Wizyta prezydenta Dudy na Litwie. Litewski prezydent oferuje mediację w sporze Polska-UE

Podczas wspólnej konferencji prasowej po rozmowie z prezydentem Andrzejem Dudą, litewski prezydent Gitanas Nausėda powiedział, że spór na linii Polska-UE ws. nadrzędności Konstytucji nad prawem unijnym może mieć „tragiczne skutki”. Dodał, że Litwa mogłaby się podjąć roli mediatora w poszukiwaniu kompromisu tej sprawie.

We wtorek rozpoczęła się oficjalna, dwudniowa wizyta prezydenta Polski Andrzeja Dudy i jego małżonki Agaty Kornhauser-Dudy na Litwie. Celem wizyty jest uczczenie 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791 roku i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.

W Wilnie polską parę prezydencką przywitali prezydent Litwy Gitanas Nausėda z pierwszą damą Dianą Nausėdienė. Prezydent Polski spotkał się z prezesem Zarządu Orlen Lietuva Michałem Rudnickim. Duda złożył też kwiaty przed Pomnikiem Poległych w Walkach o Niepodległość Litwy oraz w Kwaterze Żołnierzy Polskich na Cmentarzu na Antokolu.

Zasadnicza część wizyty rozpoczęła się od pierwszego posiedzenia powołanej w 2020 roku Rady Prezydenckiej Litwy i Polski. Jak podaje serwis Wilnoteka, główna uwaga poświęcona była kwestiom bezpieczeństwa w regionie, obronności, nielegalnej migracji i Partnerstwa Wschodniego.

Podczas wspólnej konferencji prasowej po spotkaniu, Nausėda podkreślił, że współpraca i przyjaźń Litwy i Polski były ważne we wszystkich okresach dziejowych, a szczególnie ważne są również w obecnym kontekście geopolitycznym.

„Cenimy wkład Polski w bezpieczeństwo w regionie. Czujemy, że mamy wiarygodnego przyjaciela i sojusznika. Tylko razem będziemy silni, by móc odeprzeć zagrożenia obecnej sytuacji geopolitycznej. Powinniśmy nie szczędzić sił, by umacniać współpracę transatlantycką” – podkreślił prezydent Litwy, cytowany przez portal Wilnoteka.

Wiadomo, że obaj prezydenci omówili kwestie nielegalnej migracji oraz sytuację na granicach z Białorusią. Jak podkreślił Nausėda, ataki hybrydowe ze strony białoruskiej ujawniły luki w unijnych aktach prawnych i potrzebę dostosowania tych aktów do nowej rzeczywistości w celu zapewnienia ochrony granic UE, zapobiegania nielegalnego przekraczania granicy oraz nadużywania przez reżimy niedemokratyczne systemu ubiegania się o azyl. Zapowiedział, że poruszy tę kwestię na czwartkowym posiedzeniu Rady Europejskiej.

Prezydenci Polski i Litwy omówili również realizację projektów infrastrukturalnych w regionie. Nausėda podkreślił, że synchronizacja sieci energetycznych państw bałtyckich z systemem Europy kontynentalnej jest dla Litwy priorytetem. Projekt ten ma zostać zrealizowany do 2025 roku. Obaj przywódcy byli też zgodni, że zakończenie projektu Rail Baltica do 2026 roku jest wspólnym celem strategicznym obu krajów.

Podczas konferencji pojawił się też wątek sporu na linii Polska-Unia Europejska, w sprawie wzajemnej relacji prawa krajowego i unijnego. Zdaniem prezydenta Litwy, spór ten ma „ogromne skutki polityczne”, które „mogą być wprost tragiczne” dla Polski, Litwy i całej UE. Wyraził zaniepokojenie w związku z tą sytuacją i zadeklarował, że Litwa mogłaby się podjąć roli mediatora w tej sprawie. W jego opinii, jedynym rozwiązaniem kryzysu jest poszukiwanie kompromisu.

Przeczytaj: Komisarz UE: Brak „wystarczających zobowiązań”, by zaakceptować plany odbudowy Polski i Węgier

„Dlatego powinniśmy robić wszystko – i ja sam osobiście zrobię wszystko, by Komisja Europejska, władze Polski nie oddaliły się od siebie, a zbliżyły w poszukiwaniu kompromisu” – podkreślił Nausėda. Powiedział też, że chęć powiązania realizacji zasad pierwszeństwa prawa z finansowaniem jest „moralnie szkodliwa”, a sam zły precedens „wyrządzi niewyobrażalną wprost szkodę jedności Unii Europejskiej”.

Duda zaznaczył, że w mediach w tej kwestii jest „bardzo dużo nieprecyzyjnie stosowanych pojęć”. Jak podkreślił, organy unijne „mają tyle uprawnień, ile Polska zgodziła się przekazać”.

“Jednak tam, gdzie do podejmowania decyzji instytucje unijne nie zostały dopuszczone, (…) podkreślamy, że chcemy mieć swoje pierwszeństwo tam, gdzie go nie oddaliśmy” – mówił prezydent Polski. Zaznaczył, że Polska jest zadowolona z członkostwa w Unii Europejskiej, ale chce, żeby była to wspólnota współpracujących z sobą wolnych niezależnych państw. Stanowczo podkreślał też, że nie ma żadnych podstaw, by mówić o wystąpieniu Polski z Unii Europejskiej.

We wtorek wieczorem w Pałacu Prezydenckim w Wilnie odbyło się uroczyste przyjęcie na cześć polskiej pary prezydenckiej. W przyjęciu uczestniczył prezes Związku Polaków na Litwie i Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin, Waldemar Tomaszewski.

Czytaj także: Wilno: prezydent Litwy wezwał Dudę do przestrzegania praw człowieka i dialogu ze zwolennikami aborcji

L24.lt / Wilnoteka.lt / Kresy.pl