W poniedziałek prezydent Trump podpisał rozporządzenie wykonawcze zakazujące finansowania przez rząd federalny USA badań „Gain of Function” (badania nabycia funkcji) prowadzonych za granicą. Obejmują one eksperymenty z wirusami i innymi patogenami, które potencjalnie mogą prowadzić do pandemii.
Rozporządzenie dotyczy przede wszystkim badań prowadzonych w krajach uznanych za mające niewystarczający nadzór nad laboratoriami biologicznymi, w tym w Chinach i Iranie. Dokument zabrania również wykorzystywania funduszy federalnych do współfinansowania badań zagranicznych, które mogłyby doprowadzić do powstania patogenów o pandemicznym potencjale. Biały Dom poinformował, że celem rozporządzenia jest zwiększenie kontroli nad badaniami biologicznymi, przy jednoczesnym zachowaniu potencjału innowacyjnego amerykańskiej nauki.
Badania nabycia funkcji polegają na modyfikowaniu wirusów i innych patogenów w sposób zwiększający ich zaraźliwość lub zdolność wywoływania chorób u ludzi. Część naukowców uważa, że tego typu eksperymenty są kluczowe w przewidywaniu zagrożeń i opracowywaniu metod zapobiegania przyszłym epidemiom. Inni podkreślają jednak, że niosą one ze sobą poważne ryzyko, zwłaszcza w przypadku błędów lub niedopatrzeń w procedurach bezpieczeństwa.
W ostatnich latach temat badań GOF stał się szczególnie popularny w kontekście pandemii COVID-19. Jedna z teorii dotyczących pochodzenia SARS-CoV-2 zakłada, że wirus mógł wydostać się z Instytutu Wirusologii w Wuhan w Chinach, gdzie prowadzono badania z udziałem koronawirusów. Choć niektórzy naukowcy odrzucają tę teorię, wskazując na naturalne pochodzenie wirusa, część środowiska naukowego i politycznego domaga się ograniczenia podobnych eksperymentów.
Według brytyjskiego wywiadu – pandemia koronawirusa z 2019 r. rozpoczęła się od wycieku koronawirusa SARS-CoV-02 z chińskiego laboratorium badawczego.
„Wiele osób uważa, że badania nabycia funkcji były jedną z głównych przyczyn pandemii COVID, która uderzyła w nas w ostatniej dekadzie. To rozporządzenie wykonawcze przede wszystkim zapewnia potężne nowe narzędzia do egzekwowania zakazu federalnego finansowania badań nabycia funkcji za granicą. Wzmacnia również inne mechanizmy nadzoru związane z tą kwestią i tworzy nadrzędną strategię, aby zapewnić, że badania biomedyczne w ogóle są prowadzone bezpiecznie” — powiedział sekretarz Białego Domu Will Scharf na konferencji prasowej ogłaszającej rozporządzenie.
Administracja Trumpa podkreśla, że nowe regulacje to odpowiedź na wieloletnie zaniedbania w obszarze nadzoru nad badaniami nad patogenami i toksynami. „Przez dziesięciolecia politykom nadzorującym badania nad patogenami, toksynami i potencjalnymi patogenami brakowało odpowiedniego egzekwowania, przejrzystości i odgórnego nadzoru” – poinformował Biały Dom w oficjalnym oświadczeniu.
Wprowadzone przepisy mają także zapobiec sytuacjom podobnym do tych, które miały miejsce w laboratorium w Wuhan przed wybuchem pandemii w 2020 r. Wówczas badania finansowane m.in. przez EcoHealth Alliance obejmowały modyfikację wirusów w sposób zwiększający ich zdolność infekcji ludzi. Według przedstawicieli administracji, takie działania stwarzają realne zagrożenie.
„To historyczny dzień” – ocenił dr Jay Bhattacharya, dyrektor National Institutes of Health. „Prowadzenie tych badań nie chroni nas przed pandemiami, jak niektórzy mogliby powiedzieć, nie chroni nas przed innymi narodami”.
W ostatnim czasie chińscy naukowcy zidentyfikowali nowy szczep koronawirusa u nietoperzy, nazwany HKU5-CoV-2, który podobnie jak SARS-CoV-2 wykorzystuje receptor ACE2 w ludzkim organizmie. Eksperci uspokajają jednak, że obecnie zagrożenie dla ludzi pozostaje niskie.
Kresy.pl/npr.org
Kilka lat za późno!