Archive Category: Architektura

Lider ruchu Kukiz'15 w ostrych słowach odniósł się do działań…

Nowogródek. Cmentarz tatarski.

Dworek w Nowogródku – najpierw drewniany, a następnie murowany - wybudował ojciec poety, Mikołaj Mickiewicz. W Nowogródku Adam Mickiewicz spędził dzieciństwo i lata szkolne. Po śmierci rodziców poety w dworku mieszkał jego brat Franciszek, któremu majątek został skonfiskowany za udział w powstaniu listopadowym. Po I wojnie światowej w Nowogródku powstał Komitet Mickiewiczowski, mający na celu utworzenie muzeum poety. Powstało ono w 1938 r. Zebrane pamiątki i sam dom zniszczone zostały podczas wojny. W 1955 r. (w stulecie śmierci poety) dworek został odbudowany i ponownie powstało w nim muzeum.
Tekst: Agnieszka Homan.

Drewniany meczet zbudowany w 1792 r. Przebudowany w 1855 r. Ponownie czynny od 1997 r.
Tekst: Agnieszka Homan.

Nadyby (Надиби) to wieś położona w dolinie Strwiąża, o 10 km na północny zachód od Sambora, w pobliżu linii kolejowej łączącej to miasto z Chyrowem.

Hornostaiszki (Gornostaiškes) to niewielka miejscowość w rejonie solecznickim na Litwie, położona nad rzeką Hornostajką niedaleko granicy z Białorusią, o 2,5 km na wschód od miasteczka Ejszyszki.

Tzw. "Biała Fara" lub "Fara Witoldowa", zbudowana w latach 1719-23 w stylu barokowym na miejscu dawniejszego kościoła z XIV w., fundowanego przez wielkiego księcia Witolda, w którym w 1422 r. król Polski Władysław Jagiełło poślubił księżniczkę Sońkę Holszańską. W lutym 1799 r. w kościele został ochrzczony Adam Mickiewicz. Jednonawowa budowla z półkoliście zamkniętym prezbiterium. Fasadę zdobią dwie niskie czworoboczne wieże. W nawie głównej zachowały się sklepienia kolebkowe, w kaplicach - gotyckie sklepienia żebrowe. W bocznej kaplicy znajduje się uwieczniony przez Mickiewicza w inwokacji do Pana Tadeusza cudowny obraz MB Nowogródzkiej.
Obok kościoła znajduje się kamień ku czci 11 sióstr nazaretanek zamordowanych przez hitlerowców 1 sierpnia 1943 r. Sarkofag z ich szczątkami znajduje się w bocznej kaplicy kościoła.
Tekst: Agnieszka Homan.

Zbudowana z cegły cerkiew obronna, unikalny zabytek architektury kościelno-obronnej XVI wieku i jeden z najcenniejszych zabytków gotyku na Białorusi. Powstała na początku XVI w. Wzniesiona na planie prostokąta, trójnawowa, z czterema cylindrycznymi wieżami na rogach i dwuspadowym dachem. Nawy nakryte gotyckimi sklepieniami kryształowymi. Na przełomie XIX i XX w. przebudowana: podwyższono wieże przylegające do fasady i dobudowano niewielką kruchtę przy wejściu. Pierwotnie cerkiew prawosławna, potem należała do unitów i katolików, po II wojnie światowej zamknięta. Od 1991 r. ponownie świątynia prawosławna.
Tekst: Agnieszka Homan.

Ufundowany w 1792 r. przez kasztelana połockiego hrabiego Roberta Brzostowskiego i jego małżonkę Annę, ówczesnych właścicieli Mosarza. Zbudowany w stylu neoklasycystycznym na podstawie prostokąta. Zwieńczony trójkątnym szczytem, bez wieży. Fasadę główną zdobią nisze z rzeźbami apostołów Piotra i Pawła. W kościele relikwie św. Justyna. Nieprzerwanie czynny dzięki opiece wiernych, mimo trzydziestoletniego braku księdza. Wokół kościoła piękny park z wieloma rzeźbami o tematyce religijnej. Kościół otoczony murem, w którego narożu w 1931 r. postawiono trójkondygnacyjną dzwonnicę.
Tekst: Agnieszka Homan.

Cerkiew zbudowana w 1869 r.

Cmentarz na Rossie, zespół cmentarny położony w dzielnicy Rossa w Wilnie, założony w 1801, poważnie zniszczony w 1952, zamknięty w 1967, wpisany do rejestru zabytków w 1969, jedna z czterech polskich nekropolii narodowych.

Szkoła rabinacka założona w 1815 r., działała do 1939 r. Stanowiła renomowane międzynarodowe centrum kultury żydowskiej, kształcąc równocześnie do 250 uczniów. Według niektórych źródeł, w tym budynku mieściła się synagoga.
Tekst: Agnieszka Homan.

