porzeckiego Andżeliką Borys.

Kruczkowski wraz ze zwolennikami nie uznali wyników zjazdu i zaskarżyli je w białoruskim Ministerstwie Sprawiedliwości. Następnie w swoim gronie, bez przestrzegania kworum, zorganizowali zjazd w Wołkowysku, który wybrał alternatywny skład Zarządu Głównego. Władze Białorusi uznały władze wybrane na kadłubowym zjeździe wołkowyskim i w kolejnych latach przejęły na rzecz jej struktur Domy Polskie i inną własność ZPB. Niezależny Związek działa nadal w oparciu o swoich zwolenników i uznanie ze strony państwa polskiego.

Na wirtualnym zjeździe prorządowego ZPB jego nowy szef stwierdził – „Z czystego serca dziękuję za okazane mi zaufanie. Miałem już możliwość zapoznania się z planem pracy stowarzyszenia na 2021 r., jest on pełen treści, związanej między innymi z Rokiem Jedności Narodowej. W tym czasie powinniśmy nie tylko zachowywać tradycję, ale uwzględniając czasy wprowadzać zmiany w wyznaczonych celach. Związek Polaków na Białorusi jest otwarty na współpracę i dialog”.

Inne zdanie mają przedstawiciele niezależnego ZPB. „Oceńcie stopień perwersji białoruskich władz: prezesem reżimowego Związku Polaków został dziś Aleksander Songin w latach 2012 – 2019 szef działu edukacji Grodzieńskiego Komitetu Wykonawczego. Na tym stanowisku wprowadził dyskryminacyjne limity na przyjmowanie polskich dzieci do szkół polskich w Grodnie i Wołkowysku, zamknął ostatnią polską grupę w przedszkolu w Grodnie i konsekwentnie wypalał naukę języka polskiego w szkołach państwowych na terenie Grodzieńszczyzny. Polak ku chwale Łukaszenki niszczący polskość i rusyfikujący polskie dzieci – taki wzorzec towarzysz Songin ma promować wśród Polaków Białorusi” – ocenił dla naszego portalu członek Zarządu Głównego niezależnego Związku Polaków na Białorusi.

Kresy.pl / znadniemna.pl