ETPCz przyznał odszkodowania rodzinom ekshumowanych ofiar katastrofy smoleńskiej

Europejski Trybunał Praw Człowieka ogłosił w czwartek, że Polska naruszyła Europejską Konwencję Praw Człowieka dokonując ekshumacji dwóch ofiar katastrofy smoleńskiej. Skarżącym rodzinom przyznano po 16 tys. euro odszkodowania. – podała Polska Agencja Prasowa.

Wyrok ETPCz zapadł w sprawie Ewy Solskiej i Małgorzaty Rybickiej, których mężowie – Leszek Solski i Arkadiusz Rybicki – zginęli w katastrofie. Sprzeciwiały się one ekshumacji swoich małżonków. Zarządzenie ekshumacji wbrew swojej woli i brak możliwości odwołania się od decyzji prokuratury w tej sprawie uznały za naruszenie praw zapisanych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

W czwartek ETPCz przyznał rację argumentacji Solskiej i Rybickiej, uznając, że przeprowadzenie ekshumacji wbrew ich woli naruszało ich prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Trybunał wskazał jednocześnie, że w polskim prawie nie ma przepisów, które nakazywałyby prokuraturze wyważanie racji pomiędzy interesem śledztwa a prawami drugiej strony, w tym przypadku prawem rodzin ofiar do poszanowania szczątków bliskich. Polskie prawo nie nakłada na prokuratora obowiązku dokonywania oceny, czy cele dochodzenia można osiągnąć „mniej restrykcyjnymi środkami”. Zdaniem Solskiej i Rybickiej dokonywanie ekshumacji wszystkich ofiar katastrofy nie było potrzebne.

Trybunał wskazał także, że decyzja prokuratury nie podlegała zaskarżeniu a sądy cywilne „nie dokonały przeglądu konieczności ekshumacji ani nie rozważyły przedmiotowych interesów”.

„Skarżący zostali zatem pozbawieni minimalnego stopnia ochrony, do którego byli uprawnieni. Dlatego ingerencja w ich prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego nie była ‘zgodna z prawem’, ponieważ prawo nie zapewniało odpowiednich zabezpieczeń przed arbitralnością, z naruszeniem artykułu 8 Konwencji” – uznał Trybunał przyznając skarżącym odszkodowania w wysokości 16 tys. euro.

Przypomnijmy, że ekshumacje ofiar katastrofy smoleńskiej wznowiono w 2016 roku po przejęciu śledztwa smoleńskiego przez Prokuraturę Krajową od zlikwidowanej prokuratury wojskowej. Prokuratorzy ogłosili wówczas, że istnieje konieczność ekshumowania szczątków 83 ofiar. Wcześniej, w latach 2011-2012 przeprowadzono 9 ekshumacji (ciała pozostałych 4 ofiar katastrofy zostały wcześniej skremowane). Podczas ekshumacji stwierdzono liczne nieprawidłowości – m.in. zamianę 8 ciał oraz kilkadziesiąt przypadków pomieszania szczątków różnych ofiar. Jak informowano, podczas ekshumacji przeprowadzano kompleksowe badania ciał ofiar także pod kątem obecności śladów materiałów wybuchowych. W pracach brali udział specjaliści zagraniczni. Ekshumacje Arkadiusza Rybickiego i Leszka Solskiego odbyły się jako ostatnie w maju br.  Podczas ekshumacji Rybickiego na cmentarzu demonstrował nawet tłum jej przeciwników.

Kresy.pl / PAP