Zbudowana w 1904 r. modernistyczna prawosławna kaplica grobowa stoi w parku otaczającym zamek Radziwiłłów, nad brzegiem stawu. Głównym elementem kaplicy jest trójkondygnacyjna dzwonnica-wieża ozdobiona kartuszem herbowym. Nad głównym wejściem ogromna mozaikowa ikona Chrystusa Pantokratora.
Tekst: Agnieszka Homan.

Wioska Mir została założona przed 1345 r. Jej historia łączy się ściśle z zamkiem, wybudowanym w późnym średniowieczu lub wczesnym renesansie, który był przez wieki celem licznych ataków. Miasto zyskało sławę także dzięki założonej tu instytucji Mir Jesziwa, która działała od 1815 do 1939 r., stanowiąc renomowane międzynarodowe centrum kultury żydowskiej. W Mirze można odnaleźć wiele miejsc upamiętniających historię Żydów. Po II wojnie światowej miejscowość została odebrana Polsce i weszła w skład Białoruskiej SSR.
Jedyny na Białorusi zespół zamkowy figurujący na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Wzniesiony na rzucie czworoboku zbliżonego do kwadratu, z pięcioma masywnymi pięcio- i siedmiokondygnacyjnymi wieżami jest wyjątkowym połączeniem stylu gotyckiego, renesansowego i barokowego.
Budowę zamku rozpoczął pod koniec wieku XV w stylu gotyckim starosta brzeski i kowieński Jerzy Illinicz. Na początku XVI w. były to tylko mury obwodowe, baszty i nieistniejący dziś budynek jednopiętrowy w południowo-zachodnim narożniku dziedzińca. Pierwotne ściany miały u podstawy grubość 3 m i do 13 m wysokości. W połowie XVI w. powstał parterowy, podpiwniczony budynek wzdłuż murów północnych i wschodnich. Około 1568 r. mirski zamek przeszedł w ręce książąt Radziwiłłów, którzy przebudowali go w stylu renesansowym. Istniejący budynek został podwyższony do trzech kondygnacji i zmienił charakter z obronnego na pałacowy. Zamurowano strzelnice, przebito okna i przekształcono średniowieczne korony murów. W pierwszej połowie XVII wieku zamek otoczono bastionowymi fortyfikacjami ziemnymi. Obszar o powierzchni 25 ha, otaczający zamek został zaadaptowany na park.
Zamek był niszczony przez Szwedów w 1655 i 1706 r. Odbudowany stał się rezydencją m.in. wojewody wileńskiego Karola Stanisława Radziwiłła ?Panie Kochanku?, który słynął z wystawnych uczt.
Zamek został znacznie uszkodzony w czasie walk polsko-rosyjskich w 1794 r. W epoce napoleońskiej (1812 r.) został spalony i częściowo wysadzony w powietrze. Od 1813 r. drogą dziedziczenia dwukrotnie zmienił właścicieli. W 1895 r. zakupiony został przez książęcą rodzinę Światopełk-Mirskich. Budowla została ponownie odnowiona i zamieszkana. Rodzina Świętopełk-Mirskich była właścicielami zespołu obiektów do 1939 r. Od 1991 r. w zespole zamkowym prowadzone są prace konserwatorsko-rekonstrukcyjne.
Tekst: Agnieszka Homan

Nazwa Podhorce kojarzy nam się przede wszystkim ze słynnym zamkiem Koniecpolskich, Rzewuskich i Sanguszków, uznawanym za jedną z najpiękniejszych rezydencji na Kresach, malowniczo usytuowanym na krawędzi wzgórz Woroniaków w odległości kilku kilometrów od Oleska. Mało kto wie jednak, że w Galicji Wschodniej istnieją jeszcze inne Podhorce, położone niedaleko Stryja, gdzie także znajduje się dawna ziemiańska rezydencja, wprawdzie nie tak wspaniała, ale mająca za to urok obiektu zupełnie nieznanego i nieodwiedzanego przez turystów.

Klasycystyczny, zbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku w historycznym centrum Mińska – Górnym Mieście dwór pełnił w XIX wieku funkcję swego rodzaju salonu artystycznego. Bywali tu m.in. Stanisław Moniuszko i Władysław Syrokomla. Budynek parterowy, drewniany, z otynkowanymi ścianami, na kamiennej podmurówce, nakryty wysokim czterospadowym dachem. Główne wejście do budynku prowadzi przez ośmiokolumnowy portyk zwieńczony trójkątnym frontonem z półokrągłym oknem. (Agnieszka Homan)

Najstarsza nekropolia w Mińsku. Użytkowanie terenu jako cmentarza katolickiego rozpoczęło się w 1800 roku. Rozciąga się na powierzchni 14 ha. Jako nekropolia był użytkowany do roku 1976. Od 1945 roku przestał być wyłącznie cmentarzem katolickim, jego część południowa jest przeważnie prawosławna. Katolicka część cmentarza, od bramy wotywnej wzdłuż głównej alei i po bokach kościółka, obejmująca pochówki wielu polskich rodów, została odnowiona przez tutejszą parafię i mińską Polonię. (Agnieszka Homan)